تحقق تعهدات دولت به پايتخت، نياز فوری برای توسعه همه جانبه تهران

سرویس اجتماعی فردا: يكي از مهمترين طرح هاي پايتخت ايران توسعه حمل و نقل عمومي در قالب حمل و نقل پاك است. شهرداري تهران براي اينكه شعار هواي پاك بر روي زمين نماند، اهتمام ويژه اي به اين بخش از طرح هاي توسعه اي شهر داشته و سالانه بودجه قابل توجهي را به آن اختصاص داده است.

با وجود تمامي تلاش هايي كه در سال هاي اخير براي احداث و بهره برداري از مترو و خطوط جديد اتوبوسراني صورت گرفته ولي نياز اين طرح ها به بودجه دولتي همچنان پابرجاست. نيازي كه درقالب تعهدات و وعده هاي بسياري گنجانده شده اما متاسفانه خبري از تحقق آنها نيست!

رئيس جمهور كشورمان در چند سخنراني اخير خود و به ويژه همايش مجريان انتخابات 96 به بيان اظهاراتي پرداخت و در بخشي از آن به برآورده شدن وعده ها و شعارهايي اشاره داشت كه در طول سال به مردم داده بود: امسال در طول سال که از ابتدای فروردین آغاز شد، خوشحالم پیامی را به ملت ایران برسانم که دولت به تمامی قول‌هایی که داده بود در طول سال جامه عمل پوشاند. خداوند این توفیق را به ما داد که شرمنده مردم نشویم... اینکه من می‌گویم من وعده دادم یعنی ما به عنوان دولت یازدهم و به عنوان یک خانواده این وعده را داده‌ایم. ما باید مردم را به خاطر رای که به ما داده‌اند، تشویق کنیم. اگر مردم رای بدهند و ببینند که ما به ازایی نداشته‌ است، رای دادنشان در دوره‌های بعد سخت می‌شود. یکی از وعده‌های مهم ما منشور حقوق شهروندی بود از همه مسئولان، فرمانداران، استانداران و سایر آنها می‌خواهم که حقوق شهروندی را اصل قرار دهند و برای اعمال و رفتار و تعامل با مردم از نکات این منشور استفاده کنند. مردم باید احساس کنند که حقوق آنها مورد توجه قرار می‌گیرد.

بايد گفت اتفاق مباركي است كه دولتي با يادآوري وعده هاي خود به مردم در طول سال هاي زمامداري، از تحقق آنها سخن به ميان مي آورد و به آن مي بالد. اما آيا مردم نيز اين تحقق وعده ها را در زندگي واقعي خود لمس مي كنند! حال آنكه دولت مفتخر به عمل به وعده هايش است، هرچند اين بخش را افكار عمومي بايد پاسخ دهند! اي كاش مي توانست به تعهداتش نيز عمل كند و بخش قابل توجهي از مردم كشور را كه در پايتخت ساكن هستند را اميدوار به دولت سازد.

زماني صحبت از حقوق شهروندي از سوي مسئولان دولتي قابل درك است كه خود در پايبندي به آن پيشقدم باشند. سالانه هزاران نفر در تهران به خاطر آلودگي هوا بيمار مي شوند يا جان خود را از دست مي دهند. قسمت مهم منشور حقوق شهروندي، حق حيات مردم است كه دولت سالهاست در اين زمينه به مردم كلانشهرها و به ويژه تهران به خاطر عملي نكردن تعهداتش مديون است!

نامهرباني دولت ها با شهر تهران موضوعي است كه همواره دغدغه اصلي مديران و ناظران مسائل شهري بوده است. در قوانين و مصوبات مجلس شوراي اسلامي، تعهداتي براي دولت ها در نظر گرفته مي شود اما در زمان اجرا، يا حداقل منابع تامين مي شود و يا تعهدات مالي دولت به سابقه بدهي هايش اضافه مي گردد. صنعت مترو هم در کاهش آلودگی یاری بسياري به تهران می‌کند و هم برای کاهش مصرف و واردات سوخت به اقتصاد کشور کمک می‌کند و همچنين مردم با اطمینان خاطر بهتری از مترو استفاده مي كنند؛ ولي بازهم دولت به تعهداتش در اين زمينه پايبند نيست.

