روایتی عجیب از 82 ماه انفرادی در به اضافه مستند
چهارمین قسمت برنامه به اضافه مستند با پخش و بررسی مستند «پرونده 1220» که روایتی از حادثه ترور شاپور بختیار است، روی آنتن شبکه مستند رفت.
کد خبر :
623665
سرویس فرهنگی فردا: این برنامه به مناسبت آغاز دهه فجر با حضور محمد جواد رجب بیگی، کارگردان مستند و مسعود هندی، سوژه فیلم به بررسی حادثه ترور شاپور بختیار پرداخت.
رجب بیگی: متوجه شدم پرداختن به این سوژه خطرناک است
رجب بیگی در خصوص اینکه چرا دست به انتخاب چنین سوژه سختی زده است، گفت: مهرماه سال1394 با آقای سبطی تهیه کننده این مستند، در سازمان مشغول قدم زدن بودیم که ایشان گفتند، یک سوژه ای هست که شخص آقای سرافراز، -رئیس سابق سازمان صدا و سیما- روی آن تاکید دارد.
وی افزود: بنده موضوع سوژه را جویا شدم. ایشان گفت، مدیر دفتر صدا و سیما، آقای مسعود هندی در فرانسه در زمان قتل بختیار، متهم به مسائلی می شود که ما می خواهیم به بررسی این مسائل بپردازیم.
این مستندساز ادامه داد: وقتی در اینترنت جستجو کردم، متوجه شدم، پرداختن این سوژه، خطرناک است و تاکنون به آن پرداخته نشده است و به جز چند مصاحبه مطلب دیگری درباره ی آقای هندی پیدا نکردم ولی جذابیت سوژه باعث شد تا همان روز با آقای سبطی تماس بگیرم و کار را قبول کنم.
در ادامه گفتگو مسعود هندی، از متهمین قتل بختیار در خصوص حادثه ترور بختیار عنوان کرد: کاملاً واضح است که بنده از قتل بختیار اطلاع داشتم اما از اینکه چه کسی او را به قتل رسانده، بی اطلاع بودم. چون تعدادی از دوستان بنده کار تجاری انجام می دادند، من برای آنها ویزای فرانسه می گرفتم.
وی ادامه داد: زمانی که برای دو نفر از دوستان ویزا گرفته بودم، اسمی از آنها در روزنامه ها ندیدم ولی به قول دادستان در روزنامه ها تصویر آنها کشیده شده بود ولی من هیچ تصویری از آنها در روزنامه ها ندیده بودم.
وی افزود: من به همراه خانواده یک ماه بعد از قتل بختیار به فرانسه رفتم. در نتیجه کدام انسان عاقلی اگر بداند که ماجرا از چه قراری بوده یک ماه بعد از قتل بختیار به فرانسه می رود؟
هندی در خصوص چرایی درخواست ویزا برای دو نفری که بختیار را ترور کردند، گفت: فقط این دو نفر نبودند بلکه چون بنده در شرکت سیفاکس فرانسه مشغول به کار بودم، برای سی نفر در دوره های مختلف ویزا گرفته بودم.
مسعود هندی: می گفتند حتی اگر بی گناهیت اثبات شود، فکر نکن به زودی آزاد می شوی!
وی افزود: دادستان و قضات، تحقیقات گسترده ای را انجام داده بودند و به این مسأله که بنده تاکنون برای چندین نفر ویزا گرفته بودم، اذعان داشتند اما مطلبی که دادستان در کیفرخواست عنوان می کرد این بود که شما می دانستی که قتل اتفاق افتاده و به فرهنگ و زبان کشور خودتان و ما تسلط داری اما به اینجا آمدی تا قهرمان شوی و برگردی اما ما اجازه نخواهیم داد. یعنی از همان روز اول می خواستند بگویند، حتی اگر بی گناهیت اثبات شود، فکر نکن به زودی آزاد می شوی!
مسعود هندی ادامه داد: در دادگاه جنایی- خارج از دادگاه کیفری و حقوقی- هیئت منصفه ای وجود دارد که می تواند بدون هیچ دلیلی در آخر کار یک شخص را محکوم کنند که این وضعیت برای بنده اتفاق افتاد.
