چرا سينماگران فعاليت‌های قهرمانان آتش‌نشانی را نمی‌بيند؟

چاپلين اولين آتش‌نشان سينمايي!

صد و يك سال پيش چارلي چاپلين جوان در دومين تجربه فيلمسازي‌اش فيلمي به نام آتش‌نشان ساخت. در اين فيلم چاپلين خودش نقش آتش‌نشان را بازي كرد كه قهرمانانه دختر جواني را كه در طبقه بالايي يك خانه در حال سوختن بود، نجات داد. آتش نشاني به دليل هيجان ذاتي كه در فعاليت آتش‌نشان‌ها و مأموريت‌هاي محوله به آنها وجود دارد از جمله موضوعات مورد علاقه فيلمسازان بوده است، به طوري كه بعد از چاپلين فيلم‌هاي متعددي درباره آتش‌نشان‌ها ساخته شد. در سال 1974 وقتي كه پلاسكو به عنوان يكي از نماد‌هاي تهران مدرن معرفي مي‌شد، در هاليوود فيلمي با نام «آسمانخراش جهنمي» ساخته شد. داستان فيلم درباره يك ساختمان بلندمرتبه بود كه در شب افتتاحش به خاطر قصور مهندس ساختمان و به‌كارگيري مواد نامرغوب در ساخت برج آتش مي‌گيرد. قهرمان اين فيلم نيز يك آتش‌نشان است، مردان اول سينماي دهه 70 هاليوود يعني استيو مك كوئين و پل نيومن بودند كه در نقش آتش‌نشان‌ چهره يك قهرمان را از خود در تاريخ سينما ثبت كردند. به غير از پرداخت‌هاي سينمايي، شبكه‌هاي تلويزيوني نيز به حرفه آتش‌نشان‌ها و فعاليت‌هاي آنها توجه داشته‌اند. سريال معروف «من را نجات بده

(Rescue Me) » يك نمونه اين سريال‌هاي تلويزيوني است كه پخش آن هفت سال به طول انجاميد. سريال پرطرفدار« Chicago Fire» نيز كه امسال پنجمين فصل آن پخش مي‌شود از ديگر سريال‌هايي است كه داستان اصلي‌اش بر اساس فعاليت آتش‌نشان‌ها شكل گرفته است و در كنار آن به مسائل خانوادگي و درگيري‌هاي اجتماعي يك آتش‌نشان نيز پرداخته شده است؛ كاري كه سريال عمليات 125 را مي‌توان نمونه ايراني آن دانست. سريال عمليات 125 تا امروز مهم‌ترين نگاه فيلمسازان ايراني به مسئله آتش‌نشاني بوده است.

بازگشت عمليات 125

به دنبال فاجعه آتش‌سوزي و ريزش ساختمان پلاسكو كه منجر به شهادت جمعي از آتش‌نشانان شد، شبكه 5 سيما تصميم گرفته است با قطع پخش سريال «گروه پليس» سريال عمليات 125 را دوباره پخش كند. اين سريال تلويزيوني اولين بار به كارگرداني بهروز افخمي ساخته شد. نام عمليات 125 برگرفته از شماره تلفن آتش‌نشاني است و در سري اول اين سريال كه در سال 87 از شبكه تهران پخش شده، نگاهي به چگونگي جذب نيرو از سوي آتش‌نشاني و مأموريت‌هايي كه يك آتش‌نشان بايد انجام دهد، داشت. سري دوم اين سريال را «محمدرضا آهنج» و سري سوم آن را نيز در سال 91 مسعود آب‌پرور ساخت. شبكه 5 سيما قرار است فصل سوم اين سريال را در 26 قسمت در جدول پخش خود قرار دهد. همچنين مسابقه تلويزيوني «آقاي آتش‌نشان» كه نوروز امسال از شبكه 5 پخش شده بود از امشب (شنبه دوم بهمن) از همين شبكه بازپخش مي‌شود.

به غير از يك سريال تلويزيوني چه داريم؟!

آتش‌نشان‌ها قهرمان‌هاي واقعي جامعه هستند، كساني كه به استقبال خطر مي‌روند تا خطر را از مردم دور كنند. در مقابل اين قهرمانان واقعي سينما و تلويزيون تا به حال توليداتي داشته‌اند؟! به غير از عمليات 125، اثر قابل توجه ديگري در توليدات سينما و تلويزيوني داخل كشور وجود ندارد. دست‌هاي سينما و تلويزيون مانند بسياري از موضوعات ديگر خالي است. در حالي كه هر كدام از عمليات‌هايي كه يك آتش‌نشان ممكن است در طول روز انجام دهد از نظر بار درام كاملاً قابليت توليد فيلم و سريال را دارد. مخصوصاً در سينماي ايران كه به شدت ضعف قهرمان دارد و سينما از معضل ضد قهرمان و فيلم‌هاي بي‌قهرمان رنج مي‌برد، مي‌تواند برداشت‌هاي سينمايي از آنچه يك قهرمان از جان گذشته به نام آتش‌نشان انجام مي‌دهد، موضوع ساخت فيلم سينمايي جذابي باشد. مگر اينكه بگوييم فيلمسازان‌مان از «چارلي چاپلين» هوشمندتر‌ند يا اينكه بازيگران ما بزرگ‌تر از استيو مك كوئين هستند!

اميد عباسي نمونه‌اي از يك قهرمان

با اينكه فاجعه ريزش ساختمان پلاسكو باعث شد بر تعداد قهرمانان شهيد سازمان آتش‌نشاني افزوده شود، هنوز هم فداكاري اميد عباسي كه از وي به عنوان قهرمان ملي ياد مي‌شود، در اذهان وجود دارد. در ارديبهشت ماه سال 92، اميد عباسي در حال اطفاي حريق يك مجتمع مسكوني متوجه دختربچه 9 ساله‌اي مي‌شود، عباسي براي نجات دختر ماسك اكسيژن خودش را روي صورت وي مي‌گذارد و او را به خارج از ساختمان منتقل مي‌كند اما به خاطر استنشاق دود و آسيب‌ديدگي ريه‌ها دچار مسموميت و بعد از 24 ساعت مرگ مغزي مي‌شود. عباسي داوطلب اهداي عضو بوده و بعد از مرگ مغزي اعضاي بدنش نيز اهدا مي‌شوند. بيش از سه سال از آن روز گذشته است. گرچه چند مجلس بزرگداشت براي اميد عباسي برگزار شده است، اما هيچ عكس‌العملي از سوي سينما و رسانه ملي براي به تصوير كشيدن عمل قهرمانانه عباسي صورت نگرفت.

مهدي حاجي‌پور قهرماني گمنام

پرسنل آتش‌نشاني در طول سال با حوادث متعددي روبه‌رو هستند مانند حادثه پلاسكو يا اتفاقي كه براي اميد عباسي افتاد. يكي ديگر از حوادثي كه باعث شهادت يك نيروي قهرمان شهرداري شد حادثه‌اي بود كه مهرماه امسال براي مهدي حاجی‌پور رخ داد. وي براي كمك به كارگراني كه در حادثه ريزش چاه گرفتار شده بودند وارد چاه شد و در حين انجام وظيفه به علت ريزش دوباره چاه در عمق زمين مدفون شد و به شهادت رسيد.