آقای زنگنه، فکری کنید، معطل مانده ایم

روزنامه خراسان: وزیر نفت می گوید که توتال نمی تواند ما را در توسعه فاز 11 معطل نگه دارد. این در حالی است که وزارت نفت بدون توجه به قواعد مذاکره و چانه زنی در ارائه یک میدان به طرف مقابل، همه چیز را لنگ توتال کرده است.

وزارت نفت اواسط آبان ماه یک قرارداد اصولی (HOA) با توتال برای توسعه فاز 11 امضا کرد. قرارداد اصولی یعنی هم قرارداد بسته ایم و هم نبسته ایم! در HOA حدود 70 درصد مفاد قرارداد نهایی می شود اما 30 درصد باقیمانده همه چیز را به آینده موکول می کند. مخصوصا آنکه در ضمن این قراردادها، شروطی مبنی بر سلب مسئولیت ها از شرکت خارجی در صورت تحریم ایران لحاظ شده است.

این یعنی اینکه فاز 11 پارس جنوبی، که بیش از یک دهه به خاطر عهدشکنی شرکت های مختلف، از جمله توتال، معطل مانده است، اکنون نیز معطل است. توتال گفته که تا تابستان سال آینده منتظر خواهد بود تا ببیند ترامپ، دستور اوباما مبنی بر لغو تحریم های ایران را تمدید خواهد کرد یا نه؟ این رفتار توتال کاملا قابل پیش بینی است. آنها انگیزه های بسیاری برای این گونه بازی ها دارند؛ 1- هر چه فاز 11 دیرتر توسعه پیدا کند، قطری ها سهم بیشتری از منابع پارس جنوبی می برند و توتال هم که به صورت مشارکت در تولید با آنها کار می کند، سهم بیشتری خواهد برد. این بدان فرض است که قرارداد پشت پرده ای بین آنها برای کارشکنی در توسعه میادین طرف ایران در کار نباشد.

2- هرچه توتال بیشتر کار را معطل کند، عدم النفع ما بیشتر است و ما برای پیشگیری از این عدم النفع، حاضریم امتیازات بیشتری به توتال بدهیم. 3- توتال خیالش راحت است. اگرچه محدودیت هایی در قراردادها وجود دارد اما با امضای HOA فاز 11 در عقد توتال است و ما نمی توانیم - حداقل تا زمان اتمام زمان مقرر در قرارداد- رقیبی برای آنها بتراشیم. یعنی آنها می توانند هم از محل تاخیر در اجرای قرارداد نفع ببرند - از طرف قطر- و هم از دریافت امتیازات بیشتر از طرف ایران و هم نهایتا از محل اجرای قرارداد! این اتفاقات 15 سال پیش با همین توتال و برای همین فاز 11 افتاده است. ماجرا در مورد میادین فرزاد هم به خاطر انحصار مذاکره با هندی ها تکرار شده است، اما گویا نمی خواهیم درس بگیریم.

رفع این مشکل هم چندان سخت نبود. کافی بود به جای HOA یک قرارداد محرمانگی( MOU) امضا کنیم و این کار را با چند شرکت دیگر هم انجام دهیم. آنگاه توتال خود را در صحنه رقابت می دید. وقتی چند شرکت در حال مطالعه میدان و ارائه پیشنهاد توسعه باشند، توتال خود را در صحنه رقابت می بیند و فرصت امتیازگیری از کانال های مختلف را از دست خواهد داد.