چه‌طور تنبلی را نابود کنیم؟
پيامبر گرامي اسلام (ص) مي‌فرمايند: «پروردگارا نعمت سرزندگي و كوشايي را به ما ارزاني‌دار و از سستي و تنبلي و ناتواني و بهانه آوري و زيان و دل مردگي و ملال محفوظمان بدار.»
روزنامه آرمان: پيامبر گرامي اسلام (ص) مي‌فرمايند: «پروردگارا نعمت سرزندگي و كوشايي را به ما ارزاني‌دار و از سستي و تنبلي و ناتواني و بهانه آوري و زيان و دل مردگي و ملال محفوظمان بدار.» (بحار الانوار، مجلسي، محمد تقي، ج۹۱، ص۱۲۵) تنبلي و كسالت آفتي است كه دامنگير اكثر افراد، چه پير و چه جوان شده است. تنبلي سرآغاز تمامي محروميت‌ها است. شخص تنبل از آنجا كه حال و حوصله انجام كاري ندارد خموده و ناتوان كناري مي‌نشيند و منتظر گذران شب و روز است. روزش را بي‌حاصل شب مي‌كند و شبش را بي‌ثمر روز. خمودگي و رخوت دروني اش توان انجام امور را از او مي‌گيرد. نتيجه اين ناتواني و بي‌حوصلگي آن است كه بسياري از موقعيت ها و شرايط خوب زندگي را از دست مي‌دهد. او نه تنها در كسب و كار توفيق نمي يابد بلكه موقعيتها و شرايط مطلوب اجتماعي را نيز از دست مي‌دهد و در دام انواع محروميت‌ها خواهد افتاد. شخص تنبل نه تنها دنياي خود را نابود مي‌كند بلكه آخرتش را نيز تباه كرده چرا كه آنكه دنيا را به بي‌حاصلي و بي‌ثمري گذرانده اندوخته اي براي آخرتش ندارند. امام باقر (ع) تنبلي را تباه‌كننده دين و دنيا مي‌خوانند و مي‌فرمايند: «تنبلي به دين و دنيا زيان مي‌زند.» در ادامه به ذكر بخشي از آنچه با بهره گيري از كلام معصومين (ع) براي حل اين آفت است مي‌پردازيم.
استعانت از خداوند متعال
از آنجا كه تنبلي و رخوت امري ناپسند است و آثار مخرب بسياري دارد بزرگان دين، علاوه بر آنكه براي دوري از اين معضل تلاش مي‌نمودند دست نياز به سوي بارگاه الهي بالا مي‌بردند تا آنان را ياري نموده و از تنبلي رهايي بخشد و تواني به ايشان ارزاني دارد تا همواره سرزنده و كوشا باشند. پيامبر اكرم (ص) اينگونه با خداي خويش مناجات مي‌نمودند كه: «(بحار الانوار، مجلسي، محمد تقي، ج۹۱، ص۱۲۵) نعمت سرزندگي و كوشايي را به ما ارزاني‌دار و از سستي و تنبلي و ناتواني و بهانه آوري و زيان و دل مردگي و ملال محفوظمان بدار.»
به‌كارگيري عزم و اراده
اراده انسان مانند موتوري است كه باعث حركت و پيشبرد فرد مي‌شود. شخصي كه عزمي راسخ و اراده‌اي فولادين دارد همواره در انجام كارهايش موفق خواهد بود. چنين فردي هيچگاه مغلوب نمي شود و هرگز از انجام اعمالش باز نمي ايستد. انسان بااراده به آساني بر همه‌چيز فائق آمده و هيچگاه شكست نمي خورد. انسان پر توان و با اراده به جنگ با بي‌حوصلگي‌اش مي‌رود و با بهره گيري از توان و عزم راسخش بر بي‌حوصلگي و تنبلي اش چيره مي‌شود. در روايتي؛ اميرالمومنين علي(ع) به توجه دادن به اين عنصر مهم پرداخته‌اند و مي‌فرمايند: «با عزم و اراده به جنگ سستي برويد» (غرر الحكم و درر الكلم، تميمي آمدي، عبدالواحد بن محمد، ص۳۱۰، ح۵۴۵۴)
مداومت بر انجام عمل در هنگام سستي
هنگامي كه سستي و رخوت به سراغ آدمي مي‌آيد؛ انسان از انجام عملي كه بدان مشغول بوده بازمي ايستد. در اين حال فرد حوصله انجام هيچ كاري ندارد و كارهايش را رها مي‌كند. آنچه به تجربه همه ما آن را درك نموديم آن است كه معمولا در اين حالت بي‌حوصلگي بر شخص غلبه يافته و او را به سكون مي‌كشاند اما اگر در اين حال فرد به عمل خود ادامه دهد و به حال دروني اش بها ندهد و تسليم آن نگردد پس از مدت كوتاهي اين حس در او از بين مي‌رود.
پرهيز از به تعويق انداختن امور
در برخي موارد؛ به تاخير انداختن امور سبب مي‌شود تا شخص در انجام كارها توفيق نيابد و اين تاخير، شور و اشتياق انجام عمل را از او مي‌گيرد. در اين حال شخص توان انجام كار را از دست مي‌دهد و سستي دامان او را مي‌گيرد. برحذر داشتن از تاخير در انجام امور، امري سفارش شده از سوي معصومين (ع) است.