سرویس اجتماعی فردا؛ روزنامه ابتکار نوشت:
به زودی تعطیلات نوروز فرا می‌رسد و تب مسافرت رفتن داغ‌تر می‌شود. هرچند تا آن زمان نزدیک به یک هفته باقی مانده اما بازار تورهای نوروزی داغ است. امسال هم مانند سال‌های پیش با اینکه معاونت گردشگری سازمان میراث با داشتن تدابیری همچون یارانه سفر سعی در کاهش قیمت سفر و تسهیل آن برای تمامی خانواده‌ها داشته اما باز هم قیمت تورهای داخلی همانند تورهای خارجی گران است و همین باعث شده تا ایرانیان یا از ایرانگردی صرف نظر کنند یا همسان بودن قیمت سفرهای داخلی و خارجی آنها را مجاب کند که خروج از مرز و تجربه سفر به کشورهای دیگر را به ایرانگردی ترجیح دهند.
چند سالی می‌شود که با رونق تورها و شرکت‌های گردشگری در ایران سفر به خارج از کشور نیز رونقی تازه به خود گرفته است. رونقی که به واسطه افزایش شمار آژانس‌های مسافرتی به دنبال افزایش عرضه خدمات مسافرتی، شدت گرفتن رقابت بین تورها برای جذب گردشگر و تنوع سفر و خدمت رسانی به گردشگران حاصل شده است. رونقی که به واسطه نوسان‌های بازار ارز و تعاملات با جهان به کاهش قیمت سفرهای خارجی و بعضا همسان شدن هزینه سفر داخلی و خارجی منجر شده و متقاضیان سفرهای داخلی را با کاهش روبه‌رو کرده است. تورهای گردشگری خارجی اما گرچه همچنان گرانند اما در این سال‌های علاوه بر مسافران خاص همیشگی خود گردشگران داخلی که بخشی از اقشار متوسط جامعه هستند را نیز به خود جلب کرده‌اند.
ایرانی‌ها در نوروز به کجا سفر می‌کنند؟
تعطیلات نوروز برای بسیاری از ایرانیان فرصت خوبی برای سفر کردن است. براساس آمارها آنهایی که سفر شخصی به نقاط دیدنی ایران را برای گذران اوقات فراغت نوروزی خود انتخاب کرده‌اند چندین شهر ازجمله مازندران، مشهد، گیلان، کیش، قشم، یزد، اصفهان و شیراز را به عنوان شهرهای مقصد سفرهای نوروزی برگزیده‌اند و آنها را در راس شهرهایی با بیشترین تعداد گردشگران نوروزی قرار داده‌اند. اما آنهایی که سفر با تورها را انتخاب کرده‌اند و متقاضی تورهای گردشگری نوروزی بوده‌اند سفر به مشهد و کیش را در اولویت قرار داده‌اند. بررسی فروش تورهای گردشگری سال‌های گذشته نشان می‌دهد که در ایام نوروز گردشگران ایرانی مانند هر سال از تورهای گردشگری شهرهایی مانند مشهد، کیش، قشم برای سفرهای گروهی استفاده می کنند.
این گردشگران تورها بیشتر در ایامی مانند نوروز سعی می‌کنند تا از خدمات دریافت گروهی بلیت‌های چارتر شده و فروش عمده اتاق‌های هتل بهره ببرند. به همین علت به دفاتر خدمات مسافرتی مراجعه کرده و پکیج تور را خریداری می‌کنند. دفاتر خدمات مسافرتی نیز در این ایام بیش از ایام دیگر متقاضی دارند. اما نوروز برای آنهایی که سفر خارجی را به دیدن جاذبه‌های گردشگری ایران ترجیح می‌دهد بهترین فرصت است که سفر به ترکیه، ارمنستان و امارات، مالزی و سنگاپور را تجربه کنند. نگاهی گذرا به مقاصد سفر ایرانی‌ها در تعطیلات نوروز به کشورهای خارجی نشان می‌دهد ترکیه، امارات، جنوب شرق آسیا، ارمنستان، گرجستان و برخی از کشورهای اروپایی بیشترین طرفدار را در میان ایرانی ها دارد. سفرهایی که سالیان میلیون‌ها ارز را از مرزهای ایران خارج و صنعت گردشگری کشور را از آن بی‌نصیب می‌کند.
سفرهای خارجی چقدر هزینه در بر دارد؟
نگاهی به آماری که مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۲۰۱۳ ارائه کرده حکایت از آن دارد که ترکیه با میزبانی از یک میلیون و 196 هزار و 482 ایرانی نخستین مقصد گردشگران ایرانی بوده است. مقصدی که با وجود نا امنی‌ها یقینا از حجم گردشگران ایرانی‌اش کاسته شده و در نوروز سال ۹۶ نیز با کاهش دوباره آنها روبه‌رو خواهد شد. همانند عراق که فاصله میان سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ دومین مقصد پربازدید ایرانی‌ها به شمار می‌رفته اما روند آماری سفر ایرانی‌ها به عراق در فاصله سال‌های 2009 تا 2013، منفی و با کاهش همراه بوده و یقینا نا امنی عراق در شکل‌گیری این روند بی‌تاثیر نبوده است.
اما هزینه سفر در کشور محبوب و شماره یک گردشگری ایرانیان چقدر آب می‌خورد؟ براساس آماری که از گردشگری ایرانیان در ترکیه بدست آمده، آنها معمولا ۴ روز تا یک هفته در کشور ترکیه اقامت کرده‌اند. اقامتی که برای آنها بین یک میلیون۸۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بسته به هتل و شهر انتخابی آب می‌خورد.
گرچه سازمان جهانی جهانگردی در سال ۲۰۱۳ از ارمنستان و جمهوری آذربایجان پس از ترکیه و عراق، به عنوان مقاصد پرطرفدار ایرانی‌ها برای سفر یاد کرده کرده و گفته است که در سال 2013 حدود 146 هزار و 184 ایرانی به ارمنستان و 143 هزار و 579 ایرانی به جمهوری آذربایجان سفر کردند اما در ایام نوروز این کشور امارات است که در رتبه دوم مقاصد گردشگری نوروزی ایرانیان قرار داد. هرسال با شروع تعطیلات نوروزی امارات در جنوب خلیج فارس به یکی از مقاصد اصلی گردشگران ایرانی تبدیل می‌شود. تورهای نوروزی امارات معمولا ۴ روزه و گاهی یک هفته‌ای هستند و بین یک میلیون و ۳۰۰ تا دو میلیون و ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارند. الزی، اندونزی در کنار هم در رتبه سوم سفرهای تفریحی ایرانیان در نوروز قرار دارند. جاذبه‌هایی چون تفریح، خرید و اقامت در سواحل آرام هر سال جمع زیادی از ایرانی‌ها را راهی اندونزی و مالزی می‌کند. سفر به این کشورها از 3 میلیون تا ۴ میلیون تومان متفاوت است.
ارمنستان اما با قرار گرفتن در رتبه چهارم یکی از کشورهایی که در سال‌های اخیر میزبان بسیاری از ایرانیان بوده است. در سال‌های اخیر تسهیلات ویزا و ارزانی سفر به این کشور و همچنین مسافرت به آن با وسیله نقلیه شخصی باعث شده تا در تعطیلات نوروز تعداد زیادی از ایرانی‌ها ارمنستان را برای سفر انتخاب کنند. در ایام نوروز بسیاری از مسافران با رفتن به نقطه مرزی جلفا و گرفتن ویزا در مرز به ارمنستان سفر می‌کنند. هدف اصلی این مسافران ایروان است. البته تعدادی از مسافران ارمنستان نیز از طریق تورهای هوایی یا زمینی به این کشور می‌روند. معمولا تورهای نوروزی ارمنستان قیمت‌هایی پایین‌تر از دیگر کشورها دارد و مبلغ آن بین ۷۰۰ هزار تومان تا کمی بیش از یک میلیون تومان متفاوت است.
رتبه پنجم اما به گرجستان تعلق دارد. کشوری که با تدارک برنامه‌های ویژه جذب گردشگر و کاهش قیمت اقامت و آب و هوای مناسب توانسته ایرانیان بسیاری را در تعطیلات نوروز به این کشور بکشاند. علاوه بر کشورهای همسایه، کشورهای کمی دورتر از جمله هند، چین، بلغارستان و لبنان از دیگر مقاصد رایج سفرهای ایرانیان در ایام نوروز هستند. سفر به هند و سنگاپور اما در این روزهای باقی مانده به عید از سوی آژانس‌های مسافرتی در ایران به قدری افزایش یافته که می‌شود گمان برد امسال این دو کشور نیز با افزایش و استقبال گردشگران ایرانی روبه‌رو خواهد شد. حال با این تفاسیر باید منتظر ماند و دید که آمارها چه نتایجی را از سفرهای نوروزی ایرانیان در سال ۹۶ منتشر خواهند کرد.