سوژه مستند پرونده 1220 در پاسخ به این سوال که چرا حساسیت ها روی بختیار در این حد زیاد بود که انگشت اتهام به سمت جمهوری اسلامی نشانه رفت، گفت: بختیار به عنوان سر دسته ی اپوزیسیون نهضت ملی در ایران بود. یعنی بختیار یک مهره بود و آنها فکر می کردند اگر روزی اتفاقی در ایران افتد او با تشکیلاتی که دارد می تواند حکومت داشته باشد.
وی افزود: شاپور بختیار در فرانسه یک پیشینه داشته است یعنی همسر و فرزندان فرانسوی، تسلط بر زبان فرانسه و انتخاب به عنوان آخرین نخست وزیر شاه، به عنوان شخصی بود که می توانست در ایران مطرح باشد.
هندی ادامه داد: اتفاقی که باعث قتل بختیار شد، خیانت به ملت ایران بود؛ او علاوه بر کودتای نوژه، محرک جنگ ایران و عراق بوده است. بختیار پولی را از دولت عربستان و کشورهای دیگر دریافت کرده بود و همچنین دولت فرانسه، با دستور او کمک های شایانی را به عراق انجام داد.
او با اشاره به اختلافات عمیق با بختیار، گفت: من در مورد قتل بختیار هیچ نظری ندارم اما او یک خائن بوده است. شما به من گفتید که از بختیار کینه داری و من به عنوان یک شهروند ایرانی و اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی ایران معتقد هستم که بختیار خائن بوده است.
هندی در خصوص مواجهه خانواده بختیار با او گفت:دادگاه در آمفی تئاتری در فرانسه با حضور هیئت ژوری، تعداد زیادی از وکلا ، من، علی وکیلی راد و زین العابدین سرحدی برگزار شد و من در جایگاه متهمان به همراه وکلا خود نشسته بودیم.
هندی: در حالی که پرونده ی من سفید بود، محکوم شدم
وی افزود: از طرفی همه ی افرادی که به نحوی با جمهوری اسلامی ایران مخالف بودند، در آمفی تئاتر حضور داشتند. خانواده ی بختیار دقیقاً در مقابل ما می نشستند. زمانی که من گفتم بختیار خائن است، نوه ی کوچک او بلند شد و آب دهان به طرفم انداخت و با واکنش آقای ژاکو دادستان پرونده مواجهه شد و ایشان به نگهبان دستور دادند که او را از دادگاه بیرون بیاندازند. چون این کار خلاف قانون است و ما متهم بودیم نه مجرم ولی سرانجام در حالی که پرونده ی من سفید بود، من را محکوم کردند.
سازنده مستند پرونده 1220 در خصوص اینکه چرا در فیلم دست به ریسک باسازی زده است، گفت:من در مستند خیلی به بازسازی علاقه ای ندارم اما به دلیل اینکه دست ما خالی بود و هیچ تصاویری از دادگاه، زندان و... نداشتیم.
رجب بیگی افزود: خود آقای هندی دانش آموخته ی سینما در فرانسه بودند. بنده فیلم های سینمایی مختلف را بررسی کردم تا بتوانم مابه ازای تصویری برای پژوهش ها و صحبت های انجام شده با آقای هندی پیدا کنم. از تصاویر مختلف فیلم های تاریخ سینما به عنوان یک ریتم و یا موتیف به صورت تک نت در مستند استفاده شد. با این حال مشکل کمبود تصویر داشتیم و مستند و سینما، بصری هستند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این چندگونه بودن ساختار باعث از بین رفتن انسجام نمی شود، گفت:این ایراد وارد است که انسجام بصری از بین می رود اما ما سعی کرده ایم که این بخش ها را به گونه ای در کنار هم قرار دهیم که با هم هماهنگی داشته باشند. حال این به نظر مخاطب بر می گردد که چقدر این کار را ما با موفقیت انجام داده ایم.
