ملک سلمان در آسیا چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

باشگاه خبرنگاران: پایگاه اینترنتی الجزیره در مطلبی نوشت: در روزهای پایان ماه فوریه "ملک سلمان بن عبدالعزیز آل سعود"، پادشاه عربستان در صدر هیئتی 1500 نفره سفر یک ماهه خود به کشورهای آسیایی و حوزه اقیانوس آرام را آغاز کرد. وی پس از دیدار با مقامات کشورهای مالزی، اندونزی، برونئی، ژاپن، چین، مالدیو، در مسیر بازگشت خود به عربستان برای حضور در نشست سران اتحادیه عرب به اردن سفر می‌کند. پس از مرگ ملک عبدالله در سال 2015 میلادی این نخستین سفر طولانی پادشاه عربستان است. رسانه‌های دولتی عربستان در درجه اول هدف اصلی این سفر را جذب سرمایه گذاری و ارتقای بازار انرژی این کشور قلمداد کردند. ولی با نگاهی دقیق‌تر می‌توان اهمیت زمینه جغرافیای سیاسی این سفر را دریافت. اولویت سفر پادشاه عربستان در دو بخش خلاصه می‌شود: دیدار با مقامات چینی و ژاپنی و برآورد اهداف در سفر به مالزی، اندونزی و برونئی. چین و ژاپن بهای نفت در اواخر سال 2015 میلادی و اوایل سال 2016 به پایین‌ترین سطح رسید. این روند تا حدودی ریاض را در اجرای برنامه‌های بلند مدت خود که وابسته به درآمد نفتی بودند، بازداشت. از سوی دیگر، طرح ملی تحول (NTP)، که توسط محمد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان و ولیعهد بلند پرواز سعودی مطرح شد، نیازمند سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی در عربستان است. عربستان علاقه‌مند به جذب سرمایه‌گذاران آسیایی برای فروش پنج درصد از سهام آرامکو در سال 2018 است و برای این منظور از بانک‌های مرتبط با چین درخواست مشاوره مالی کرده‌اند. بنابراین مهمترین اهداف ملک سلمان در سفر به چین و ژاپن، جذب بازارهای شرق آسیا در زمینه انرژی و نظامی محسوب می‌شود. وزیر دفاع عربستان در دیدار با شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، اطمینان دو قدرت بزرگ شرق آسیا برای سرمایه گذاری در بخش انرژی و نظامی عربستان جلب کرد. با روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس جمهور جدید آمریکا و تغییر سیاست خارجی دولت‌های شرق آسیا، ریاض مجبور به هماهنگ کردن خود با این سیاستهای جدید است. از سوی دیگر، تشدید تنشهای این کشور با ایران پس از اعدام شیخ نمر، رهبر شیعیان عربستان، و بالا گرفتن آتش جنگ در یمن، موجب شد ریاض در راستای ارتقای توان نظامی خود به هر ریسمانی چنگ بزند. مالزی، اندونزی، برونئی و مالدیو ملک سلمان در دور دوم سفر خود به کشورهای مسلمان مالزی، اندونزی، برونئی و مالدیو که همگی از اعضای سازمان همکاری‌های اسلامی هستند، سفر کرد. وی در سفر به این کشور‌ها اهداف ژئوپولیتیک را دنبال می‌کرد. علت تعامل عربستان با این کشور‌ها نه به دلیل منافع اقتصادی و نظامی، بلکه صرفا می‌توان از دریچه اسلام نگریست. ریاض معتقد است کشورهای مسلمان شرق آسیا و حوزه اقیانوس آرام موقعیت مناسبی برای ایجاد پایگاه ضدتروریستی در جهان اسلام است. همچنین مالزی و اندونزی به‌عنوان اعضای به اصطلاح ائتلاف نظامی تحت هدایت عربستان به شمار می‌روند که عربستان در دسامبر سال 2015 به‌صورت غیرمنتظره از تشکیل آن خبر داد. در نهایت به نظر می‌رسد سفر دوره‌ای پادشاه عربستان به شرق آسیا بخشی از برنامه نمایشی ریاض برای ارتقای مدل‌های اقتصادی و نظامی خود و همچنین حفظ موقعیت ریاض به عنوان رهبر جهان اسلام (سنی) است.