روزنامه ایران: حکایت جنجال برانگیز پلنگ رودسر، «آرزو» یا «سجیدان» این روزها ورد زبان دوستداران محیط زیست و رسانههاست. پلنگی که از بدو مشاهده شدنش توسط اهالی روستای سجیدان رودسر تا به امروز حاشیههای بسیاری را به همراه داشته است.
این پلنگ ماده که به دلیل گرفتار شدن در تلههای سیمی مخصوص گراز که در استانهای شمالی کشور برای دور نگه داشتن این حیوان از مزارع استفاده میشود و علاوه بر گراز، گونههای دیگری را به کام مرگ میکشاند، دچار آسیب شدید شد اما سرانجام توانست خود را با زخمی عمیق از تله خلاص کند و در بارش شدید برف، به روستای سجیدان پناه بیاورد. جایی که با همراهی علاقهمندان حیات وحش و مسئولان اداره حفاظت محیط زیست استان گیلان با استفاده از دارت بیهوشی زندهگیری و به تهران منتقل شد.
ساعاتی پس از انتقال پلنگ رودسر به مرکز بازپروری حیات وحش پردیسان، یعنی ظهر یکشنبه ۱۸ بهمن، ایمان معماریان، دامپزشک این مرکز در گفتوگو با رسانهها اعلام کرد که امید چندانی به نجات پلنگ آسیبدیده رودسر نیست چون ستون فقرات حیوان شکسته، نخاعش آسیب دیده، پاهایش آتروفی شده، زخم بستر گرفته و شکمش نیز پاره شده است. این دامپزشک عصر یکشنبه نیز با انتشار گزارشی بر اساس معاینات و سیتیاسکنی که صبح همان روز در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران انجام شد، ضایعه نخاعی پلنگ رودسر را بازگشتناپذیر اعلام کرد و در پایان گزارش خود برداشت نمونههای زیستی و سپس معدومسازی این پلنگ را قویا توصیه کرد.
بدین ترتیب در عرض کمتر از ۲۴ساعت از ورود این پلنگ زخمی به تهران، امیدها از درمانش قطع شد تا سرنوشت تلخ ۴ پلنگی که طی دو سال گذشته پس از انتقال به این مرکز از بین رفتهاند، برای دوستداران محیط زیست تداعی شود. اما پلنگ رودسر که با خلاص شدن از تله سیمی و کشاندن جسم زخمی خود به روستای سجیدان ارادهای قوی برای ادامه حیات به نمایش گذاشته بود، بنا بود این بار هم از مرگ جان سالم به در ببرد چراکه «اداره کل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست» تجویز دامپزشک مرکز بازپروری حیات وحش پردیسان را نادیده گرفت و از مشورت دامپزشکانی دیگر هم بهره برد تا سرانجام صبح چهارشنبه ۲۰ بهمن، پلنگ رودسر برای عمل جراحی ستون مهرهها به یک بیمارستان دامپزشکی خصوصی منتقل شده و توسط حمیدرضا فتاحیان، متخصص جراحی دامپزشکی مورد عمل جراحی ستون مهرهها قرار بگیرد.
در این عمل جراحی، به گفته فتاحیان، مهرههای آسیبدیده با پلیت استخوانی دیسیپی و پیجهای کورتیکال سلفتپ، تثبیت شده و در نتیجه با برداشتن فشار از روی نخاع، از وارد شدن آسیب به آن جلوگیری به عمل آمد.
این عمل جراحی ساعاتی پس از اتمام با هجمههای انتقادی دامپزشکانی مواجه شد که معتقد بودند عمل انجام شده نه تنها به بهبود ماده پلنگ رودسر منجر نمیشود بلکه درد بیشتری را به حیوان تحمیل خواهد کرد. اما هرچه بود پلنگ رودسر 6 روز پس از عمل جراحی توانست با استفاده از هر دو پای خود راه برود و بدین ترتیب فرضیه برگشتناپذیربودن ضایعه نخاعیاش را باطل کند و این پرسش را پیش بکشد که آیا رویه جاری در درمان و بازپروری گونههای حیات وحش، دقیق است؟ آیا کمبود امکانات و نیروی متخصص سبب افراط در معدومسازی نمیشود؟ آیا از گزینه معدومسازی که در جامعه پزشکی بهعنوان گزینه آخر شناخته میشود، بدرستی و بجا استفاده میکنیم؟
هرچند تاکنون این پرسشها پاسخ روشنی از سوی کارشناسان این حوزه یا توضیحاتی از جانب مسئولان نداشته و واکنشی نسبت به تعجیل در صدور نسخه مرگ یک جانور ارزشمند را شاهد نبودهایم اما همزمان با راه رفتن پلنگ رودسر که حکایت از موفقیت عمل جراحی داشت، تلاشهای سازمان حفاظت محیط زیست نیز به منظور انتقال این گربهسان به جایگاهی مجهزتر آغاز شد و سرانجام به خروج پلنگ رودسر از پارک پردیسان انجامید. داستان پلنگ رودسر که در میان فعالان محیط زیست استان گیلان به «سجیدان» شهرت دارد و توسط برخی دوستداران محیط زیست «آرزو» نام گرفته، از زمانی که به روستای سجیدان پناه برد سه چالش اساسی در زمینه مدیریت حیات وحش را به تصویر کشید: برای جلوگیری از نصب تلههایی که به بهانه حفاظت از مزارع، حیاتوحش را به نابودی میکشانند چهکنیم؟ برای فقدان امکانات و تجهیزات لازم در درمان حیوانات آسیبدیده چه چارهای بیندیشیم؟ کمبود نیروی کارآمد و متخصصی را که بتواند درمان حیات وحش را جایگزین معدومسازی کند، چگونه جبران کنیم؟