سرویس اجتماعی فردا: دو روز پیش بود که گزارشی از گورخوابها به همراه تصاویر متعددی (گزارش تصویری را از اینجا ببینید) در رسانهها منتشر شد. انتشار این خبر حواشی و واکنشهای زیادی را به دنبال خود داشت.
از سوی دیگر اما رسانهای شدن موضوع گورخوابها افراد زیادی را به نصیرآباد کشاند و آنها را دور هم جمع کرد. مسوولان شهری و فرمانداری شهریار هم به آنجا رفته بودند و جلسات زیادی نیز برگزار شد. ضرب و شتم گورخوابها پس از انتشار گزارش!
پس از آن بود که استاندار تهران به فرماندار شهریار دستور ویژه برای پیگیری موضوع را داد. روز سه شنبه، هفتم دی ماه، سعید ناجی فرماندار شهریار، به قبرستان نصیرآباد رفت. او که منکر رفت و آمد معتادان سرگردان در آن محل، نشد، بخشهایی از گزارش منتشر شده را غیرمستند دانست و گفت: «آرامستان نصیرآباد شهرستان شهریار از نزدیکترین نقاط به پایتخت است که متاسفانه با وجود داشتن نگهبان، معتادان سرگردان به این محل رفت و آمد دارند.»
بعد از انتشار گزارش اولیه از وضعیت گورخواب ها، یکی از آنها به اسم «بهروز» در گفتگو با روزنامه شهروند گفت: «صبح یک عدهای آمدند و با مشت و لگد ما را متفرق کردند. آنها که ما دیدیم، لباس خاصی تنشان نبود. فقط میخواستند ما را متفرق کنند. وسایلمان را بردند و رفتند. البته نه وسایل همه را. فقط به ما گفتند بروید بیرون.»
بهروز در ادامه گفت: «من خواب بودم که یکهو دیدم یکی پلاستیک روی گور را بر داشته و به من میگوید، پاشو، زود باش، پاشو. من هم تا به خودم بیایم، دیدم سنگی به سرم زد، اینجا را ببین زخم است، جای همان سنگ است که به سرم زد. از ما عکس گرفتند.» از نامه اصغر فرهادی به روحانی تا پاسخ آن
روز گذشته بود که اصغر فرهادی خطاب به حسن روحانی نامه ای نوشت. در بخشی از این نامه آمده است: «امروز گزارش تکاندهنده زندگی مردان، زنان و کودکانی را که در گورهای یکی از قبرستانهای اطراف تهران شبهای سرد را به صبح میرسانند خواندم و اکنون سراسر وجودم شرم است و بغض. به بهانه این نامه به شما، قصد دارم همه آنانکه در این سرزمین و در این سی و چند سال مسئولیتی داشته و دارند را سهیم این شرمساری کنم. میدانم که عدهای سیاستباز اینگونه گزارشها و خبرها را دستاویزی خواهند کرد برای گرم کردن تنور بازیهای فرساینده سیاسی و انتخاباتی اما افسوس که گرمای این تنور، تن
رنجور کودکان، زنان و مردانی را که شبها در گوشه قبرها، لابهلای درختان پارکها و زیر پلها به خواب میروند گرم نخواهد کرد.»
صبح امروز، چهارشنبه، هشتم دی ماه حسن روحانی در نشست تخصصی جامعه نظارت و بازرسی دولت و در بخشی از سخنان خود در مورد نامهای که اصغر فرهادی خطاب به او نوشته بود، واکنش نشان داد و گفت: «هنرمندی پس از دیدن یک گزارش برای من نوشته است؛ وقتی دیدم فقیری شب به خاطر فقرش برود در قبر زندگی کند برای اینکه از سرما نجات پیدا کند و جای گرم پیدا کند. بغض در گلویم و شرمساری در سیمایم آشکار شد.چه کسی می تواند در جامعهای بزرگ مثل ایران با این عظمت، دین، فرهنگ، عشق به خاندان رسالت زندگی کند و با این مسائل واکنش نشان ندهد. گور خوابی از فقر، برای مردم و دولت قابل تحمل نیست.»
معاون بهزیستی: از وجود گورخوابهای نصیرآباد بیخبرم!
از سوی دیگر اما حمیدرضا شمسی، معاون پیشگیری بهزیستی استان تهران در گفتگو به خبرگزاری فارس گفته: از اینکه گفته شده عدهای افراد بیخانمان یا معتاد در گورستان زندگی کردهاند اطلاعی ندارم.
وی افزود: درست است که گورستان نصیرآباد در اطراف شهریار تحت پوشش سازمان بهزیستی استان تهران است اما نسبت به وجود این افراد بیخبر بودهایم.