هندی: آنها اعتقاد داشتند که حضرت امام(ره) برای قتل بختیار فتوا داده اند
هندی در ادامه گفتگو پیرامون تاثیر حکم امام(ره) درباره ی سلمان رشدی است بر دادگاه وی، گفت: آنها اعتقاد داشتند که حضرت امام(ره) برای قتل بختیار فتوا داده اند. بنده در دادگاه ابتدا معنای فتوا و اینکه هر شخصی نمی تواند فتوا دهد را بیان کردم و به نص صریح قرآن اگر کسی به ساحت مقدس پیامبر(ص) توهین کند باید کشته شود اشاره کردم. سپس گفتم که حضرت امام(ره) او را بر اساس تفسیر قرآن به مرگ محکوم کرده است.
وی افزود: از طرفی هنگامی که حضرت امام(ره) فتوا می دادند در رادیو و تلویزیون و روزنامه های کثیرالانتشار منعکس می شد تا مردم در جریان قرار بگیرند. سلمان رشدی را اروپای ها بیش از اندازه بزرگ کرده بودند. آنها از این شخص لعین به جهت توهین به پیامبر(ص) استقبال کردند. همچنین در دادگاه گفتم که افرادی که در اینجا حضور دارند هیچکدام این کتاب را مطالعه نکرده اند اما من در زندان این کتاب را خواندم.
هندی: اگر سلمان رشدی را ببینم حتماً حکم امام(ره) را اجرا می کنم
رئیس سابق دفتر صدا و سیما در فرانسه در مورد کتاب سلمانی رشدی گفت: در فصل ششم این کتاب به پیامبر(ص) و همسرانشان توهین می شود. اگر کسی به پدر قاضی دادگاه توهین کند، حتماً ایشان حکمی را برای آن شخص در نظر می گیرند. حکم امام(ره) نیز حکم صحیحی است و باید حتماً اجرا شود. من تاکنون آزارم به یک مورچه هم نرسیده اما اگر این شخص را ببینم حتماً حکم امام(ره) را اجرا می کنم.
هندی در توضیح تاثیر این حرفش در دادگاه بیان کرد:در دادگاه به قول خودشان گفتند که من خمینیست هستم. بنده در پاسخ گفتم که من کمونیست، خمینیست و.... نیستم بلکه من یک مسلمان هستم و به آن افتخار می کنم. اما اگر کسی بگوید که امام(ره) را دوست داری؟ می گویم: بله و هر زمانی نام ایشان را می برم رحمته الله علیه می گویم. آنها گفتند که این کلمه را به مقدسات می گویند و من هم گفتم که ما این عبارت را برای مقدسات به کار می بریم و چون امام(ره) را دوست داریم از این عبارت برای ایشان استفاده می کنیم. لذا آنها نتیجه گرفتند که من مخالف نظام جمهوری اسلامی نیستم. دادستان معتقد بود که من از طرف
ایران فرستاده شدم تا ببینم چه اتفاقی افتاده است و سرانجام بنده را محکوم کردند.
مسعود هندی در پاسخ به این سوال که روایت او از حادثه ترور بختیار چیست، گفت: در مطالبی که خودشان درباره ی بختیار نوشتند، اذعان دارند که با شخصی به نام «برومند»، در رابطه با پول کلان 65 میلیون دلار که از عراق، فرانسه، آمریکا، عربستان سعودی رسیده بود، مناقشه داشته که در ابتدا برومند کشته می شود و سپس آنها به سراغ بختیار می آیند.
وی افزود: سال 62 یک گروه آمدند تا بختیار را به قتل برسانند و موفق نبودند. بختیار در مدت نخست وزیری، 5000 نفر را کشته بود که من این مطلب را در دادگاه خود بختیار، که من درآنجا به عنوان خبرنگار حضور داشتم، زمانی که او به ساحت حضرت امام(ره) توهین می کرد، عنوان کردم و گفتم که او 5000 نفر را در ماجرای دادگاه انیس نقاش کشته و مردم با خون خود بر روی دیوارها نوشته اند بختیار نوکر بی اختیار. خیانت دوم بختیار، ماجرای کودتای نوژه و همکاری با دولت عراق بوده است.
هندی: دشمنی های فرانسه بیشتر از امریکا بوده است
مسعود هندی در پاسخ به این سوال گفت: من در فرانسه توریست نبوده ام و 20 سال در این کشور زندگی کردم و قبل از انقلاب هم مشغول به تحصیل در فرانسه بودم و به خوبی فرانسه را می شناسم لذا اگر نظری درباره ی فرانسه می دهم به این دلیل نیست که در این کشور زندانی بوده ام. من اعتقاد دارم در جنگ هشت سال دفاع مقدس، دشمنی های فرانسه بیشتر از امریکا بوده است.
وی افزود: شیکسون وزیر خارجه دولت فرانسه در سال 1982 میلادی، جنگنده های سوپر استاندارد را برای برقراری تعادل به عراق هدیه داد. همچنین پول کلانی را به دولت عراق کمک کرد که امروز هم اعتقاد دارم که دشمن ما در قبل و بعد از انقلاب با فرانسه است چرا که آنها نوکر آمریکا هستند.
هندی ادامه داد: اتفاقی که شاهد بودم این بود که طبق قانون 48 ساعت بیشتر نمی توانند شخصی را در بازداشتگاه نگهداری کنند اما من را 72 ساعت در بازداشتگاه نگه داشتند که در این هفتاد و دو ساعت فقط پنج ساعت به صورت نشسته خوابیدم.
هندی: هشتاد و دو ماه در بازداشت انفرادی بودم
هندی در خصوص زمان بازداشتش در فرانسه گفت: بنده 82 ماه و 14 روز در یک اتاق 8 متری، انفرادی بود و حتی در هواخوری ها هم تنها بودم حتی در زمانهای انتقال، دستهایم را از پشت می بستند.
وی ادامه داد: در زمانی که دستم را شکاندند و به بیمارستان رفتیم حتی در زمان عکسبرداری از دستم، پلیس دستبند را باز نکرد. دو نوع انفرادی شامل انفرادی تحمیلی و انفرادی تنبیهی وجود داشت.آنها یک ضرب المثل دارند که می گوید: ما می خواهیم وقتی شخصی را که به دادگاه می رود، بشکنیم تا ادعایی برای حرف زدن نداشته باشد. آنها می گفتند که تو زندانیDPS یعنی زندانی با مراقبت های ویژه هستی. این یکی از مواردی است که دکتر کورانی به آن ایراد گرفته است.
صدری نیا در ادامه با اشاره به صحبت های هندی در مورد حرف فرانسوی ها که گفته بودند ما می خواهیم قهرمان برنگردی، این سوال را مطرح کرد که آنها برای این کار چه اقداماتی انجام دادند؟
مسعود هندی در پاسخ به این سوال گفت: تهدید و تطمیع کردن امری عادی است. یعنی می گفتند که بچه های شما در فرانسه به دنیا امده اند و شما اگر در این کشور بمانید هیچ مشکل مالی نخواهید داشت. به طور غیرمستقیم به یکی از کارمندان سازمان به نام آقای مشرفی گفته بودند که اقای هندی هر چه بخواهد ما برایش فراهم می کنیم به شرطی که او یک دانه درشت را به ما معرفی کند. من به مزاح به آنها گفتم که من خودم دانه
هندی در پاسخ به این مورد که پرونده 1220 یک متهم دیگر داشته که نسبتی با رئیس جمهور وقت داشته که وزن پیگیری دو پرونده را یکسان نکرده است گفت: ما سه نفر در جایگاه متهمان بودیم. یک نفر هنگام خروج از فرانسه در مرز سوئیس دستگیر شده بود یعنی آقای وکیلی راد، بدشانسی آورد. آقای زین العابدین سرحدی کارمند وزارت امور خارجه بود و در سفارت «برن» به عنوان کسی که در صدد نجات قاتلین بوده، دستگیر شد.
وی افزود: در دادگاه من از رئیس دادگاه سوال کردم که شما اگر از پاریس وارد شهر دیگری شوید، خودتان به آسانی با ماشین تردد می کنید یا سوال می کنید و از تاکسی استفاده می کنید. گفت: بستگی دارد. من گفتم: فردی که از ایران آمده و به زبان مسلط نیست، چطور به سوئیس آمده تا این افراد را نجات دهد! گفت: این مسأله به ما و تحقیقات مان مربوط می شود. ما پنج هفته دادگاه داشتیم و در این مدت سه دادگاه ما تعطیل شد که ما متوجه شدیم وکلای آقای سرحدی به ایران رفته اند. پس از آن دیدیم که آقای رفسنجانی با روزنامه ی فیگارو مصاحبه ای انجام داده اند و گفتند که ما در دادگاه بختیار متوجه خواهیم شد که
چه کسی تروریست است! من از وکلا که سوال کردم، به این نتیجه رسیدم که گویا آقای رفسنجانی اِعمال نفوذی کرده اند و این افراد بی گناه و هیچ ارتباطی به ما ندارند.
هندی: کل دنیا بسیج شده بودند ما را محکوم کنند
هندی ادامه داد: البته در روند دادگاه وقتی که ما را دستگیر کردند، کل فرانسه و یا به عبارتی کل دنیا بسیج شده بودند تا ما را به هر نحوی محکوم کنند تا ایران را به عنوان تروریست معرفی کنند؛ زیرا در دادگاه «آمیا» و «میکونوس» کسی حضور نداشته است اما در اینجا ما به عنوان شاهد حضور داشتیم؛ یعنی فقط کافی بود من مطلبی را به دروغ، برای نجات خودم می گفتم. برای همین من همیشه فکر می کردم که تکلیفم در این دادگاه بسیار سنگین است و حتی زمانی که بی گناه به من دستبند زدند اما ایران تبرئه شد؛ خوشحال شدم.
هندی با شاره به اظهارات گیو بختیار در مصاحبه ای افزود: گیو بختیار در مصاحبه اش گفت که به آقای هندی حکم سنگینی داده اند ولی باید ایران را محکوم می کردند. وقتی ایران محکوم نشد همسر دوم بختیار جیغ کشید و گفت: «الان آقای ولایتی در ایران دارد به ریش قوه قضاییه پاریس می خندد.آنها فهمیدند که فرانسوی ها تجارت را بر عدالت ترجیح دادند». در صورتی که به این گونه نبود. چون بختیار فرزند کوچکی داشت برای من و آقای وکیلی راد، دیه ی کلانی را تعیین کردند تا سن 18 سالگی به او پرداخت کنیم و ما را به عنوان تروریست بین الملی معرفی کردند و ویزای شینگن ما را هم باطل کردند.
وی افزود: من آن روز خودم را می توانستم نجات دهم اما داوطلبانه خودم را معرفی کردم برای اینکه اعتقاد دارم اوجب واجبات حفظ نظام است، امروز هم به این شعار پایبند هستم و اگر توانستم مقاومت کنم، عشق به ولایت بوده است. انها مرا محکوم کردند زیرا می دیدند که پشت میله ها هم از کشورم دفاع می کنم.
مسعود هندی در خصوص چگونگی حمایت سفارت ایران گفت: اولاً بخشی از آن جنبه ی شخصی دارد یعنی اگر فردی دخالت می کرد به او تهمت حمایت از تروریست زده می شد و در آینده برای او یک امتیاز منفی محسوب می شد. ثانیاً سفارت باید از ایران سوال می کرد که ما می توانیم در این قضیه دخالت کنیم. نکته ای که برای من اهمیت داشت این بود که به محض اینکه خانواده ی من را آزادکردند تا به ایران باز گردند، همسر اول من در طول دادگاه از من طلاق گرفت.
برنامه به اضافه مستند با اجرای علی صدری نیا و کارگردانی محمدرضا رضاییان و سردبیری مهدی خانعلی زاده هر هفته سه شنبه از ساعت 20:30 با بررسی مستندهای جنجالی و پخش نشده از تلویزیون روی آنتن شبکه مستند می رود.