روزنامه ایران: قرار گرفتن در میان 50 معلم برتر دنیا، آن هم از بین ۲۰ هزار معلم از سرتاسر کره خاکی، افتخار بزرگی است که فردوس حاجیان، معلم ایرانی و مبدع روش آموزشی شهرک الفبا، توانسته است آن را کسب کند.مؤسسهای با عنوان «گلوبال تیچر پرایز» (Global Teacher Prise ) که مقر آن در انگلستان است، از میان 20 هزار معلم برجسته جهان، سرانجام پس از یک سال تحقیق و ارزیابی، موفق به شناسایی 50 معلم در سراسر جهان شد. بنابر آنچه این مرکز اعلام کرده است، معلمانی را بر میگزیند که دارای ابداع و ابتکار، تلاش در جهت تقویت شهروند جهانی ، تدریس در مناطق محروم ، حضور در اجتماع ، نقش آفرینی و اثر گذاری روی مردم، تلاش برای رفع خشونت کار، آموزش به معلمان دیگر، آموزش و فعالیت برای زنان و کودکان باشند.
در مراسمی که قرار است اسفند ماه امسال در دوبی برگزار شود، از میان 50 معلم برتر و برگزیده جهان 10 نفر بهعنوان برترین و از میان آنها یک نفر، بهعنوان معلم برتر جهان، انتخاب و طی مراسمی با حضور رؤسای جمهوری، رهبران کشورهای مختلف و هنرمندان مطرح جهان، نوبل آموزش و جایزهای یک میلیون دلاری به این معلم اهدا شود.سال گذشته هانا الحروب، معلم فلسطینی، به دلیل تلاشهای بیوقفهاش برای آموزش کودکان محروم از سوی این مؤسسه بهعنوان معلم برتر جهان انتخاب شد. فردوس حاجیان که در ایران و در نزد کودکان به «عمو فردوس» شهره است و او را معلم صلح و مهربانی هم مینامند، میگوید، «درصورتی که بهعنوان معلم برتر جهان انتخاب شود نخستین ایرانی خواهد بود که نوبل آموزش را کسب میکند». حاجیان میخواهد در صورت انتخاب نهایی، یک مرکز برای حمایت از کودکان و زنان قربانی جنگ و خشونت، یک مدرسه فرهنگ صلح و شهروندی جهانی و همچنین یک دانشگاه غیر انتفاعی تربیت معلم احداث کند.
سال 77 بود که این معلم 53 ساله قائمشهری به دلیل «توجه به اقلیم و جغرافیای محیط»، «روش تدریس مشارکتی»، «نشستن دور یک میز و نشستن نعل اسبی دانشآموزان به جای نشستن پشت نیمکت»، «توفیق در انتقال موضوعات»، «توجه به کودکان بیسرپرست و فرزندان شهید»، «ایجاد روحیه شادی، نشاط و امید در دل تیرگیهای جنگ»، «خواندن شعر و آواز و ترانه در کلاسهای درس و استفاده از موسیقی و بهره گرفتن از نمایش عروسکی و هنرهای نمایشی» و از همه اینها گذشته، «توجه به محیط زیست، صلح پایدار، دفاع از حقوق بشر و توسعه پایدار» از طریق آموزش، از سوی سازمان علمی فرهنگی تربیتی ملل متحد (یونسکو) بهعنوان معلم و پژوهشگر برگزیده در جهان معرفی شد.
او با بیان اینکه اسفند ماه امسال برترین معلم جهان انتخاب خواهد شد، گفت: برای یک ایرانی باعث افتخار است که در فهرست دریافت جایزه نوبل آموزش قرار گیرد و من بهعنوان آموزگار روستایی و اجراکننده برنامه شهرک الفبا خوشحالم که در میان ۵۰ فینالیست برتر جهان قرار گرفتهام.
کار او بهعنوان یک آموزگار، بیدارگری و آموزش در مدار صلح و مهربانی بوده است و کودکان، بویژه کودکان کار و زنان قربانی جنگ و خشونت جزو دغدغههای اصلی او بودهاند.حاجیان طی این سالها با آنکه ریاست دانشگاه و دانشکده را برعهده داشت، اما هرگز آموزش دانشآموزان ابتدایی را رها نکرد. او 33 سال برای دانشآموزان ابتدایی تدریس کرده و بیش از 60 جلد کتاب با 32 میلیون نسخه برای کودکان تألیف کرده است. خودش در این باره میگوید: دغدغه اصلی من دانشآموزان ابتدایی هستند و با به خدمت گرفتن هنر، آموزش نوینی را برای دانشآموزان به وجود آوردم که نمونه بارز آن شهرک الفباست.ابداع شهرک الفبا، آشنا کردن کودکان با مفاهیم و پدیدههای روز و باز کردن در دنیاهای دیگر با قصه، شعر، کتاب و موسیقی برای کودکان، رفتن به روستاهای محروم که گاهی اوقات مجبور به 8 ساعت پیاده روی میشد تا به مدرسه و کودکان روستا برسد، تدریس در مدرسه شاهد و همزمانی تدریس در دانشگاه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا باعث شده تا از این منظر او تنها معلم جهان باشد که هم معلم کودکان وهم مدرس دانشجویان مقطع دکتراست. علاوه بر آن دیدار با دانشآموزان قدیمی و ساخت برنامه شهرک
الفبا و آموزش آن به 10 هزار معلم از جمله ویژگیهایی بوده که باعث شده است نامش در میان 50 معلم برتر جهان باشد.
