«جبران»کلیدواژه جدید عراقچی برای توجیه بدعهدی‌های آمریکا
عراقچی پس از مدتی غیبت، بازگشته تا دوباره بدعهدی‌های طرف‌های غربی برجام را توجیه کند اما ظاهرا این‌بار قصد دارد تا از ابزارها و کلیدواژه‌های جدیدی استفاده کند.
کد خبر :
614246
سرویس سیاسی فردا؛ رضاگلیج: ۱۶آذرماه امسال بود که حسن روحانی در واکنش به تصویب قاطع طرح تمدید ده ساله قانون تحریم‌های ایران توسط قانونگذاران مجلس سنای آمریکا رسما اعلام نمود که: «اگر آنچه کنگره تصویب کرده اجرایی شود نقض فاحش و صریح برجام است و با عکس‌العمل بسیار تند ما مواجه خواهد شد!»(سخنان رئیس‌جمهور را اینجا بخوانید)
او حتی در بخشی دیگر از سخنان خود تاکید کرد: «اگر رئیس‌جمهور آمریکا همین قانون را امضا کند و بعد تعلیق کند حتی این مقدار هم ما تخلف از برجام می‌دانیم. در برابر همین مقدار هم عکس‌العمل نشان خواهیم داد.»
پس از آنکه این قانون با عدم وتوی اوباما مواجه و عملا تصویب و اجرایی شد همگان منتظر واکنش‌های دولتی‌ها و مخصوصا مردان دستگاه دیپلماسی کشور بودند. اما وزارت خارجه با پیگیری سیاست‌های قبلی خود مبتنی بر «واکنش نرم در برابر اقدام سخت» که از جمله مصادیق آن می‌توان به «فشار ایمیلی» و «پرت کردن خودکار» اشاره کرد، تنها به یکی دو واکنش ساده و سطحی بسنده کرد.
در این میان، ناپدید شدن عباس عراقچی بیشتر از همه به چشم آمد.( اینجا بخوانید) دست راست ظریف در مذاکرات هسته‌ای که در طول ایام مذاکرات، نقشی کمرنگ‌تر از ظریف نداشته و از طرفی دیگر به صورت غیر رسمی مسئول توجیه بدعهدی‌های اولیه آمریکا شده بود که در همین راستا نائل به دریافت نشان «ماله‌طلایی» از طرف یکی از جنبش‌های دانشجویی کشور نیز شد.
عضو ارشد مذاکره‌کننده هسته‌ای کشور در آستانه مطرح شدن بحث تمدید قانون داماتو و نقض فاحش برجام از صحنه سیاسی-رسانه‌ای کشور ناپدید شد و تاهمین چندروز پیش نه خبری و نه حتی مصاحبه‌ای از او منتشر نشد تا اینکه عراقچی دوشنبه هفته جاری در مراسم سالگرد مرحوم کورش باقی رویت و قفل سکوت بلندمدت رسانه‌ای خود را شکست.
عراقچی که اتفاقا رئیس ستاد اجرای برجام نیز هست در مصاحبه خود با یکی از خبرگزاری‌ها اظهار داشت: «نشست کمیسیون مشترک به درخواست جمهوری اسلامی ایران و در پی نامه ای که دکتر ظریف به خانم موگرینی نوشتند جهت بررسی شکایت ایران نسبت به تمدید قانون ایسا توسط کنگره آمریکا که از دید ما نقض برجام به حساب می آید، تشکیل می شود.»
او همچنین خبرداد: «نشست کمیسیون مشترک برجام بین نمایندگان ایران و گروه۱+۵ روز سه‌شنبه ۲۱دیماه (روز گذشته) در هتل «پاله کوبورگ» در وین، پایتخت اتریش برگزار خواهد شد.»
عراقچی که آخرین اظهارنظر رسمی‌اش درباره برجام، به بیست و چهارم آبان ماه بازمی‌گردد و به واسطه همین غیبت نسبتا طولانی باعث تشدید و تمرکز فشارها بر روی ظریف شده بود دیروز سه‌شنبه درنشست کمیسیون مشترک برجام شرکت کرد. جلسه‌ای که جدای از مصوبات وتصمیمات فنی بی‌تاثیر در روند برجام همانطور که پیش‌بینی می‌شد هیچ خروجی جدی و محکمی نداشت الا یک بیانیه ساده مطبوعاتی!
بیانیه‌ای که شاید محور اصلی آن این جمله بود که « کلیه طرف‌های برجام مجددا بر تعهد قاطع خود به تداوم اجرای کامل و موثر برجام تصریح کردند» جمله‌ای کلیشه‌ای و تکراری که همواره در اوقاتی که برجام توسط طرف‌های غربی نقض می‌شود زیاد به گوش می‌رسد.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است که «کمیسیون مشترک ضمن تاکید مجدد بر اهمیت تعهدات مرتبط با رفع تحریم‌ها وفق برجام، بویژه در ارتباط با قانون آیسا، تضمین‌های ارائه شده توسط ایالات متحده را مبنی بر اینکه تمدید قانون تحریم‌های ایران به هیچ عنوان تاثیری بر فرایند رفع تحریم‌هایی که ایران طبق برجام از آنها بهره‌مند می‌شود نداشته و به هیچ روی محدودیتی برای شرکت‌ها از حیث انجام مراودات بازرگانی با ایران ایجاد نخواهد کرد، مورد توجه قرار داد.»
با اندکی تامل در این جملات می‌توان نتیجه گرفت که تلاش در جهت توجیه عهدشکنی‌های آمریکا در توافق هسته‌ای با ایران که تاچندی پیش در دستور کار اعضای تیم مذاکره‌کننده ایرانی قرار داشت اکنون و باوجود نقض آشکار برجام توسط آمریکا به‌وسیله تمدید قانون تحریم‌های ایران، در دستور کار برخی دیگر از اعضای گروه۱+۵ نیز قرار گرفته است.
به دیگر بیان اگرچه عباس‌عراقچی به عنوان رئیس ستاد اجرای برجام در کشور از جهت بیانی و در اظهار نظر رسانه‌ای خود نقض برجام توسط آمریکا را پذیرفته اما مشخص است که در عمل هنوز بر راهبردهای قبلی خود تاکید دارد. راهبردی که در عمل نیز عایدی برای کشور نداشته است و گویای خوشبینی و اعتماد به آمریکا است. هرچند که این اعتماد و خوشبینی دستگاه دیپلماسی باعث شد تا ظریف رسما در کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی معترف به اشتباهات خود شود.
عراقچی پس از مدتی غیبت، بازگشته تا دوباره بدعهدی‌های طرف‌های غربی برجام را توجیه کند اما ظاهرا این‌بار قصد دارد تا از ابزارها و کلیدواژه‌های جدیدی استفاده کند. او در مصاحبه خود قبل از شروع نشست کمیسیون مشترک برجام گفت: «از دید ما تمدید قانون آیسا نقض تعهدات برجامی آمریکا است و باید به نحو موثری جبران شود و این موضوع امروز در دستور کار کمیسیون مشترک قرار گرفته است.»
به نظر می‌رسد عراقچی با مطرح کردن کلیدواژه «جبران» در ادبیات سیاسی مذاکره‌ای خود قصد دارد تا رویکردی جدید در مقابل راهبرد «مقابله به مثل» با آمریکا در نقض برجام را پایه‌گذاری کند. رویکردی که ریشه در توجیه بدعهدی‌های نظام استکبار دارد و قطعا نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت.