پساب نیشکر در کام تالاب شادگان

یافته‌های حاصل از بررسی وضعیت ۸۴ تالاب مهم و مطالعه شده کشور نشان می‌دهد که تعداد ۳۱ تالاب، به تدریج تمام یا قسمتی از مساحت مرطوب خود را از دست داده و به منشأ انتشار گرد و غبار تبدیل شده‌اند. در مجموع حدود ۵۸ درصد مساحت کل این تالاب‌ها از بین رفته و بستر آنها به خاک و نمک تبدیل شده است و به همین دلیل برخی از این تالاب‌ها از فهرست کنوانسیون رامسر خارج شده‌اند یا در حال خارج شدن هستند. از میان ۳۱ تالاب ایرانی مورد بررسی سه تالاب جازموریان، پریشان و گاوخونی ۱۰۰ درصد مساحتشان خشک شده است و تالاب‌های صابری و هیرمند و یادگارلو نیز با مساحت ۹۰ درصدی خشک شده روبه‌رو هستند. طبق این آمار دریاچه ارومیه نیز با خشکی ۶۰ درصدی مواجه است. این مسائل یک روی سکه هدر رفت ثروت ملی و محیط زیست است. روی دیگر آن را می‌توان در قالب آلودگی و ورود فاضلاب به دریا عنوان کرد. در جنوب کشور روزانه ۵۷ هزار مترمکعب فاضلاب وارد دریا می‌شود. هر نوع آلودگی روی آبزیان اثر مستقیم بر عناصر هرم غذایی می‌گذارد. شمال کشور نیز با توجه به ورود فاضلاب به دریای خزر سالیان سال است مورد بی مهری و بی توجهی مسئولان امر قرار گرفته است. در این میان متولیان امر سلامت نیز نسبت به این موضوع واکنش مناسبی را نشان نمی‌دهند یا حداقل برای آگاهی مردم و عدم‌ورود آنها به آب‌های این منطقه اطلاع‌رسانی نمی‌کنند. گویا شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری هنوز در اولویت برنامه‌های استان و مسئولان امر قرار نگرفته است. دراین زمینه ضیاءالدین الماسی مدیرکل آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تا به حال سازمان محیط زیست چنین مطالبه‌ای را نداشته و هیچ اخذ جریمه بابت ورود فاضلاب شهری به محیط زیست نشده است.

