صالحی امیری: نام جلال آل احمد در تاریخ ایران می‎درخشد

خبرگزاری مهر: نهمین جایزه ادبی جلال آل احمد طی مراسم ویژه ای با حضور سید رضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مراسم پایانی خود را برگزار کرد. در این مراسم منیژه آرمین دبیر علمی این جایزه در سخنانی عنوان داشت: انتخاب داوران در این جایزه با روشی کاملا دموکراتیک و توسط هیئت علمی انجام شد و داورانمان چه از حیث نوشتن و چه از حیث اخلاق و انصاف نمونه بودند. ما در این جایزه سعی کردیم بر اساس خرد جمعی به داوری بپردازیم و سلیقه و خطاهای شخصی را به حداقل برسانیم. وی افزود: خداوند برای من مقدر کرد زمانی دبیر این جایزه شوم که اتفاقات خوبی برای آن رخ داده است. ما بعد از ۴۰ سال و گذر از جاده های افراط و تفریط؛ چه از حیث محتوا و چه از حیث ساختار، امروز به نقطه تعادل رسیده ایم. رشد کمی و کیفی ادبیاتمان با حضور نویسندگانمان تا حدی بود که کار داوری برای داوران این دوره بسیار مشکل شد. آرمین افزود: امروز خودمان را در اوج نمی بینم که در اوج دیدن آغاز سقوط است اما عنوان می کنم که در جایگاهی مطمئن هستیم با نویسندگانی که نگاه، دنیا و تشخص منحصر به خود را دارند. دیگر می شود ادعا کرد که داستان ایرانی شکل گرفته که دارای ویژگی های دنیای معاصر ادبیات و در عین حال وطنی است. دبیر علمی نهمین جایزه جلال همچنین با اشاره به اینکه کماکان رگه هایی از پوچ انگاری و لمپنیزم در ادبیات داستانی ما وجود دارد، تاکید کرد: ما در همه بخش ها من جمله مستندنگاری راه درازی را در پیش داریم. در بخش مستند نیز که امسال حتی نامزدی برای دریافت جایزه نداشت، من با احترام به نظر داوران تاسف خودم را عنوان می کنم و خوشحالم که به وضع موجود رضایتی نداریم. در ادامه این مراسم سند بخش جایزه جهانی داستان فارسی رونمایی شد و پس از آن برگزیدگان بخش ویژه افغانستان معرفی شدند. پس از دریافت این جوایز سید علی موسوی یکی از برگزیدگان این بخش در سخنان کوتاهی با اشاره به اینکه این جایزه یک اتفاق مهم در گستره زبان فارسی به شمار می رود ابراز امیدواری کرد این حرکت تداوم داشته باشد. وی همچنین با اشاره به اینکه ایران را خانه دوم خود می داند، جایزه اش را به ملت افغانستان تقدیم کرد. محمد رهنورد زریاب دیگر برگزیده افغان این جایزه نیز هنگام دریافت هدیه خود عنوان کرد: من کتابم را نامزد این جایزه نکرده بودم و تا همین لحظه نیز از برگزیده بودنش خبری نداشتم به همین خاطر از سپرده شدن آن به خودم بسیار خشنودم و از لطف شما سپاسگزارم. در ادامه این مراسم سید رضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی عنوان کرد: نام جلال آل احمد در تاریخ ایران می درخشد و او از برجسته ترین روشنفکران و نویسندگان دهه ۴۰ ایران است که شجاعت، تعهد و معترض بودن را همراه با هم دارد. آل احمد به نسلی از روشنفکران سرخورده از سلطه و استکبار تعلق دارد که نقد تفکر غربی و مدرنیزاسیون را ترویج و بر اصالت و هویت و عزت نفس تاکید دارد. کتاب غربزدگی او بازتابی است از ظهور چنین گفتمانی که نشان از نویسنده ای دارد که مانند رودی خروشان آرامی ندارد. وزیر ارشاد افزود: آل احمد از برخی از همفکران عصر خود جلو بود و قدرت نقد و آزادگی اش او را از زمانه اش جلوتر انداخته بود. او در دوره ای به سنت بازگشت که جهان تنها رو به ارزش های سوسیالیستی و لیبرالیستی داشت و با چنین تفکری بود که توانست در اوج بماند. صالحی امیری همچنین تصریح کرد: در حدود ۴۵ داستان و مقاله و سفرنامه باقی مانده از او می توان دید که هدف آل احمد از بین بردن فقر و قرار دادن رفاه در اختیار عموم جامعه و نجات میهنش بود. او از رنجی که می برد، نوشت. آزاده ای بود که به دستور نمی نوشت، قاعده دستوری داشت اما تابع دستور نبود. وی در پایان با تشکر وتجلیل از داستان نویسان افغانستانی اظهار امیدواری کرد که این جایزه در آینده ای نزدیک بتواند به صورت بین المللی برگزار شود. در ادامه این مراسم و پس از اهدای جوایز، گلعلی بابایی نویسنده شایسته تقدیر در بخش مستند نگاری هدیه خود را به خانواده شهدای مدافع حرم تقدیم کرد. همچنین در این بخش از خانواده سردار شهید حسین همدانی که کتاب «پیغام ماهی ها» (شایسته تقدیر در بخش مستند نگاری جایزه جلال) به خاطرات وی اختصاص داشت، تجلیل شد. مریم برادران نویسنده کتاب «ر» نیز پس از دریافت جایزه خود در سخنان کوتاهی گفت: خوشحالم که مرد شوریده کتاب «ر» دیده شد و امیدوارم امثال او در زندگی ما بیش از این دیده شوند. مهناز فتاحی نامزد بخش مستند نگاری جایزه جلال نیز در سخنانی عنوان کرد: من خودم را برنده می دانم و از خدا به خاطرهمین سپاسگزاریم. من همان کودک شهرستانی هستم که وقتی پدرم به تهران می آوردم بیشترین خریدم کتاب بود و در نهایت نیز با کمک اساتیدم مرحوم فردی و آقای فتاحی توانستم بنویسم. همچنین آرش صادق بیگی برگزیده بخش داستان کوتاه نیز پس از دریافت جایزه خود در سخنانی گفت: در کتابم تلاش کردم قصه گو باشم و با همه ظرافت ها داستان تعریف کنم. موفقیت این کتاب را به خوانندگان تبریک می گویم. محمدرضا بایرامی برگزیده بخش رمان نیز پس از دریافت جایزه خود گفت: من بعد از نوجوانی از علاقه مندان جلال آل احمد بودم و اولین کار ادبی ام که یک نوجوان شخصیت اصلی اش بود را به یاد وی نوشتم و باید بگویم شخصیت اصلی آن رمان هم جلال بود. وی افزود: وقتی نویسنده ای جایزه می گیرد گفته می شود که این جایزه نباید در شیوه نوشتن و زندگی او تاثیر بگذارد اما چون ما نویسندگان ایرانی اصولا سختکوش نیستیم دوست داریم جایزه در شیوه نوشتن و شیوه زندگی ما تاثیر بگذارد. به همین خاطر این که امکان مالی این جایزه را کم کرده و از ما دریغ داشتند پسندیده نیست. از ما که گذشت اما امیدوارم این اتفاق در ادامه اصلاح شود.