سرویس بینالملل فردا: این روزها میلیاردها مسیحی در سراسر دنیا سالروز میلاد حضرت عیسی (ع)، که به عید کریسمس مشهور شده، جشن میگیرند. در کشور ما هم، اگرچه مسیحیان یک اقلیت دینی هستند، برپایی جشن و بزرگداشت این عید مذهبی آزاد است. در حالی که در برخی از کشورها که اکثریت مسلمان دارند؛ مانند عربستان، برونئی و سومالی جشن عید کریسمس ممنوع است. نیویورکتایمز در مطلبی ضمن اشاره به این کشورها، از اشتراکات مسیحیان و مسلمانان نوشته و تصریح کرده است مسلمانان باید از فرا رسیدن کریسمس خوشحال باشند.
در برخی از کشورهای مسلمان، برگزاری جشن کریسمس ممنوع است. در ترکیه چنین قانونی وجود ندارد، اما برخی گروههای اسلامی به دلیل اینکه برگزاری مراسم کریسمس، تزئین درخت و لباس بابانوئل را ترویج مظاهر و فرهنگ غربی میدانند، سالانه دست به تظاهرات میزنند.
اما در بسیاری از کشورهای اسلامی، مسلمانان به درستی با همسایگان یا اقلیتهای مسیحی کشور خود احترام میگذارند و حتی خود را در این شادی شریک میکنند. برای نمونه میتوان یک رستوراندار ترک در لندن را مثال زد که در این ایام، تصمیم به ارائه یک وعده غذای رایگان به افراد بیخانمان و افراد مسن گرفته است. یا یک تاجر مسلمان در بغداد که برای همدردی با مسیحیان عراق که مورد آزار و اذیت داعش قرار گرفتهاند، تصمیم دارد یک درخت کریسمس برای همسایگان خود تدارک ببیند.
تولد مسیح، نشانهای الهی
مسلمانان، کریسمس را گرامی میدارند؛ نه تنها به این دلیل که احترام به عقاید دیگران یک کار انسانی است، بلکه آنها تولد مسیح را نوعی معجزه و قدرتنمایی پروردگار توانا میدانند. نشانهای که آیات قرآن نیز به آن اشاره میکند. در دو سوره از قرآن کریم، جزئیاتی دقیق از تولد مسیح را بیان کرده که تا حدودی شبیه تعالیم انجیل لوقا است. یکی از این دو سوره که «مریم» نام دارد، به مادر مسیح اشاره میکند که زنی یهودی، برگزیده و خالص از سوی خدا که از برترین زنان عالم است. بر اساس این سوره، روزی فرشتهای به حضرت مریم نزدیک میشود و از طرف خداوند پیامی میآورد که خداوند به تو
پسری پاک عطا خواهد کرد. مریم میگوید: «چگونه چنین چیزی ممکن است، در حالی که تا به حال هیچ مردی مرا لمس نکرده است.» فرشته پاسخ میدهد: «خداوند بر هر کاری تواناست».
البته تفاوتهایی در اعتقادات مسلمانان و مسیحیان وجود دارد، از جمله آنکه مسیحیان تولد مسیح را در مسافرخانهای در بیتلحم میدانند؛ در حالی که قرآن آن را در سرزمینی دور، تنها و زیر درختی خرما بیان میکند. ظاهراً یافتههای باستانشناسی اخیر، بیان قرآن را تأیید میکند.
اختلاف دو دین در حضرت مسیح
مهمترین تفاوت اسلام با مسیحیت در اعتقاد به الوهیت مسیح است. کتاب مقدس مسلمانان تأکید میکند که او انسان و پیامبر خداوند است. بارها و بارها در قرآن نام مسیح آورده شده، اما آنچه مسلمانان میگویند با باور یهودیان متفاوت است. مسلمانان، مسیح را بندهای برگزیده و نشانهای خارقالعاده از خداوند میدانند نه خدایی مجسم. عیسی پیامبری است مبعوث شده بر بنی اسرائیل، تأییدکننده تورات و یکتاپرست. توصیف حضرت عیسی در اسلام بسیار شبیهتر است به تعالیم مسیحیت تا توصیفات عیسی در یهود.
