خانه‌سازی روی منبع آب آشامیدنی ١٢٠‌ هزار نفر

روزنامه شرق: کازرون تا چند سال پیش در فهرست جذابیت‌ها بود و جاهای دیدنی‌اش با چند چشمه‌ و دریاچه و رودخانه باصفا و پرآب شناخته می‌شد؛ معروف‌ترینشان دریاچه و تالاب پریشان بود و چشمه‌های رنجان و ساسان. حالا اما چند سالی است هم پریشان بی‌آب شده و هم از آن چشمه‌ها چیزی جز خشکی باقی نمانده. خلاصه داستان اینکه نام این شهر مدت‌هاست با خشک‌سالی و بی‌آبی گره خورده است.

در چنین شرایطی از کازرون خبر می‌رسد براساس یک تصمیم عجیب، مجوز مسکونی‌شدن حریم اصلی‌ترین چاه تأمین آب شرب اهالی شهر صادر شده است. تصمیمی که اعتراض گسترده فعالان اجتماعی و اهالی این شهر را به دنبال داشته است؛ در این مدت کازرونی‌ها با نوشتن نامه‌هایی سرگشاده به شهردار و رئیس شورای شهر و همچنین دادستان کل کشور خواستار جلوگیری از این اقدام شده‌اند. در همین روزها که اهالی شهر کازرون به‌شدت نسبت به سرنوشت منبع اصلی تأمین آب شرب خود ابراز نگرانی می‌کنند، یکی از چشمه‌های باستانی این شهر به نام چشمه ساسان با قدمت چند‌هزارساله که ٣٠ درصد آب شرب آنان را تأمین می‌کرد تنها چند هفته پیش کاملا خشک شده است. براساس تصاویر نامه‌ها و بخشنامه‌ها و دیگر جزئیاتی که در اختیار «شرق» گذاشته شده است، استدلال‌ها و دلایل اصلی مخالفت مردم کازرون با این اقدام به این شرح توضیح داده شده است: روند تغییر کاربری زمین مورد مناقشه از فضای سبز به مسکونی با توجه به تعیین‌نشدن حریم به وسيله کمیته تعیین حریم آب استان، غیرقانونی و به‌نوعی به‌دور از فرایند پیش‌بینی‌شده در قانون صورت گرفته است.

همچنین کمیته تعیین حریم استان حداقل در دو نوبت مخالفت کتبی خود را با کاهش حریم چاه آب از ٣٠٠ متر به ١٧٠ متر از طریق ابلاغ رسمی به شهرداری و شورای شهر اعلام کرده است. سازمان آبفا و رئیس اداره آبفای استان فارس نیز در دو نوبت به صورت کتبی خواستار جلوگیری از مسکونی‌شدن و تغییر کاربری زمین در حریم چاه آب شرب کازرون شده است. در موردی دیگر همچنین شورای تأمین استان فارس در دو نوبت به صورت کتبی خواستار جلوگیری از هرگونه تغییر کاربری و ساخت‌وساز در حریم‌های ٢٥ساله آب شرب شهر شده است. این چاه‌های آب که مسکونی‌شدن حریمش اعتراض و نگرانی اهالی کازرون را به دنبال داشته است، تنها ذخیره آب شرب شهرستان کازرون است که سفره‌های زیرزمینی آهکی شمال این شهر نیز محسوب می‌شود و معترضان معتقدند این چاه «از سوي عده‌ای مورد تعرض قرار گرفته است».براساس اطلاعات رسیده به دست «شرق»، مالک جدید زمین مورد مناقشه که در حریم این چاه‌های آب شرب قرار دارد، این زمین را با وجود آنکه کاربری فضای سبز داشت در خلال سال‌های ٩٣-٩٤ خریداری کرده و سپس برای تغییر کاربری آن اقدام کرد. در نهایت براساس جلسه‌ای که در آبان ماه سال ٩٤ در فرمانداری کازرون تشکیل شد پیشنهاد تغییر حریم چاه‌ها از ٣٠٠ متر به ١٥٠ متر مطرح کرده و به مرکز استان ارائه می‌شود، اما کمیته فنی حفاظت از منابع آب استان فارس به دلیل آنچه «اهمیت منابع آب و طی چند ماه تحقیق و بررسی میدانی از منابع آب» گفته شده با پیشنهاد کاهش حریم به ١٥٠ متر مخالفت کرده و این موضوع نیز به سازمان‌های ذی‌ربط ابلاغ شد.