سه اصل مهم در آموزش ابتدایی
«آرامش و سعادتی که جامعه را به یک جامعه سالم تبدیل کند، تنها و تنها ریشه در آموزش ابتدایی دارد.» اینها جملات فردوس حاجیان است. او با بیان اینکه در آموزش ابتدایی به سه اصل «ژنتیکی»، «محیطی» و «آموزشی» اعتقاد دارد، میگوید: معلمها میتوانند از طریق آموزش، ژنهایی را که بیمار هستند، درمان کنند. من معلمی هستم که زبان تدریس من هنر است و هنر ایجاد همدلی میکند و با هنر میتوان بخوبی مفاهیم آموزشی را به کودکان منتقل کرد. با به خدمت گرفتن هنر میتوان ذهن را برای پذیرش موضوع جدید آماده کرد و طی این سالها این روش بسیار موفقیتآمیز بوده است. در مانیفست و متد آموزشی من که شامل 20 ماده است مؤلفههای جدیدی در آموزش مطرح کردم که مهمترین ارکان این مؤلفه تبدیل و تغییر مرجعیت اینترینت به مرجعیت خانواده است. یکی دیگر از مؤلفهها نقض تئوری «مرگ خدا»ی نیچه است که میگوید این خدا مرده است. تئوری او به این معناست که انسان در درون خود خدا را کشته است. من در تئوری خود تلاش کردم تا زمینه بازگشت به خدا را با مصداق شعری از مولانا که میگوید:هر لحظه به شکلی بت عیار بر آمد دل برد و نهان شد، «خدا» را با تعابیر متکثر و متعدد معرفی
کنم و این نکته را اثبات کنم که هر انسان با نگاه خود به خدا میرسد و خدا واحد است. همانطور که علامه طباطبایی در تفسیر المیزان گفت که برای رسیدن به خط مستقیم، روشهای گوناگونی وجود دارد.
من همچنین با نقد تئوری «مرگ هنر بزرگ» هگل، که به زبان ساده بحث پرداختن به خرده فرهنگها و فرهنگهای بومی به جای روایتهای کبیر را پیش میکشد، در روش آموزشی خودم، معتقد به جایگزینی روایتهای کوچک به جای روایت بزرگ اینترنت و فروش محصولات اینترنتی هستم. بومیها، شهرهای کوچک و روستاها، هنر و خرده فرهنگ خودشان را به نمایش میگذارند و اگر چنانچه همه اینها در آموزش ابتدایی به صورت بستههای آموزشی درآیند، میتوانند در کنار همدیگر نقشی مؤثر در همزیستی مسالمتآمیز و صلح پایدار در جهان داشته باشند. من معتقدم معلم یک تذکر دهنده است و اگر در جریان سنت، معلم «وحی منزل» بود مانند ارسطو و افلاطون و اگر در جریان مدرنیته معلم «محور آموزش» بود و اگر در جریان پست مدرن معلم «راهنمای آموزش» است، در متد آموزشی پست پست مدرن (POPOMO) معلم به مصداق، «تذکر دهنده» است؛ «فذکر إنما أنت مذکر»: معلم بیدارگر و هشیارکننده است.
فردوس حاجیان ادامه میدهد: من معلم سکوت و فریاد هستم. خود را آموزگار سادهای میدانم و از مهمترین افتخاراتم تدریس در مناطق جنگی است. در این سال ها سعی کردم معلم بیدارکننده باشم. دانشآموز مجبور است از خواب غفلت بیدار شود و به یاد بیاورد که کجاست، از کجا آمده و به کجا میرود. 33 سال است که با استفاده از شعر و موسیقی، قصه، نمایش و ترانههای بومی، محلی و جهانی الفبا را آموزش میدهم و بزودی سرود صلح که به همراه همسر و سه فرزندم آن را سروده و طراحی کردهام به دو زبان فارسی و انگلیسی پخش جهانی خواهد شد.مبتکر شهرک الفبا همچنین از تشکیل فراخوان» حمایت از کودکان و زنان قربانی جنگ و خشونت» با کمک دانشجویان و دانشآموزانش خبر میدهد: امیدوارم روزی برسد که هیچ بچهای بهخاطر جنگ از ادامه تحصیل محروم نشود. اشتغال جوانان امری ضروری است و این پیام یک معلم به همه سرمایههای عظیم کشور است و همه زیر چتر بشریت و انسانیت باید قرار بگیریم. کار من آموزش در مدار صلح و مهربانی است و شعار من «سلام مردم، یک لحظه صلح و یک لحظه عشق» است.