اسلام و مسیحیت همچنین اشتراکات زیادی در بزرگداشت حضرت مسیح و مادر گرامیشان دارند. در واقع تنها اسلام است که به غیر از مسیحیان معتقد است که حضرت عیسی از یک باکره به دنیا آمده است. برای قرنهای متمادی، مسلمانان مسأله «چگونگی تولد حضرت عیسی» را به عنوان یک حقیقت نقلی قبول داشتند. مفسران قرون وسطی از خود میپرسیدند چگونه روح خداوند در مریم دمیده شده است و با توجه به باکره بودن حضرت مریم، زایمان او را عمل خداوند میدانستند. «سید قطب»، اندیشمند مسلمان مصری، بارداری مریم و تولد حضرت مسیح را عجیبترین رخداد تاریخ بشریت میداند.
کتابهای متفاوت، باورهای مشترک
در سال ۲٠٠۲ دو ترکیهای تازه مسیحی شده به نامهای «امیر کانر» و «ارگوم کانر» در کتاب خود نوشتند: «مسلمانان در مورد این مسأله از خود مسیحیان نیز مسیحیترند. بعضی مسیحیان لیبرال به دنبال تفسیری استعاری از ماجرای شگفت بکارت حضرت مریم هستند، اما مسلمین اصلاً چنین نیستند.» در تأیید خارقالعاده بودن عیسی مسیح، قرآن از لفظ «کلام خدا» برای توصیف آن حضرت استفاده میکند. لفظی که به اعتقاد دانشمندان مسلمان در مورد هیچکس دیگر به کار نرفته است. متکلمان مسیحی از این تعبیر بسیار شگفتزده هستند و شیفته این توصیف؛ چرا که آن را بسیار شبیه توصیف انجیل یوحنا میدانند.
انجیل یوحنا نیز مسیح را کلام خدا توصیف میکند که مجسم گردید و در میان ما ساکن شد.
این تشابه و تفسیر یکسان بین قرآن و منابع قدیمی مسیحیت، به احتمال زیاد به اعتقاد هر یک بر میگردد. مسیحیان میتوانند فکر کنند که اسلام اقتباسی از مذهب آنهاست. و مسلمانان از سوی دیگر میتوانند معتقد باشند که مسیحیت وقوع اسلام را پیشگویی کرده است. اما در هر دو صورت، ما میتوانیم چنین تفسیر کنیم که این دو دین بزرگ ابراهیمی با تمام درگیریهای ظاهری و گاهی سخت، اشتراکات بسیاری دارند.
مسلمان و مسیحی علیه خشونتها و انحرافات امروز جهان
در شرایط امروز جهان که تنشهای خونین و اختلافات خشونتبار بسیاری میان مسلمانان و مسیحیان در اروپا، آمریکا و جاهای دیگر دنیا جاری است، یادآوری این اشتراکات میتواند بسیار گرانقیمت و ارزشمند باشد. بیشک ممنوعیت جشن کریسمس در عربستان و برونئی به شدت اشتباه است. حتی اگر این روز در کشورهای مسلمان، یک روز خاص نباشد، لازم نیست آن را اشتباه دانسته و به آن اعتراض کنند. تولد معجزهآسای حضرت عیسی، و بنا بر گفته حضرت محمد (ص)، مسیح و تعبیر «کلمه خدا» بر حضرت عیسی مسیح، توهینی به اسلام و مسلمانان نیست و نباید مسلمانان را برنجاند. کلمات «سلام» یا «درود بر شما» سخنی
نیست که مسلمانان نتوانند به همسایگان مسیحی خود نگویند. چه خوب است این روزها مسلمانان به مسیحیان بگویند: «کریسمس مبارک»!