چم و خم تولید یک دست مبل
هرچند تعداد کارگران ۷ نفر است اما تلاش آنها برای تولید یک دست مبلمان راحتی در روز نیز جای تشکر دارد چراکه زحمت زیادی برای آن میکشند. از دوخت پارچه مبل گرفته تا رویهکوبی و برشزنی که هر کدام میزها و بخشهای جداگانهای دارند.
آن زمان است که به خلاقیت دست انسان در میان چوب و پارچه و تعداد کمی دستگاه پیمیبریم مشابه کارگاه مبلینه. این کارگاه ۲۱۶ مساحت متر دارد که در فاز نخست شهرک صنعتی عباسآباد تهران واقع شده است. کارگاهی که با وجود تعداد کمی نیروی شاغل در فضایی صمیمی و البته ساکت، فعال است و هرچند امروز مشابه ۵ سال گذشته سروصدا و شلوغی ندارد اما همچنان فعال است. شاید مانند چند سال گذشته صادرات و فروش چندانی ندارد اما به قوت و زور بازوان و فکر ۷ کارگر خود سرپا مانده است ۷ کارگری که همچون ۷۰ کارگر از ۵ سال گذشته در این کارگاه فعالیت خود را ادامه میدهند. این کارگاه به بخشهای رنگکاری، رویهکوبی و برش و خیاطی و نجاری تقسیم میشود. در کنار این بخشها یک زیرزمین ۵۰۰ متری نیز وجود دارد که پر از مبلهایی است که برای فروش و بازدید در چیدمانی زیبا خودنمایی میکنند. مبلهایی با رنگها و مدلهای رنگارنگ. از مبلهای رامادا گرفته تا و نیز. این مبلها از روی مدلهای ایتالیایی و مالزیایی طرح زده شدهاند. در کنار چیدمان، مبلمان سنتی در این زیرزمین زیبا خاطراتی از کودکی را برای همه آنهایی که از مرور گذشته لذت میبرند زنده میکند تا جایی که این فکر به سر میزند که دیگر بخشهای کارگاه را نباید دید و اندکی در گوشه این زیرزمین روی مبلهای سنتی نشست. اما طبقه بالای کارگاه که کارگران خیاط و رویهکوب و برشکار حضور دارند نیز جلوه دیگری دارد. هرچند تعداد کارگران ۷ نفر است اما تلاش آنها برای تولید یک دست مبلمان راحتی در روز نیز جای تشکر دارد چراکه زحمت زیادی برای آن میکشند. از دوخت پارچه مبل گرفته تا رویهکوبی و برشزنی که هر کدام میزها و بخشهای جداگانهای دارند. فرهنگ خرید مبل
کاظم تبریزی مدیر کارگاه مبلینه است که همراه با همسر خود این کارگاه را اداره میکند. البته تبریزی میگوید که همسرش برای پیگیری کارهای اداری صبحها بیرون از شهرک صنعتی است و بعدازظهرها به کارگاه میآید. تبریزی تمام بخشهای کارگاه را به ما نشان میدهد و همزمان درد دلهای زیادی میکند؛ از افتتاح کارگاه مبلینه در سال ۱۳۸۰ در شهرک صنعتی و تولید ۱۲ دست مبلمان در یک روز و از واردات کنونی مبلمان از ترکیه و تولید یک دست مبلمان آن هم به اجبار در روز درحالحاضر! از فرهنگ نامطلوبی که اجناس خارجی را به ایرانی ترجیح میدهد در حالی که قیمت مبلمان ترکیه دو برابر تولید ایران است. مشکلات همیشگی
تبریزی اینگونه توضیح میدهد: در سال ۱۳۷۵ زمین کارگاه مبلینه را دریافت و بعد از ۵ سال تولید مبلمان راحتی تمامپارچه را شروع کردیم. آن زمان به تمام شهرهای ایران مبل میفروختیم اما درحالحاضر تنها طرفهای قرارداد ما رستورانها، فروشگاهها و برخی از مشتریانی هستند که از نمایشگاه و تولیدات ما بازدید میکنند آن هم در شرایط اقتصادی که مواد اولیه تولید از ۲۰ تا ۶۰ درصد در یک هفته گران شده است. البته مبلمان صنعت خوبی است. اگر تولیدات ایرانی به تولیدات مبل ترک ترجیح داده شود، مالیات ارزشافزوده مشابه دیگر کشورها گرفته نشود و