تجاوز غیرقانونی اردن به جنوب سوریه؛ مقدمه‌چینی برای اجرای طرح ترامپ
هواپیماهای ارتش اردن با نقض قوانین بین المللی و حریم هوایی دولت سوریه، به مواضع سازمان تروریستی داعش حمله کردند. این حمله در حالی انجام شد که هنوز هم ابعاد و جزئیات آن منتشر نشده است.
هواپیماهای ارتش اردن با نقض قوانین بین المللی و حریم هوایی دولت سوریه، به مواضع سازمان تروریستی داعش حمله کردند. این حمله در حالی انجام شد که هنوز هم ابعاد و جزئیات آن منتشر نشده است. ارتش اردن پیش از این در قالب ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا، بر فراز قلمرو داعش در استان های رقه، دیر الزور و شرق استان حلب عملیات می کرد؛ اما این بار به صورت مستقل در منطقه ای عملیات انجام داد که می تواند به نوعی اقدام آزمایشی برای سنجش واکنش های احتمالی نظام حاکم بر دمشق باشد!
نکته دوم در مورد این بیانیه تاریخ عملیات است. در بیانیه ستاد فرماندهی ارتش اردن، تاریخ عملیات نیروی هوایی این کشور در آسمان سوریه را جمعه شب خوانده است، در حالی که این بیانیه با یک روز تأخیر، شنبه شب به وقت محلی منتشر شد! به راستی این چه عملیاتی بوده که حد فاصل جمعه شب تا شنبه شب هیچ جزئیاتی از آن منتشر نشد؟! سومین نکته مهم در باینیه ارتش اردن، عدم اشاره به محل دقیق بمباران مواضع داعش است. در این بیانیه تنها از عنوان کلی «جنوب سوریه» استفاده شده و منطقه دقیق عملیات مبهم مانده است. برخی منابع خبری احتمال داده اند این عملیات در منطقه قلمون شرقی انجام شده باشد، اما با توجه به این که قلمون شرقی در مرکز سوریه و بالاتر از پایتخت این کشور (دمشق) قرار دارد نمی تواند محل این عملیات باشد. از سوی دیگر داعش در استان سویدا حضور کمرنگی دارد و این استان منطقه نظامی محسوب نمی شود که ارتش اردن بدون اعلام قبلی در آن عملیات کند. در نتیجه تنها منطقه ای که می توان نتیجه گرفت عملیات در آن صورت گرفته، منطقه موسوم به «حوض یرموک» در جنوب غربی استان درعا و نوار مرزی منطقه جولان اشغالی است. این منطقه تحت کنترل گروه تروریستی «جیش خالد بن ولید» قرار دارد که با داعش بیعت کرده است. گروه های تروریستی «حرکة المثنی» و «لواء شهداء الیرموک» نیز بعد از اختلاف داخلی و جنگ با گروه های مختلف مسلح معارض این منطقه، توسط جیش حالد بن ولید پناه داده شدند و گفته می شود با داعش بیعت کرده اند. ارتش آزاد سوریه از حدود یک ماه قبل عملیات در این منطقه را کلید زده است؛ اما وسعت و شدت آن به اندازه ای نیست که اثر محسوس میدانی داشته باشد. به نظر می رسد هدف از کلید خوردن عملیات ارتش آزاد (جبهه جنوبیه) در حوض یرموک، صرفا مقدمه سازی برای عملیات بزرگ تری باشد که در روزهای آینده کلید خواهد خورد. حال در این شرایط نیروی هوایی ارتش اردن بدون اعلام قبلی و هماهنگی با نظام سوریه در این منطقه عملیات می کند. با توجه به وابستگی شدید فرماندهی ارتش آزاد در این منطقه (موسوم به جبهه جنوبیه به ارتش اردن و عضویت آن ها در «اتاق فرماندهی موک» (زیر نظر ارتش اردن) می توان پیش بینی کرد ارتش اردن قصد دارد با