ثریا قاسمی: ویلاییها نماد مهرزنانه در زمانه جنگ است
یکی از فیلمهای بخش مسابقه جشنواره فجر سی و پنجم «ویلاییها» است. اثری که به نقش زن در جنگ و پشت جنگ میپردازد و در منطقه اندیمشک فیلمبرداری شده است. کارگردان این فیلم خانم منیر قیدی است که از فیلم اولیها محسوب میشود.
نکته جالب توجه آن که، بار بخش اعظم این فیلم را بازیگران خانم بر عهده دارند. از این جهت میتوان آن را نوعی روایت زنانه از جنگ و پشت خط مقدم دانست. نویسندگی فیلمنامه را کارگردان در کنار آقای ارسلان امیری بر عهده دارد. نکته جالب دیگر حضور آقای سعید ملکان به عنوان تهیه کننده است. تهیهکنندهای که با فیلم «ابد و یک روز» ساخته آقای سعید روستایی پدیده دوره گذشته را رقم زد. به نظر میرسد این تهیه کننده با توجهش به جوانان و فیلم اولیها مسیر خوبی را برای سینما انتخاب کرده است. یکی از بازیگران این فیلم از پیشکسوتان تئاتر، سینما و تلویزیون ایران، خانم ثریا قاسمی است. به بهانه اکران این فیلم در برج میلاد و سینمای اهالی رسانه سراغ وی رفتیم.
هر سوژهای در سینمای ایران اگر به درستی پرداخته شود میتواند در دل مخاطب بنشیند و البته سوژه هر فیلم ممکن است نقطه اتکا و قوت یک فیلم باشد. ثریا قاسمی بازیگر «ویلاییها» درباره سوژه و نگاهی که در این فیلم وجود دارد، میگوید: این اثر نگاه خوبی درباره جنگ، زنان در جنگ و پشت جنگ دارد و فیلمنامه قشنگی بود که در شرایط سخت و گرمای بد جنوب کار کردیم. در این فیلم بازیگر به معنای نقش اول و دوم وجود ندارد، نقش اول و آخر برای زن است و به این مسأله میپردازد که در نتیجه آتش افروزی، جنگها، اقدامات ظالمانه، مشکلاتی که وجود دارد و نیز اتفاقات و عواقب آن با وجود این که زن صدمه میبیند اما همچنان نقش اصلی را دارد و به این نقش در قالب جنگ میپردازد.
هر اثری که تولید میشود، در جریان فیلمبرداری ممکن است با سختیهایی روبرو باشد که به جهت فضای کار متفاوت است به ویژه که اگر این اثر در قالب ژانر دفاع مقدس و در مناطق جنوبی کشور تصویربرداری شده باشد. بازیگر ویلاییها در اینباره توضیح میدهد: فیلمبرداری این اثر در گرمای وحشتناک، آلودگی هوا، شرایط بیابانی و گرد و خاک انجام شد. برخی فیلمهای سینمایی، راحتتر و در یک یا دو اتاق تهیه میشود و یک سری فیلمها هم در چادر و گرما و بیابان تهیه میشوند و سختی خود را دارند. «ویلاییها» از قسم دوم است. قاسمی در ادامه اظهارات خود میگوید: انسانهایی که در این کار بودند بسیار قبل از مرحله فیلمبرداری برای بازسازی صحنهها، آماده سازی، ریختن خاک و آسفالت در این منطقه بودند و بعد از این اقدامات بود که گروه برای فیلمبرداری مستقر میشد. به مدت دو ماه تحت شرایط سخت جوی کار را ادامه دادیم، سختیها را تحمل کردیم و نهایت تلاش خود را بهکار بردیم و آقای ملکان بستری فراهم کرد که همه چیزخوب پیش برود و فیلم تهیه شود که از ایشان تشکر میکنم.
یکی از پله ها و دلایل موفقیت یک اثر میتواند تعامل و همکاریهای پشت صحنه باشد. این پشت صحنه در قالب فضای کار، انرژی، رفتار و تعامل عوامل با هم و حتی تدارکات و پشتیبانی یک گروه و اثر معنی پیدا میکند. قاسمی درباره فضای کار و تعامل گروه به «صبحنو» میگوید: همکاری و تعامل عوامل طوری بود که با وجود فضای جنوب همه چیز خوب پیش رفت، یعنی با آن شرایط سخت خوب پیش رفت و این گونه نبود که همه به راحتی بنشینند، بادشان بزنند و اسکان مورد نیازشان فراهم شود. تدارکات سعی میکرد از نظر آبرسانی، کمک به گروه و به ویژه بچههای کوچک که تعدادشان در فیلم زیاد هم است، در حد توانشان مایه بگذارند. در آن فضای گرم چند نوبت یخ برای خنک نگه داشتن دبههای آب و شربت میخریدند و سعی میکردند برای روزها یا شبها که مشغول فیلمبرداری بودیم کوتاهی نکرده و این مشکلات را حل کنند.