روزنامه ایران: سرمای زودرس، گرما و سرمای خارج از فصل از نشانههای تغییر اقلیم است که در 25 سال گذشته دامنگیر کشور بویژه بخش کشاورزی شده است. تبعات این تغییرات ناگهانی دما در برخی سالها مانند سال 86 و 92 چنان گسترده بود که موجب خسارت سنگین به همه بخشها از جمله کشاورزی شد و شاید هنوز که هنوز است خسارت وارده به کشاورزان به طور کامل جبران نشده باشد. سرمای زودرس آذر ماه امسال در مازندران نیز رخدادی بود که کام پرتقال کاران این استان را در آستانه شب یلدا و خرید و ذخیرهسازی این محصول برای ایام عید تلخ کرد. به هر جهت رخ دادن اتفاقاتی از این دست با کشاورزی ما عجین شده و به نظر میرسد خیلی پیشتر از اینها میباید به فکر کنترل چنین حوادث غیرمترقبهای در زیر بخشهای مختلف کشاورزی بودیم.
طرح جدید کنترل خسارت زیتون و مرکبات حجم گسترده خسارت به محصول مرکبات در آذرماه امسال در مازندران موجب شد مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به فکر راه حل نهایی برای حل این قصه تکراری در استان مازندران باشند.
«ابوالقاسم حسن پور»، مدیر کل میوههای گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی در گفتوگو با «ایران» تصریح کرد: سرمای خارج از فصل مانند آنچه در مازندران داشتیم یا دمای بالای تابستان گذشته که بازهم در این استان بود همه به دلیل تغییر اقلیم و خشکسالی چند سال اخیر و کاهش رطوبت رخ میدهد، بنابراین باید خود را آماده کنیم.در این راستا برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقی برای محصول پرتقال و زیتون طرح جدیدی در دست تهیه داریم که بزودی ارائه میکنیم. وی در تشریح جزئیات این طرح افزود: در نخستین گام بنا داریم با همکاری سازمان برنامه و بودجه بیمه مرکبات را الزامی و 100 درصد کنیم.از سوی دیگر در قالب این طرح از راهکارهای متداول دنیا برای جلوگیری از سرمازدگی استفاده خواهیم کرد، یکی از این راهکارها استفاده از بخاریهای حرارتی مخصوص باغ هاست، راهکار دیگر ایجاد پوشش برای باغ هاست که آنها را از گزند سرمای ناگهانی و دمای بالا محافظت کند.
وی استقرار چند بالگرد درمناطق شمالی و جنوبی کشور را که باغهای مرکبات دارند از جمله راهکارهای دیده شده در این طرح خواند و افزود: سالانه در کشور حدود 4.5 میلیون تن مرکبات تولید میشود که 2.2 میلیون تن آن درشمال کشور است. در جریان سرمای اخیر مازندران 450 هزارتن مرکبات دچار سرمازدگی شد که قابلیت ذخیرهسازی ندارد و باید یا به مصرف تازه خوری یا تبدیل به آبمیوه شود.
بیمه، پول کشاورزان را بموقع نمیدهد
بیمه محصولات کشاورزی بدون شک میتواند مهمترین عامل در جبران خسارت وارده به کشاورزان باشد که بهعنوان مدیریت ریسک برای استمرار تولید و امنیت غذایی در جهان به کار گرفته میشود. در کشور ما نیز 41 محصول باغی از جمله مرکبات تحت پوشش بیمه کشاورزی است و بر اساس آخرین آمار هماکنون حدود 7 هزار هکتار باغ مرکبات در 3 استان گیلان، مازندران و گلستان تحت پوشش بیمه قرار دارد، اما گزارشهای میدانی نشان میدهد، نه تنها بیشتر کشاورزان بلکه برخی از مسئولان هم دل خوشی از بیمه ندارند. «دلاور حیدرپور»، رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفتوگو با «ایران» تصریح کرد: البته بیمه باید نقش قابل توجهی درجبران خسارت کشاورزان داشته باشد ولی متأسفانه بیمه محصولات کشاورزی مشکلاتی دارد که انگیزه کشاورزان را کاهش میدهد. مهمتر از همه اینکه پول غرامت را بموقع نمیدهد. بهعنوان مثال غرامت یک میلیارد و 700 میلیون تومانی بیمه محصولات کشاورزی مازندران در سال گذشته هنوز پرداخت نشده که باعث میشود کشاورز از بیمه دلسرد شود. از سوی دیگر حداکثر غرامت پرداخت شده فرضاً برای مرکبات 7 میلیون تومان برای هر هکتار است که خیلی کمتر از خسارت وارده
است. به گفته وی در جلسهای که با حضور وزیر جهاد کشاورزی و نمایندگان مجلس مازندران برای جبران خسارت کشاورزان مرکبات کار مازندران برگزار شده بود شخص وزیر، صندوق بیمه را مکلف کرد تا 20 میلیارد تومان غرامت کشاورزانی که بیمه نامه در دست داشتند سریع پرداخت شود تا بقیه کشاورزان دلگرم شوند.
بیمه به داد کشاورزان خرد نمیرسد
«رسول محمدی»، کشاورز 60 ساله مازندرانی که فقط نیم هکتار باغ مرکبات دارد به «ایران» گفت: برای بیمه باغ خود بارها به بیمه مراجعه کردهام که میگویند باغ شما اقتصادی نیست و مشمول بیمه نمیشود پس ما کشاورزان کوچک چه کنیم؟
کشاورزان از بیمه غافل نشوند
در همین حال «هوشنگ ملکی» کشاورز نمونه سالهای 91، 92 و93 که معمولاً همه ساله بالغ بر 150 تن پرتقال از هر هکتار باغ 20 هکتاری خود برداشت میکند گفت: همه ساله محصول پرتقال خود را بیمه میکنم اما امسال به دلیل سهل انگاری این کار را نکردم که در نتیجه حدود 60 درصد محصولم آسیب دید و این میتواند درس عبرتی برای دیگران باشد. وی ازکشاورزان خواست، از این فرصت برای جبران بخشی از خسارت استفاده کنند.
دولت حق بیمه سهم خود را پرداخت نکرده است برای مطرح کردن مشکلات کشاورزان و گلایه رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران به سراغ «رامین امینی» سخنگوی صندوق بیمه محصولات کشاورزی رفتیم. وی با اشاره به اینکه تنها درآمد این صندوق حق بیمه است، افزود: دولت 70 درصد حق بیمه محصولات کشاورزی را میپردازد و سهم کشاورزان حدود 30 درصد است و ما برای پرداخت غرامت سال زراعی 95-94 منتظر پرداخت سهم دولت هستیم. دولت بابت سهم خود از حق بیمه محصولات کشاورزی در سال زراعی قبل باید یک هزار و 350 میلیارد تومان به صندوق بیمه پرداخت کند.
امینی در خصوص عدم اشتیاق کشاورزان به بیمه گفت: هماکنون بیش از 2 میلیون کشاورز محصولات خود را بیمه کردهاند. صندوق بیمه غرامت یک هزارو 250 میلیارد تومانی سال زراعی 93-94 را به طور کامل پرداخت کرده و با پرداخت حق بیمه دولت برای سال زراعی95-94 بیش از 800 میلیارد تومان غرامت به کشاورزان پرداخت خواهد کرد.