آغاز عملیات هوایی در این منطقه، عملیات درع الفرات و ارتش ترکیه در شمال استان حلب را الگوی خود قرار داده و عملیات مشابهی را در جنوب سوریه کلید بزند. دومین عاملی که تحلیل فوق را تقویت می کند زمان انجام این عملیات است. ابتدا دونالد ترامپ رئیس جمهور جدید آمریکا در سخنان خود بر ایجاد مناطق خودگردان و حائل در سوریه برای اسکان آوارگان سوری تأکید می کند. سپس محمد بن سلمان وزیر دفاع آل سعود در گفت و گوی تلفنی با ترامپ، نسبت به پرداخت هزینه های مالی این پروژه تعهد می دهد و در مقابل ترامپ بر اجرای این نقشه شوم - که نقش آشکار حاکمیت ملی و یکپارچگی جغرافیایی سوریه است - تأکید می کند. در مرحله بعد، ملک عبدالله دوم پادشاه اردن به عنوان نخستین دیپلمات بلندپایه عرب به کاخ سفید می رود تا با ترامپ مذاکره کند. ملک عبدالله دوم در کاخ سفید بر همکاری کامل با واشنگتن و شخص ترامپ تأکید کرده و خواهان نقش فعالانه تر این کشور در خاورمیانه می شود! در این دیدار مشخصا در مورد بحران سوریه مذاکره می شود، اما جزئیات آن محرمانه می ماند! در بیانیه های سفارت واشنگتن در امان (پایتخت اردن) و کاخ سفید، صراحتا ایده «برقراری مناطق امن در سوریه» یکی از موضوعات مذاکره دو نفره ملک عبدالله ثانی با ترامپ خوانده شده، اما جزئیاتی در این مورد ذکر نشده است! دکتر بسام العموش از دیپلمات های برجسته اردن که سابقه وزارت و سفارت اردن در تهران را در کارنامه دارد، در مورد این مذاکرات به پایگاه خبری «اسابیل» می گوید در این دیدار طرفین بر ضرورت «مبارزه فعال و مسئولانه با تروریسم» تأکید کرده اند. البته راه حل پیشنهادی این دو کشور برای مبارزه با تروریسم در سوریه معنای روشنی دارد! رئیس سازمان حکومتی «رابطة العلماء المسلمین» و رهبر سابق اخوان المسلمین اردن توضیح بیش تری در مورد مذاکره طرفین در مورد سوریه ارائه می دهد: «"تروریسم" و "موج آوارگان" به شکل مستقیم امنیت و منافع اردن و ایالات متحده را تهدید می کند. برای رفع این تهدید، تنها یک راه حل واقعی و فوری در کوتاه مدت وجود دارد که عبارت است از ایجاد مناطق امن و حائل برای اسکان آوارگان و حفاظت از مرز در برابر هجوم احتمالی گروه های تروریستی» تنها به فاصله یک روز بعد از این دیدار، بمب افکن های ارتش اردن ، به بهانه حمله به داعش حریم هوایی سوربه را نقض کردند. در همین حال شب گذشته پادشاه اردن در دیدار با تعدادی از خبرنگاران و نویسندگان اردنی، یکی از مهم ترین پروژه های کشور خود را «تضمین امنیت در جنوب سوریه» خواند! ملک عبدالله در این دیدار تأکید کرد همگام با برقراری آتش بس در جنوب سوریه و تلاش برای حل سیاسی بحران بر پایه توافقات قبلی در ژنو، باید با گروه های تروریستی و داعش جنگید. او در این دیدار تأکید کرد گروه های تروریستی محدود به داعش نیست و باید با تمام گروه های تروریستی و آن چه «خوارج» می خواند جنگید. او البته تأکید کرد که مقابله با گروه های تروریستی نباید به اقدامات نظامی محدود شود، بلکه همزمان مبارزه در ساحت های فکری، فرهنگی و تبلیغاتی و رسانه ای باید در دستور کار باشد.