علاوه‌براین در چند نامه آبفای استان فارس براساس بخشنامه‌های پیشین استانداری مبنی بر ممنوعیت تغیير حریم چاه‌های آب شرب و رعایت حریم ٢٥ساله و عدم صدور هرگونه مجوز ساخت‌وساز و تغییر کاربری در این حریم‌ها ممنوع‌بودن تغییر کاربری این ملک را اعلام کرد. بااین‌حال کمیته فنی ماده ٥ استانداری فارس چندی بعد در تیرماه سال ٩٥ بدون توجه به تمامی اسناد و نامه‌نگاری‌های انجام‌شده در جهت مخالفت با تغییر کاربری، در اقدامی غیرمعمول بدون استعلام از کمیته تعیین حریم منابع آب شرب استان، تغییر کاربری ملک مورد نظر را تصویب و نامه اجرائی در این زمینه را نیز ابلاغ کرد.

براساس اعلام معترضان به این اقدام، این مصوبه در شرایطی ابلاغ شد که شهر کازرون فاقد هرگونه شبکه اصلی جمع‌آوری فاضلاب بوده و پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب کازرون بیش از هشت سال است با ٥٠ درصد پیشرفت فیزیکی باقی‌ مانده و امید چندانی نیز به تکمیل پروژه آن نیست. علاوه‌براین معترضان به این تصمیم در نامه‌های اعتراضی خود این نکته را مطرح کردند که در صورت ساختمان‌سازی در این محدوده، احتمال حفر چاه جذبی از سوي مالکین این محدوده و عدم امکان نظارت لحظه‌ای آبفا بر منازل شخصی ساکنان آن محل نیز وجود دارد که چنین اقدامی می‌تواند آلودگی شدید این چاه‌ها را که آب شرب ١٢٠‌هزار نفر از جمعیت شهر کازرون را تأمین می‌کند به همراه داشته باشد. همه این موارد در شرایطی در حال رخ‌دادن است که برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های آب زیرزمینی دشت کازرون و خشک‌سالی سبب خشک‌شدن چاه‌ها تا عمق ٢٥٠ متر شده است.

در موارد زیادی زمین این منطقه نشست کرده و به تعبیر معترضان «کشاورزی شهرستان عملا نابود شده و جوانان بی‌کارتر از قبل شده‌اند و چرخه اقتصاد شهر که بر مبنای کشاورزی بوده فلج شده و بیم آن می‌رود که در آینده فاجعه آلودگی منابع آب گریبان این مردمان را فشرده و زندگیشان را نیز تهدید کند». براساس مستنداتی که در اختیار «شرق» گذاشته شده است این تصمیم جدید و صدور مجوز مسکونی‌سازی این منطقه سبب آزادشدن زمین‌هایی به طول پنج هزار متر و عرض ٣٠٠ متر معادل ١,٥ میلیون مترمربع زمین در حریم سفره آب این چاه‌ها خواهد شد که مسکونی‌شدن آنها نه‌تنها این چاه‌ها را به خطر خواهد انداخت بلکه خود بر میزان نیاز آبی این شهرستان نیز به مقدار بسیاری اضافه خواهد کرد که در شرایط خشک‌سالی و بی‌آبی موجود، مشخص نیست آب مورد نیاز آنها قرار است از چه منبعی تأمین شود. همین موارد و نگرانی‌هاي جدی و پرشماری که در‌این‌زمینه وجود دارد، منجر به آن شده است که جمع زیادی از اهالی کازرون دست‌به‌دامن مقامات قضائی ازجمله دادستان کل کشور شوند و با نوشتن نامه‌ای خطاب به وی از او بخواهند جلوی این اقدام را بگیرد.

در یکی دیگر از نامه‌های اهالی کازرون که عنوان «نامه جمعی از فرهیختگان علمی، فرهنگی و فعالان اجتماعی کازرون» را بر خود دارد و خطاب به شهردار و اعضای شورای شهر نوشته شده چنین آمده است: «تقاضامندیم ضمن توجه به خواست عمومی و ارجح‌دانستن منافع و خیر عمومی بلندمدت بر منافع گذرا و کوتاه‌مدت، از فروش و مسکونی‌کردن حریم چاه آب آشامیدنی کازرون جدا خودداری کنند. امضاکنندگان این نامه انتظار دارند مسئولان شهرداری و شورای شهر از تصمیماتی که ممکن است آینده مردم یک شهر را با آلودگی منابع آب شرب تهدید کند، اجتناب کنند».