چگونه ام البنین(س) همسر امام علی(ع) شد؟

خبرگزاری تسنیم: در کتاب " کنز المطالب " نوشته شده به تاریخ 1321 هجری قمری نوشته " علّامه سیّد محمّد باقر قره باقی همدانی " در باب سال و روز وفات حضرت فاطمه کلابیّه علیها سلام معروف به " ام البنین " به نقل از کتاب " اخیتارات" طی حدیثی از اعمش آمده است : روز سیزدهم جمادی الثّانی که مصادف با جمعه بود بر امام زین العابدین وارد شدم . ناگهان فضل بن عبّاس علیه السلام وارد شد و در حالیکه گریه می گرد ، گفت : " جدّه ام ام البنین علیها سلام از دنیا رفت. شما را به خدا ببینید چطور این روزگاز فریبکار ، خاندان کساء را در یک ماه دوبار عزادار کرد. " مرحوم قره باقی می فرمایند: پس از چندی از خبر دیگری مندرج د ر حاشیه کتاب " وقایع الشّهور و والایام " تالیف بیرجندی اطلاع یافتم که به نقل از اعمش نوشته شده است : در سیزدهم جمادی الثّانی و در سال 64 هـ.ق ام البنین وفات یافت و در قبرستان بقیع به قول مشهور دفن گردید. اما قول دیگری در سال وفات حضرت ام البنین نیز معروف است که ایشان در سال 70 هـ . ق وفات یافته اند. ام البنین کیست ؟ نامش فاطمه و کنیه‏ اش امُّ البنین (مادر پسران) است. پدرش حِزام، و مادرش ثمامه یا لیلاست. همسرش علی‌‏بن ابی‏طالب علیه‏السلام و فرزندانش عباس علیه‌‏السلام ، عبداللّه‏، جعفر و عثمان هستند که هر چهار نفرْ در سرزمین کربلا و در رکاب امام حسین علیه‌‏السلام به شهادت رسیدند. آرام‏گاه وی در مدینه منوّره و قبرستان بقیع است. ولادت ام البنین علیهاالسلام در مورد تاریخ دقیق ولادت حضرت ام‏‌البنین اطلاعی در دست نیست و تاریخ‏‌نگارانْ سال ولادت او را ثبت نکرده‏‌اند، ولی یاد آور شده‏‌اند که تولد پسر بزرگ ایشان، حضرت ابوالفضل علیه‌‏السلام ، در سال 26 ق اتفاق افتاده است. برخی از تاریخ‏‌نگارانْ زمان ولادت ایشان را در حدود پنج سال پس از هجرت تخمین می‏زنند. بانویی از تبار دلاوران عرب تاریخ گواهی می‏دهد که پدران و داییان حضرت ام‌‏البنین از دلیران عربِ پیش از اسلام بوده و از آن‏ها به هنگام نبرد، دلیرْمردی‏های فراوانی نقل شده است که در عین شجاعتْ بزرگ و پیشوای قوم خود نیز بوده‏‌اند، آن‏چنان که حاکمان زمانْ در برابرشان سرتسلیم فرود می‏‌آورند. اینان همانان هستند که عقیل ـ نسبْ‏‌شناس بزرگ عرب و برادر علی علیه‏‌السلام ـ به امیرالمؤمنین علیه‌‏السلام گفت: «در میان عرب از پدرانش شجاع‏تر و قهرمان‏تر یافت نمی‏شود». چگونگی انتخاب برای همسری علی علیه‏ السلام بعد از شهادت فاطمه زهرا علیهاالسلام ، علی بن ابی‏طالب علیه‏‌السلام برادرش عقیل را ـ که آشنا به علم نسب‌‏شناسی عرب بود ـ فرا خواند و از او خواست که برایش همسری از تبار دلاوران برگزیند تا پسر دلیری برای مولا به ارمغان آورد. عقیل، فاطمه کلابیه را برای حضرت برگزید که قبیله و خاندانش، بنی کِلاب، در شجاعت بی‏‌مانند بودند، و حضرت علی علیه‏‌السلام نیز این انتخاب را پسندید. خواستگاری بعد از این که عقیل شجره‌نامه‏ های اَعراب را بررسی و ام‏ البنین را انتخاب کرد، حضرت علی علیه‌‏السلام ، او را نزد پدر ام‏ البنین فرستاد. پدرخشنود از این وصلت مبارک، نزد دختر خود شتافت و موضوع را در میان گذاشت. ام البنین نیز با سربلندی و افتخارْ پاسخ مثبت داد و پیوندی همیشگی بین وی و مولای متقیان علی بن ابی‏طالب علیه‌‏السلام برقرار شد. امام علی علیه‌‏السلام ، در همسرش عقلی سترگ، ایمانی استوار، آدابی والا و صفاتی نیکو مشاهده کرد و او را گرامی داشت و از صمیم قلب در حفظ حُرمت او کوشید. اولین روز زندگی مشترک روز اولی که ام البنین