احمدی بافنده، مديرعامل مترو تهران در گفتگويي نسبت به عدم توجه دولت به مطالبات مترو گفته بود:‌ بر اساس مصوبه شورای اقتصاد، دولت موظف شده است که بین دو تا 4هزار واگن خریداری کرده و در اختیار کلان‌شهرهای کشور قرار دهد که 50 درصد این واگن ها به مترو تهران و بقیه به هشت کلانشهر کشور اختصاص می‌یابد. دولت به روش‌های مختلف مطالبات خود را از ما می‌گیرد اما ما نمی‌توانیم مطالباتمان را از دولت بگیریم.

اين در حاليست كه به اذعان مديران شهري و اعضاي شوراي شهر،‌ با وجود كمبود بودجه و تحريم ها در ده سال اخير، حدود 200 كيلومتر خط مترو ساخته شده و خطوط اتوبوس راني نيز ايجاد شده اند. اما براي تجهيز و افزايش به دوش كشيدن بار حمل و نقل عمومي نياز به كمك هاي دولتي ضروري است تا حجم سفر با مترو به 10 ميليون و با اتوبوس به 8 ميليون افزايش يابد. مهدي چمران،‌رئيس شوراي شهر تهران در يكي از جلسات شوراي شهر گفته بود:‌ «با وجودی که بودجه برخی چیزها نظیر مترو ،کنترل آلودگی هوا و ...تصویب شده، اما هنوز دولت به ما پرداخت نکرده است. درست است که رقم18هزار میلیارد تومانی که به عنوان بدهی دولت گفته می شود مربوط به تمامی دولت هاست، 1هزار میلیارد تومان بدهی مربوط به دولت کنونی است که در سال 89 و 90 مصوب شده، اما از آن زمان تاکنون به شهرداری تهران پرداخت نشده است.»

براساس اظهار نظر اعضاي شوراي شهر، دولت مي بايست 1139 میلیارد تومان سهم شهرداری تهران از تخلفات راهنمایی و رانندگی، 2 میلیارد دلار از محل صندوق ذخیره ارزی باید دولت بابت توسعه مترو تهران، 342 میلیارد تومان از محل تخصیصات بافت فرسوده، 1380 میلیارد تومان به اتوبوسرانی، 5709 میلیارد تومان به توسعه مترو و 3 هزار و 928 میلیارد تومان به توسعه ایستگاه‌های مترو دولت را پرداخت کند.

در كنار هم قرار دادن اين اعداد و ارقام و سال هاي متمادي تخلف دولت ها و بدعهدي آنها در عدم پرداخت بدهي خود به حمل و نقل عمومي تهران بيانگر آن است كه در صورت عدم خلف وعده دولت ها، امروز شاهد اين حجم از معضلاتي نظير ترافيك و آلودگي هوا در تهران نبوديم و شهرداري تهران مي توانست بخش عمده اي از زمان خود را به توسعه طرح هاي بالادستي ديگر اختصاص دهد. هرچند در بحث آلودگي هوا، شاخص هاي مختلفي دخيل اند اما يك سيستم حمل و نقل گسترده و پيشرفته تر مي توانست بخش قابل توجهي از سفرهاي شهري را به خود اختصاص دهد و از حجم ترافيك و آلودگي بكاهد.

با وجود نامهرباني هاي دولت به شهر تهران در زمينه توسعه حمل و نقل عمومي، شهرداري توانسته در پايان شهريور 1395،‌ 179 كيلومتر خط مترو احداث كند كه سهم شهرداري محقق شده و در ماههاي آينده به 250 كيلومتر خواهد رسيد. 107 ايستگاه مترو نيز به بهره برداري رسيده و 1300 واگن در حال خدمات رساني در اين ايستگاه ها هستند. تنها در يكي از تعهدات دولت به شهرداري تهران كه مربوط به مصوبه سال 89 مجلس و شامل كمك سالانه 1.2 ميليارد دلاري از صندوق ذخيره ارزي مي شود، درصورت تحقق همين يك قلم از تعهدات، دهها كيلومتر از خطوط مترو به حجم موجود افزوده مي شد. در حال حاضر خطوط 3، 6 و 7 نيازمند هزار واگن هستند تا حجم سفرهاي شهروندان تهراني را به هدف 10 ميليون سفر برسانند، كه پرداخت سهم دولت مي تواند آن را محقق سازد.

به هر حال همانگونه كه گفته شد،‌ اي كاش دولت يازدهم در قبال مردم تهران به تعهداتش عمل مي كرد و بايد گفت تحقق وعده ها پيشكش! اما سير نامهرباني دولت ها به شهروندان پايتخت داستان درازي دارد كه در اين دولت نيز دنبال مي شود و اين مردم تهران هستند كه مي بايست با جان و مال خود، هزينه اين بدعهدي‌ها را پس دهند.