«شیل» امیدی برای سعودی‌ها می‌گذارد؟

خبرگزاری فارس: عربستان سعودی مجبور است حتی سهم کاهش نفت سایر کشورهای تولیدکننده را نیز به هر نحوی قبول کند تا قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یابد. به گزارش رویترز، طی 2 سال گذشته عربستان سعودی به افزایش عرضه نفت در بازارهای جهانی و کاهش قیمت نفت تأکید می‌کرد اما افزایش فشارهای اقتصادی بر این کشور مقامات سعودی‌ را مجبور کرده تا از موضع قبلی عقب‌نشینی کرده و سیاست افزایش قیمت نفت را در بازار ادامه دهند. کاهش قیمت نفت طی 2 سال گذشته با هدف فشار بر نفت تولیدکنندگان نفت شیل انجام می‌شد تا به نوعی آنها را از گردونه رقابت خارج کنند اما عربستان نتوانست بیشتر از 2 سال این سیاست را ادامه دهد. افزایش فشار بر مردم، کاهش رشد اقتصادی، افزایش اعتراضات داخلی و نیز مهمتر از همه اینها درگیری و جنگ با یمن سبب شد تا عربستان دیگر نتواند این سیاستی را که خیلی‌ها معتقد بودند اشتباه است را ادامه دهد. به همین رو سعودی‌ها مجبور شدند وزیر نفت کارکشته‌ای را که 13 سال بر مسند وزارت نفت نشسته بود را برکنار و خالد الفالح وزیر جدید نفت را در این سمت منصوب کنند تا خط بطلانی بر سیاست گذشته زده و استراتژی افزایش قیمت را دنبال کند تا شاید اقتصاد به گل نشسته سعودی‌ها سر و سامانی یابد. در طول این مدت، رشد اقتصادی عربستان بیش از 60 درصد کاهش یافت، کسری بودجه در این کشور بیش از 100 میلیارد دلار رسید و عربستان مجبور شد یارانه حامل‌های انرژی را قطع یا کم کند. بحران اقتصادی در این کشور به حدی پیشرفت کرد که آنها نتوانستند حقوق کارمندان خود را پرداخت کنند. بسیاری از کارمندان این کشور 4 ماه بود حقوق دریافت نکرده بودند. سعودی‌ها مجبور شدند ده‌ها هزار کارگر خارجی به ویژه هندی و پاکستانی را بدون حقوق و مزایا اخراج کنند و حتی حمایتی از آنها هم نکردند تا ویزا دریافت کنند و به کشورشان برگردند. این مسئله وزرای خارجه کشورهای هند و پاکستان را برانگیخت و به این مسئله به شدت اعتراض کردند. به هر حال اکنون عربستان مجبور شده است به هر نحوی قیمت نفت را در بازارهای جهانی افزایش دهد. 30 نوامبر کشورهای عضو اوپک و غیر اوپک به توافقی رسیدند که از ابتدای سال 2017 میلادی میزان تولید را روزانه 1.8 میلیون بشکه در روز کاهش دهند و این روند تا 6 ماه ادامه دهند. سهم کشورهای اوپک 1.2 میلیون بشکه و سهم غیر اوپکی‌ها 600 هزار بشکه در روز در این میان عربستان و سعودی به ترتیب کاهش سهم 500 هزار بشکه و 300 هزار بشکه داشتند. اکنون حدود یک ماه از اجرای این توافق می‌گذرد. برخی از کشورها به این تعهدات عمل کردند. منابع اعلام کردند که حدود 75 درصد تعهدات اجرایی شده است. در این میان روسیه روزانه 100 هزار بشکه تولید خود را کاهش داده است اما آنچه که مهم است عربستان تقریباً به تمام تعهدات خود عمل کرده و دیگر کشورها را تشویق به عمل به تعهدات می‌کند تا شاید قیمت نفت در بازارهای جهانی جانی دوباره گیرد. حتی سعودی‌ها آماده‌اند تا در صورتی که دیگر کشورها به تعهدات خود عمل نکردند جورش را بکشد یعنی کارد به استخوان رسیده است. البته تاریخ نشان می‌دهد که عربستان سعودی در اوایل سال 1980 نیز زمانی که دیگر کشورها اضافه تولید خود را کاهش ندادند دست به چنین اقدامی زده است. اما مسئله دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه با افزایش قیمت نفت تولیدکنندگان شیل هم جانی دوباره می‌گیرند. آمارها نشان می‌دهد که با افزایش قیمت نفت به 50 دلار در هر بشکه تعداد دکل‌های حفاری نفت شیل در آمریکا و کانادا بیشتر شده است و این یعنی تولید نفت شیل در آینده افزایش خواهد یافت و کارشناسان می‌گویند تولید بیشتر نفت شیل یعنی مازاد عرضه در بازار و کاهش دوباره قیمت نفت و مفهوم آن این است که افزایش قیمت نفت می‌تواند تهدیدی دوباره بر قیمت بازار باشد. عربستان سعودی طی 2 سال گذشته به حدی از نظر اقتصادی پس‌رفت داشت که مجبور شده بزرگترین و تنها شرکت نفتی دولتی خود یعنی آرامکو را بفروشد. مقامات عربستان به مردم این کشور قول داده‌اند که با فروش سهام این شرکت در بورس‌های دنیا وضعیت اقتصادی در کشور را بهتر خواهند کرد و بعیشت مردم مناسب‌تر خواهد شد اما اکنون تهدیدهایی از سوی نفت شیل سر بیرون کرده و اکنون این سئوال مطرح است که آیا سعودی‌هایی که هنوز درگیر جنگ با یمن هستند و میلیاردها دلار صرف آن می‌کنند و کشوری که تمام مخارج آن متکی به درآمدهای نفتی است با کاهش درآمدهای نفتی چه خواهد کرد. کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که توافق اوپک قیمت نفت را احتمالاً در بشکه‌ای 55 دلار تثبیت کنند اما هنوز قیمت نفت به این رقم نرسیده است و یا اگر رسیده پایدار نبوده است.