دلیل سفر همزمان روحانی و اردوغان به کشورهای عربی
به نظر نمی‌رسد همزمان شدن سفر روسای جمهور ایران و ترکیه به چند کشور عرب حاشیه خلیج فارس تصادفی باشد آن هم در شرایطی که احتمال تشدید اختلاف این کشورها و دسته بندی آنان وجود دارد.
خبرگزاری تسنیم: به نقل از روزنامه رای الیوم، همزمان شدن سفر رئیس جمهور ایران به عمان و کویت با سفر دوره‌ای اردوغان به سه کشور عرب حاشیه خلیج فارس شامل بحرین، عربستان و قطر تصادفی نبود بلکه همزمان با آغاز جنگ سرد آمریکا و ایران صورت گرفته و در چارچوب رقابت دو قطب بزرگ منطقه‌ای یعنی ایران و ترکیه و تلاش برای ایجاد ائتلاف های سیاسی و چه بسا نظامی جا دارد. مواضع منطقی و بی طرفانه رئیس جمهور ایران نکته قابل توجه اینکه روحانی به دو کشوری رفت که اردوغان آن را از سفر منطقه‌ای خود مستثنی کرده بود و مواضع رئیس جمهور ایران مبتنی بر عقلانیت و بی طرفی و دوری از سیاست محورهای منطقه‌ای است و در هر دو کشور یعنی عمان و کویت با استقبال گرم روبه رو شد. سفر روحانی به کویت و عمان در حالی صورت گرفت که رسانه های سعودی حملات شدیدی را علیه سفر قریب الوقوع او به الجزایر آغاز کرده و به طور غیر مستقیم مخالفت خود را با سفر منطقه‌ای اش اعلام کردند. نکته قابل توجه اینکه ایرانی‌ها سفر رئیس جمهور خود به عمان و کویت را در پاسخ به دعوت رسمی رهبران این دو کشور و پاسخ به پیام ماه گذشته شورای همکاری خلیج فارس به تهران توسط شیخ صباح خالد الحمد الصباح وزیر خارجه کویت اعلام کرده‌اند. هرچند عربستان موافقت خود را با این پیام و لحن صلح طلبانه آن نسبت به ایران ابراز داشت اما این عقبگرد غیرمنتظره کویت و امیر آن موجب نارضایتی ریاض شد و نتیجه‌ای کاملا معکوس داشت و چه بسا موافقت کویت با استقبال از روحانی در این مرحله زمانی، بیش از هر چیز واکنشی به موضع عربستان و مستثنی شدن از سفر اردوغان باشد. انتقاد تند نویسندگان اماراتی از اردوغان آنچه این احتمال را تقویت می کند، انتقاد شدید نویسندگان و مسئولان اماراتی از اردوغان و سفر منطقه‌ای او و نیز متهم کردن او به فتنه انگیزی و نقش اساسی او در تخریب سوریه است؛ در این انتقادها که در وسایل ارتباط جمعی منتقل شده است، کلمات بسیار تندی به کار گرفته شده است که بیانگر خشم سومین دولت عرب خلیج فارس است که از سفر اردوغان استثنا شده است، به اضافه اینکه از نارضایتی امارات از حمایت اردوغان از اخوان المسلمین حکایت دارد حال آنکه امارات در تمام محافل منطقه‌ای و بین المللی مخالفت و دشمنی خود را با اخوانی ها اعلام می کند. نکته دیگر اینکه سفر اردوغان به عربستان، بحرین و قطر در چارچوب تکاپوی جدید آمریکا برای احیای محور اعتدال اهل تسنن و تمایل به ملحق شدن به آن و حتی رهبری آن حکایت دارد آن هم در شرایطی که روابط عربستان و مصر متشنج شده است، به اضافه اینکه بازارهای کشورهای عرب خلیج فارس به روی تولیدات ترکیه که با رکود اقتصادی روبه رو است، باز شده است. پیام سفر منطقه‌ای روحانی در این شرایط روحانی با سفر غیرمنتظره خود در صدد دور زدن این تکاپوی ترکیه و انتقال پیام اطمینان بخش به این کشورها برآمد با این مضمون که ایران هیچ دشمنی با آنان نداشته و مایل به همکاری است. اما باید دید در پرتو شدت مواضع آمریکا و جنگ های نیابتی آن بین عربستان و ایران در یمن، سوریه و عراق لحن صلح آمیز و دوستانه رئیس جمهور ایران چقدر موفق خواهد شد. علاوه بر این اکنون دو تحول اصلی در جریان است که چه بسا موجب هر چه شعله ورتر شدن کشمکش ایران و عربستان شود این دو تحول عبارتند از: - کنفراس حمایت از انتفاضه فلسطین به میزبانی تهران که قرار است سه شنبه آینده با حضور نمایندگانی از هفت کشور به اضافه تمام گروه‌های فلسطینی برگزار شود. - دوم: حمله شدید و بی سابقه رسانه‌های مصر علیه دولت سعودی و خالد بن علی الحمیدان رئیس سرویس اطلاعاتی آن که مصر و اردن را به دلیل نقشی که در بحران سوریه دارند تهدید کرده بود؛ مواضعی که بیانگر تنش روابط قاهره و ریاض است. در این میان باید گفت شورای همکاری خلیج فارس در آستانه دسته بندی و کشمکش قدرت منطقه‌ای و بین المللی قرار دارد که چه بسا در ماه‌های آینده موجب تشکیل محورهای متضاد بین آنان شود، همان اتفاقی که سه سال پیش در مورد فراخواندن سفیران از دوحه رخ داد و البته چه بسا این بار شدت بیشتری داشته باشد.