علیه‌االسلام پا در خانه علی علیه‏‌السلام گذاشت، حسن و حسین علیهماالسلام مریض بوده و در بستر افتاده بودند. عروس تازه ابوطالب، به محض آن‏که وارد خانه شد، خود را به بالین آن دو عزیز عالم وجود رسانید و هم‏چون مادری مهربان به دلجویی و پرستاری آنان پرداخت. چرا ام البنین؟! فاطمه کلابیه، بعد از گذشت مدتی از زندگی مشترک با علی علیه‌‏السلام ، به امیرالمؤمنین پیشنهاد کرد که به جای «فاطمه»، که اسم قبلی و اصلی وی بوده، او را ام البنین صدا زند تا فرزندان حضرت زهرا علیهاالسلام از ذکر نام اصلی او توسط پدرشان، به یاد مادر خویش، فاطمه زهرا علیهاالسلام نیفتند و در نتیجه، خاطرات گذشته، در ذهن آن‏ها تداعی نگردد و رنج بی‏مادری آن‏ها را آزار ندهد. محبت بی‏ دریغ به فرزندان زهرا علیهاالسلام ام‌‏البنین بر آن بود که، در زندگی جای خالی حضرت زهرا علیهاالسلام را برای فرزندان ایشان پر کند؛ مادری که در اوج شکوفایی پژمرده شد و آتش به جان فرزندان خردسال زد: فرزندان فاطمه زهرا علیهاالسلام در وجود این بانوی پارسا، مادر خود را می‏‌دیدند و رنج فقدانِ مادر را کمتر احساس می‌‏کردند. ام‏‌البنین علیهاالسلام ، فرزندان دختر گرامی رسول خدا صلی‏‌الله‌‏علیه‌ ‏و‏آله را بر فرزندان خود مقدّم می‏داشت و بخش عمده محبت و علاقه خود را متوجه آنان می‏‌کرد و آن را فریضه‏‌ای دینی می‏شمرد؛ زیرا خداوند متعال در کتاب خود، همگان را به محبت آنان دستور داده است. فرزندان ام ‏البنین علیهاالسلام ثمره زندگی مشترک ام البنین علیهاالسلام با حضرت علی علیه‏السلام ، چهار پسر بود که به دلیل داشتن همین پسران، او را ام‏‌البنین، یعنی مادر پسران می‏‌خواندند. نام فرزندان ایشان به ترتیب عبارتند از: قمربنی‏‌هاشم حضرت ابوالفضل العباس علیه‌‏السلام ، عبداللّه‏، جعفر و عثمان. فرزندان ام البنین همگی در کربلا به شهادت رسیدند و نسل ایشان از طریق عُبیداللّه‏ فرزند حضرت ابوالفضل علیه‏‌السلام ادامه یافت. مادر چهار شهید با شهادت چهار فرزند ام‌‏البنین علیهاالسلام در کربلا، این بانوی شکیبا، به افتخار مادر شهیدان بودن نائل آمد و درکنار همسر شهید بودن، افتخاری دیگر بر صفحه افتخاراتش افزوده شد. وقتی خبر شهادت فرزندانش به او رسید، سرشک اشک از دیده فرو ریخت و با روحیه‏‌ای قوی در اشعاری گفت: «ای کسی که فرزند رشیدم عباس را دیدی که همانند پدرش بر دشمنان تاخت، فرزندان علی علیه‌‏السلام همه شیران بیشه شجاعتند. شنیده‌‏ام بر سر عباس عمود آهنین زدند، در حالی که دست‏هایش را قطع کرده بودند؛ اگر دست در بدن پسرم بود، چه کسی می‏توانست نزد او آید و با او بجنگد؟ فرزندانم به فدای حسین علیه‌‏السلام ام‏‌البنین بَشیر را دید که فرستاده امام سجاد علیه‏‌السلام بود و به مدینه آمده بود تا مردم را از ماجرای کربلا و بازگشت کاروان امام حسین علیه‌‏السلام با خبر سازد. به او فرمود: ای بشیر! از امام حسین علیه‌‏السلام چه خبر داری؟ بشیر گفت: خدا به تو صبر دهد که عباس تو کشته گردید. ام‌‏البنین فرمود: از حسین علیه‏‌السلام مرا خبر ده! بشیر خبر شهادت بقیه فرزندان او را هم اعلام کرد، ولی ام‌‏البنین پیوسته از امام حسین علیه‏‌السلام خبر می‏‌گرفت و می‏‌گفت: فرزندان من و آن‏چه در زیر آسمان است، فدای حسینم باد. چون بشیر خبر شهادت امام حسین علیه‌‏السلام را به آن حضرت داد، صیحه‌‏ای کشید و گفت: ای بشیر! رگ قلبم را پاره کردی و سپس صدا به ناله و شیون بلند کرد. این علاقه او به امام حسین علیه‌‏السلام دلیل کمال معنویت اوست که آن همه ایثار را در راه مقام ولایت فراموش کرد و تنها از رهبرش سخن به میان آورد.