آب تالاب شادگان تنها پساب نیشکر است

رئیس مجمع نمایندگان خوزستان با انتقاد از عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه تالاب شادگان گفت: درحال حاضر آب تالاب شادگان را تنها پساب شور نیشکر تشکیل می‌دهد و فاجعه بسیار دردناکی در تالاب رقم خورده است. مجید ناصری‌نژاد‌ با بیان اینکه حق آبه تالاب شادگان از رودخانه جراحی به هیچ‌وجه تامین نمی‌شود، اظهارکرد:‌ از سه سال قبل تاکنون رودخانه جراحی با بحران خشکسالی مواجه شده است که این موضوع و همچنین برداشت‌های بی‌رویه در بالادست موجب شده که حق آبه تالاب شادگان تامین نشود. او افزود: البته مشکل بی‌آبی در شادگان فراتر از عدم‌تامین حق آبه تالاب است. متاسفانه برای کشت پاییزه و کشت زمستانه در شادگان هنوز رهاسازی آب انجام نشده و نخیلات و بخش کشاورزی این شهرستان در معرض نابودی قرار دارند. این نماینده مجلس تصریح‌کرد: هم‌اکنون آب موجود در تالاب را پساب صنایع نیشکر تشکیل می‌دهد که نابود کننده تالاب و اکوسیستم آن است. او ادامه داد: تالاب شادگان که زمانی زیستگاه پرندگان و ماهیان بومی بود، اکنون به شوره‌زاری با میزان EC(شوری آب) بیش از ۶۰هزار میکروگرم بر موس تبدیل شده که این رقم حتی از شوری آب دریا نیز بالاتر است. ناصری‌نژاد با اشاره به نابودی پوشش گیاهی کف تالاب شادگان ‌عنوان‌کرد: ‌ایجاد پوشش نمکی در کف تالاب موجب نابودی ماهیان بومی این تالاب شده است. پوشش گیاهی کف تالاب که درگذشته سازگار با ‌آب شیرین بود، اکنون با پوشش گیاهی مقاوم در برابر آب شور جایگزین شده که این وضعیت از یک‌سو نابودی ماهیان بومی را به‌دنبال داشته و از سوی دیگر موجب شده که پرندگان مهاجر که در گذشته به تالاب شادگان می‌آمدند، دیگر وارد تالاب نشوند. او ادامه داد: این موضوع موجب می‌شود که آب تالاب راکد و بی‌حرکت بماند و اکسیژن مورد نیاز تالاب تامین نشود که در نهایت تالاب را به مرداب تبدیل خواهد کرد. البته تالاب شادگان درحال حاضر هم به مرداب تبدیل شده است. نماینده شادگان گفت: به‌دنبال افزایش شوری آب تالاب شادگان، گونه مهاجم تیلاپیای وحشی که اصلا بومی منطقه نبود، به‌اکوسیستم تالاب شادگان راه پیدا کرده است. این‌گونه هیچ ارزشی غذایی ندارد و تنها موجب از بین رفتن ماهیان بومی ارزشمند تالاب شده است و بنابراین فاجعه در تالاب شادگان بسیار دردناک است. او افزود: کی و کجا حق آبه تالاب شادگان تامین شد؟ هر زمانی که نسبت به وضعیت تالاب شادگان به دکتر ابتکار اعتراض کردیم، در پاسخ تنها اظهار استیصال کرده و گفته‌اند که از دست ما کاری برای تالاب بر نمی‌آید. ناصری‌نژاد ادامه داد: واقعا هم سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان امانتدار و حافظ محیط زیست در تالاب شادگان هیچ‌کاری انجام نداده است. جای سوال دارد که سازمان حفاظت محیط زیست چگونه صیادان بیچاره مجوزدار یا فاقد مجوز تالاب شادگان را تعقیب، بازداشت و جریمه می‌کند، اما با افرادی که حق آبه تالاب شادگان را از آن دریغ کرده و صیانت تالاب را با خطر مواجه کرده‌اند هیچ برخوردی حتی در حد برخورد کلامی نمی‌کند؟ سازمان حفاظت محیط زیست حداقل می‌تواند کشت و صنعت‌های نیشکر را مجبور کند که به حجم معینی آب شیرین به تالاب شادگان تزریق کند، اما متاسفانه این کار را هم انجام نمی‌دهد.به گزارش ایسنا،‌ او با اشاره به ریختن پساب‌های فولاد خوزستان به تالاب شادگان تصریح کرد: هم اکنون هیچ آب شیرینی به تالاب تزریق نمی‌شود. مقرر شده بود تا با احداث یک کانال از دارخوین، مقداری از آب کارون به سمت این تالاب هدایت شود اما پروژه احداث این کانال از سال ۹۰ متوقف شد و عملا مسکوت ماند.

مردم جریمه تخریب تالاب‌ها را می‌پردازند

یک کارشناس محیط‌زیست درباره وضعیت تالاب‌ها به«آرمان»می‌گوید: براساس تعاریف علمی هریک از اراضی مرطوب و نمناک به اشکال مصنوعی یا طبیعی، جاری یا ساکن را تالاب می‌نامند. براساس تعریف ارائه‌شده حتی مزارع برنج کاشته شده به دست کشاورزان نیز از لحاظ اکولوژی و اکوسیستم تالاب هستند. محمدرضا فاطمی می‌افزاید: تالاب‌ها باعث جلوگیری از بروز گرد وغبار، بروز ماهیگیری، کشاورزی، تجمع پرندگان و... شده و متولی خاصی ندارند. به گفته او تالاب‌های مهم کشور از سوی کنوانسیون تالاب‌ها شناسنامه‌دار شده و به این ترتیب تحت حفاظت و حمایت قرار می‌گیرد و سازمان حفاظت محیط زیست نیز از تالاب‌های موجود در فهرست این کنوانسیون حمایت می‌کند. به این ترتیب سازمان موظف است بر اساس قوانین و ضوابط موجود جلو تخریب یا بهره‌برداری بی‌رویه از این تالاب‌ها را بگیرد. هم‌اکنون فعالیت‌های انسانی باعث از بین رفتن تالاب‌های کشور شده است. در این زمینه جریمه تعریف نشده است، اما در واقع این جریمه را مردم درقالب هجوم ریزگردها پرداخت می‌کنند.