از تولیدکنندگان حمایت شود. اگر کپیبرداری تازهکارها نباشد، اگر قانون چک اصلاح شود، آن زمان ما هم میتوانیم مانند ترکیه صادرات داشته باشیم. تبریزی که کارگران کارگاه «آقا کاظم» صدایش میزنند میگوید که از برگزاری نمایشگاه و تبلیغات و بازاریابی نتیجهای نگرفتهایم چراکه هزینهاش زیاد است و ترجیح میدهیم با ظرفیت و تعداد اندک نیروی کار فعالیت کنیم. در کنار آن کار تعمیرات مبلمان نیز انجام میدهیم زیرا دستکم از بیکاری بهتر است. کارگران شکرگزار
کارگران جوان کارگاه مبلینه با شور و حال کار میکنند. ارسلان طحانی کارگر برشکار این کارگاه است. طحانی ۳۰ سال دارد و متاهل است. او از کار خود راضی است. هرچند از ۸ صبح تا ۵ بعدازظهر در شهرک صنعتی است و روزانه ۴ ساعت باید برای رفت و برگشت خود به منزل صرف کند اما خوشحال است که ۱۴ سال سابقه کار در کارگاه مبلینه دارد و امروز اگر سرمایهای داشته باشد، قادر است در شهرک صنعتی برای خود کارگاه احداث کند. سعید جعفری، خیاط کارگاه است. همسر و فرزند دارد. او ۱۵ سال سابقه کار دارد. از شغل و از سرویس رفت و برگشتی که در شهرک صنعتی برای جابهجایی کارگران وجود دارد راضی است. همچنین از برقراری امنیت و نظارت بر سطح شهرک صنعتی ابراز رضایت میکند. جعفری از اینکه میتواند با اطمینان در کارگاه کار کند و شب آسوده به منزل خود در افسریه برود خدا را شکرگزار است. تنوع، رمز موفقیت
از حال و هوای کارگران که میگذریم بخشهای برش چوب و نجاری و رنگآمیزی کارگاه جلوهای هنریتر به آن داده بود. اما تبریزی معتقد است تا زمانی که در این صنعت از تولید حمایت نشود، خلق زیبایی و تنوع نیز در آن امکانپذیر نیست چراکه اصلیترین لازمه تولید در صنعت مبلمان، تنوع در رنگ و طرح است تا مشتریان جذب شوند. این همه در حالی است که قیمت مواد اولیه همچون چوب، اسفنج و پارچه افزایش یافته و احتمال گرانی بیشتر هم در آن وجود دارد. این عامل باعث افزایش هزینه تمامشده تولید میشود. زمانی نیز که این اتفاق بیفتد دیگر امیدی به رقابت با کشورهای ایتالیا، مالزی و ترکیه نیست به ویژه اینکه این مشکل تمامی صنعتگران مبلمان است که با آن دست و پنجه نرم میکنند. تاملی کوتاه
حدود ۲۰ هزار واحد تولیدی در تهران مشغول به فعالیت هستند که از این میزان بسیاری از تولیدکنندگان به دلیل واردات بیرویه یا ورشکسته شدهاند یا دیگر تمایلی به فعالیت ندارند. همچنین ۸۰ درصد واردات مبلمان کشور از چین، مالزی، ترکیه، اندونزی و ویتنام است و تنها ۱۵ تا ۲۰ درصد از تولید داخل به کشورهایی چون امارات و افریقای جنوبی صادر میشود. با توجه به گفتههای تبریزی، به نظر میرسد که مهمترین مشکلات صنعت مبلمان تامین مواد اولیه باکیفیت و وجود تعرفه بالا، ناآگاهی از بازارهای هدف، کمبود نقدینگی و ساختار سنتی است که باعث شده این صنعت در مقایسه با کشورهای دیگر عقب بماند. به علاوه اینکه تولیدکنندگان و فعالان صنعت مبلسازی مجبور به پرداخت مالیات و عوارض (مالیات ارزشافزوده، مالیات مشاغل، عوارض مستغلات، عوارض اجاره و تکمیلی و... ) هستند که با احتساب مجموع درآمدها و هزینههای جانبی همچون حقوق و دستمزد کارگران بهصرفه نیست. با این حال حضور در شهرکهای صنعتی از نظر ایجاد امکانات زیرساختی و امنیت میتواند تا حدی مشکلات تولیدکنندگان را کاهش دهد.