معاون پیشگیری بهزیستی استان تهران در رابطه با جمع آوری این افراد با ضرب و شتم گفت: در مورد جمعآوری افراد معتاد، بهزیستی ورود نمیکند بلکه وظیفه نیروی انتظامی است و بهزیستی در این موضوع مشارکت ندارد.
این درحالی است که ماه گذشته از سوی بهزیستی استان تهران طرح «پویش زمستانی» با هدف سروسامان دادن به افراد بیخانمان و بیسرپناه در شبهای سرد زمستان مطرح شده و قرار شده بود این افراد در مراکز بهبودی اقامتی بهزیستی ساکن شوند. زنده به گورها یا زندگی در گور؟
مجید ابهری، جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار «فردا» و در رابطه با حواشی پس از انتشار گزارش گورخواب ها می گوید: «یکی از عوارض منفی فضای مجازی در کنار امتیاز ارتباطات گسترده، نشر و گسترش بعضی از اخبار تلخ و یا نیمه واقعی و یا کذب است که متاسفانه آثار نامطلوبی در شخصیت سیاسی، فرهنگی اجتماعی کشور ما در دنیا میگذارد. زیرا که اکثر شبکههای بیگانه موضوع بیخانمانهای شهریار را دستمایه حمله به کشور ما و انتقادات متعدد نمودند.»
ابهری می افزاید: «به عنوان کسی که سی سال از عمر خود را در آسیبهای اجتماعی به طور نظری و اجرایی گذرانده باید بگویم پدیده کارتن خوابی همانطور که رئیس جمهور محترم گفته یک فرآیند جمعی است و بیخانمانها در تمام ممالک وجود دارند اما در کشور ما با توجه به مبانی ارزشی و زیربنایی نظام جمهوری اسلامی و حاکمیت اعتقادات دینی همچنین سرمایههای خدادادی وجود این گونه آسیبها مخاطره ساز میباشد.»
این آسیب شناس اجتماعی تصریح می کند: «آنچه که جای تاسف دارد نامه نگاری یک هنرمند به رئیس جمهور کشور میباشد. چند سال پیش در دفتر یکی از تهیه کنندگان متعهد آقای ساداتیان با آقای فرهادی در مورد آسیبهای اجتماعی به طور مفصل گفتگو کردم و از ایشان خواستم در فیلمهای خود آسیبهایی مثل کودکان کار و خیابان اعتیاد و طلاق را مستقیم یا غیرمستقیم دستمایه قرار دهد. اما نامه ایشان در این مقطع زمانی بهانه بزرگتری درست کرد تا شاید موضوع کارتن خوابی به طور ریشهای در جامعه حل و فصل گردد.»
وی اظهار می دارد: «در حال حاضر در تهران اماکن و مراکزی وجود دارد که بیخانمانها ضمن اقامت شبانه، شام و صبحانه میل کرده و در جای گرم استراحت میکنند. باید در شهرهای دیگر نیز این امر به صورت یک الگوی اجرایی قرار گیرد.»
مجید ابهری می گوید: «موضوع افراد گورخواب در شهریار، جریان تازه و جدیدی نیست. این افراد حداقل یکسال رنگ حمام را ندیدند و اکثریت آنها اعتیاد به مواد مخدر دارند و در کنار آن دچار امراض مختلفی میباشند. که بیماریهای پوستی، گوارشی و چندین بیماری یک جا در آنها جمع میباشد.»
این جامعه شناس ادامه می دهد: «بیان آسیبهای اجتماعی با همراهی راهکارها در جهت پیشگیری و درمان نه تنها سیاه نمایی نیست بلکه دلسوزی و تعهد اجتماعی است. اما بزرگنمایی اینگونه فرآیندها به نفع هیچ کس حتی کارتن خوابها نخواهد بود.»
وی می گوید: «سیاست متمرکز مقابله با کارتن خوابهای معتاد باید در سرتا سر کشور اجرا گردد و در این رهگذر، تشکلهای مردمی و نیکوکاران داوطلب میتوانند کمکهای گستردهای به نهادهای دولتی بنمایند. باید اینگونه حرکتها با بودجه دولت و حمایت مردم به داوطلبان علاقهمند واگذار شود. »
مجید ابهری تاکید می کند: «مشکلات خانوادگی باید در درون خانه با کمک اعضای خانواده حل و فصل گشته و مبادا باعث خوشحالی و اظهار نظر دشمنان شود. از آقای فرهادی و دیگر هنرمند ان جامعه درخواست میکنم که با تشکیل کمپینهای خدمت و استفاده از موقعیتهای هنری و اجتماعی خود به کمک اینگونه اقشار اقدام نمایند.»