ترس کسبه علاءالدین از تکرار فاجعه عظیم/ پاساژی که استانداردهای آتش‌نشانی و بحران ندارد

سرویس اجتماعی فردا؛ عماد صادقی نسب: نامه‌شان را با خطبه 90 نهج‌البلاغه شروع کردند و از «تکرار فاجعه عظیم» نوشتند. به بازماندگان حادثه پلاسکو تسلیت گفتند و از مسئولان خواستند فکری به حال ایمنی پاساژ علاءالدین بشود تا آنها هم مانند کسبه پلاسکو متحمل خسارات جبران‌ناپذیر نشوند. در بخشی از این نامه که بعد از وقوع حادثه پلاسکو نوشت شد؛ آمده: «ما کسبه پاساژ علاءالدین نمی‌خواهیم بعد از ساختمان پلاسکو در آتش مال‌اندوزی و زیر آوار بی‌قانونی دفن شویم.» نامه‌ای خطاب به مسئولان که در رسانه‌های مختلف دست به دست شد و دوباره موضوع طبقه اضافی پاساژ علاءالدین و فقدان ایمنی در آن را سر زبان‌ها انداخت. در چند روز اخیر، هراس از تکرار فاجعه‌ای مانند آنچه که در پلاسکو رخ داد، باعث شده که کسبه چند مجتمع تجاری در تهران از مسئولان برای ایمن‌سازی محل کسب‌شان مددخواهی کنند.

حالا از همان نزدیکی‌های پاساژ علاءالدین، وقتی که بلندای آن خیره می‌شویم، گونی‌های آبی‌رنگی را می‌بینیم که دورتادور طبقه اضافی و در حال تخریب آن را در بر گرفته‌اند؛ گونی‌هایی که ایمن‌سازی و عملی‌شدن اقدامات شهرداری تهران برای جلوگیری از تخلفات این ساختمان را نوید می‌دهند و می‌توانند مرهمی باشند بر دل‌نگرانی‌های کسبه و شهروندانی که به این پاساژ مراجعه می‌کنند. پاساژ علاءالدین امروزی، سال 1374 شمسی احداث شد و تا پیش از سر بر آوردن مجتمع‌های چون بازار موبایل ایرانیان و چارسو، به عنوان قطب فروش تلفن‌همراه و لوازم جانبی آن یکه‌تازی می‌کرد. اما آن‌چه که بیش از پیش به علاءالدین شهرت بخشید، چالش‌هایی بود که مالک این پاساژ با آنها مواجه بود؛ چالش‌هایی چون راهروها و راه‌پله‌های باریک و البته طبقاتی که بعدها به آن اضافه شد. موضوع طبقات اضافی علاءالدین و احتمال وقوع خطر به واسطه افزایش بار بر روی سازه، چند سالی‌ست که به عنوان یکی از معضلات منطقه 12 شهرداری تهران مطرح است و رفع این معضل چند باری به علل مختلف به تعویق افتاد. ولی عزم مدیران شهری برای برخورد با این تخلف آشکار جدی بود و توانستند علاءالدین را متقاعد کنند که طبقه اضافی خود را - با وجود فروش مغازه‌ها به افراد - تخریب کند. موضوع طبقات اضافی پاساژ علاءالدین، به عنوان یکی از مباحث همیشگی شورای شهر و موضوعات اصلی در سخنان مسئولان قضایی و استانی تهران مطرح بود و البته علیرغم وجود تمام مستندات مبنی بر تخلف در ساخت طبقه اضافی در این مجتمع تجاری، برخورد با آن، با موانعی رو به رو می‌شد. چنان که محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه‌ قضاییه، در نشست خبری این هفته خود گفت: «چند وقت پیش یک طبقه از پاساژ علاءالدین که غیراستاندارد و برخلاف مقررات بود را می‌خواستند تخریب کنند، اما شورای تأمین تهران تشکیل شد و فرماندار رسما اعلام کرد که این کار انجام نشود.» موضوعی که نظرها را به سوی فرمانداری تهران جلب کرد و بسیاری، فرماندار تهران را مسئول این تعویق در برخورد دانستند. پس از اظهار نظر اژه‌ای، علی‌اصغر ناصربخت، معاون امنیتی و انتظامی فرمانداری تهران گفت: «فارغ از اظهار‌نظر سخنگوی قوه قضاییه و برخی اعضای شورای شهر، این کار بر اساس حکم کمیسیون ماده 100 شهرداری در حال اجراست. در اصل باید گفت که حکمی از سوی کمیسیون ماده 100 شهرداری برای رفع تخلف ساختمانی در پاساژ علاءالدین صادر شد که در حکم صادر شده بحث عدم استحکام و ناایمن بودن مطرح نبوده، بلکه فقط تخلف ساختمانی مطرح شده بود.» وی با اشاره به روند تخریب نیز گفت: «حکم کمیسیون ماده 100 در حال اجراست و تاکنون نیز دیواره‌ها برداشته شده و درب و پنجره‌ها هم خارج شده است؛ قسمتی از سقف هم تخریب شده و سایر کارها نیز در حال انجام است که بنا بر وعده مسئولان تا انتهای بهمن این کار به پایان می‌رسد.» فارغ از آن‌که مدیر و مسئولان علاءالدین تصور می‌کنند که برخورد با تخلف «کار سیاسی» و احتمالا اقدامی برای «جلوگیری از پیشرفت این پاساژ» است و باعث می‌شود که کسب و کار فروشندگان فعال در این پاساژ از رونق بیافتد. با این حال همه می‌دانند که برخورد قاطع با تخلفات آشکار، به ویژه در مکان‌هایی که رفت‌وآمد زیادی در آن صورت می‌گیرد و به عنوان مرکزی مطرح است که روزانه شهروندان زیادی را پذیراست، گرچه برای مالک و متخلف تلخ و سخت است و گاهی هم زیر بار تمکین قانون نمی‌رود؛ اما می‌تواند از بروز فاجعه‌ای مانند پلاسکو جلوگیری کند و امنیت جانی و مالی مالکان و مراجعان یک مجتمع تجاری را به ارمغان آورد.