در پشت‌صحنه «دیرین‌دیرین» چه می‌گذرد
گفت‌‌وگوی «صبح‌نو» با کارگردان و تهیه‌کننده مجموعه
روزنامه صبح نو: در سیطره انیمیشن های هالیوودی که تقریباً تمامی دنیا را تسخیر کرده اند کم نداشته ایم انیماتورهای موفقی را که کوشیده اند با تولید انیمیشن های بومی شرایطی را فراهم کنند برای تحت تأثیر قرار دادن تشنگان ژانر انیمیشن که اتفاقاً تعدادشان هم در کشور کم نیست. «دیرین دیرین» از جمله مجموعه انیمیشن هایی است که با همین نیت تولید شده است و اتکای خود را بر نقد آسیب های اجتماعی و مسائل روز با زبانی طنز قرار داد از جلسات متوالی برای به نتیجه رسیدن برجام گرفته تا حادثه قطار و آلودگی هوا.
اینکه انتهای مسیر «دیرین دیرین» کجاست و آمال دست اندرکاران این مجموعه به چه ختم خواهد شد و اینکه تحمل مضامین بعضاً تند انتقادی این مجموعه چگونه صورت می گیرد و از آن سو همکاری برخی از ستون نویسان طنز رسانه های سیاسی با این مجموعه چقدر صحت دارد سبب شد با تهیه کننده و کارگردان این مجموعه گفت وگو کنیم.
ادامه راه «گل آقا»
آقای محمد ابوالحسنی، تهیه کننده «دیرین دیرین» با اشاره به اینکه از همان ابتدا هدفش تولید یک مجموعه طنز انتقادی بوده و البته این هدف را ادامه خواهد داد به «صبح نو» گفت: ایده «دیرین دیرین» از آنجا آمد که می خواستیم مانند کاریکاتورهای روزانه ای که در نشریات کار می شود ما هم انیمیشن روز داشته باشیم. طبیعی بود که باید برای مضمون سازی این انیمیشن ها هم به سراغ موضوعات روز برویم و آرام آرام به سمتی رفتیم که دیگر «دیرین دیرین» به عنوان مجموعه ای انتقادی معرفی شد.
این تهیه کننده درباره اینکه آیا مشی انتقادی شان که گاهی طعنه های سیاسی را هم موجب شده باعث گرفت وگیر خاصی برایشان نشده، اظهار داشت: راستش را بخواهید گلایه هایی از این سو و آن سو داشته ایم ولی مشکل آن چنانی و درگیری های قانونی پیش نیامده است.
وی درباره تأثیرپذیری «دیرین دیرین» از مجلات طنز مانند «گل آقا» و «طنز و کاریکاتور» که آنها هم به مشی انتقادی خود در طنزپردازی شهره بودند، گفت: دقیقاً راه چنین مجلاتی را ادامه دادیم، منتها چون مدیوم های پرمخاطب کمی عوض شده، بهتر دیدیم که انیمیشن های کوتاه بسازیم و آن را در اختیار مخاطبان قرار دهیم.
تلاش برای مستقل ماندن
تولید کالای فرهنگی در کشور ما یا باید بی چشمداشت مالی و صرفاً جوششی صورت گیرد یا برمبنای سفارش ارگان های متمول.
تهیه کننده «دیرین دیرین» با اشاره به اینکه در زمره تولیدکنندگانی است که دغدغه فرهنگی برایش اهمیت داشته به «صبح نو» اظهار داشت: ما یک موسسه فرهنگی-هنری هستیم و ابداً هم مانند برخی مؤسسات فعالیت های تجاری نداریم. در این موسسه همواره به فکر بیان دغدغه های مردم هستیم. از همان روز ابتدایی که برای «دیرین دیرین» استارت زدیم به دنبال آن بودیم که کار مردمی تولید کنیم و سرمایه گذار اولیه کار هم خودمان بودیم.
وی ادامه داد: این یک قاعده است که اگر بخواهید مستقل باشید باید روی پای خودتان بایستید و با بضاعت اقتصادی اندک بسازید وگرنه نمی توانید کاری تولید کنید که مورد اقبال مخاطب قرار گیرد. ما هم سعی کردیم مستقل باشیم و مستقل بمانیم کمااینکه الان که آگهی های تبلیغاتی هم می گیریم باز هم بر مانیفستمان ثابت قدم هستیم.
ابوالحسنی که سابقه تولید انیمیشن «تهران 1500» را هم در کارنامه دارد پیرامون سفارش هایی که برای تولید «دیرین دیرین»های مضمونی می گیرد، اظهار داشت: این طور نیست که برای یک سفارش خاص حالا هرچقدر هم که بازدهی مادی داشته باشد اصول و چارچوب های خودمان را به هم بریزیم. حتی در سفارش گرفتن هم هدفمان فرهنگ سازی است و نه کسب درآمد. ما یک خمیردندان را هم تبلیغ می کنیم اما به شیوه خودمان.
هر که می خواهد با ما کار کند، باید مواضعمان را به رسمیت بشناسد
تهیه کننده «دیرین دیرین» پیرامون حضور برخی از طنزنویسان بعضاً حاشیه ساز رسانه های سیاسی در گروه نویسندگان این مجموعه اظهار داشت: نویسنده اصلی کار آقای علی درخشی است و ایشان هستند که آیتم ها را می نویسند و خود کارگردانی هم انجام می دهند اما طبیعی است که در حیطه ایده پردازی از کمک خیلی ها استفاده کنیم.
وی ادامه داد: این کمک گرفتن هم با به رسمیت شناختن مانیفست «دیرین دیرین» صورت می گیرد یعنی هر کسی که می خواهد با ما همکاری کند باید مواضع ما را به رسمیت بشناسد و در خدمت این مواضع باشد. البته ما هم با مواضع بیرونی این افراد کاری نداریم و مهم، رعایت محدوده مواضع ماست.
ابوالحسنی خاطرنشان ساخت: فارغ از نگاه های سیاسی شخصی افراد، «دیرین دیرین» از ایده های بکر و دست اول استفاده می کند و شاید برای همین است که برخی اوقات اصول گرایان نقدمان کرده اند و برخی اوقات اصلاح طلبان ولی واقعیت این است که سیاسی نیستیم و بیشتر قصدمان فرهنگ سازی و اصلاح برخی مسائل مبتلابه جامعه از دریچه طنز است.
فشار و سانسوری از سمت صدا و سیما نداریم
آقای علی درخشی، نویسنده و کارگردان «دیرین دیرین» هم درباره روند ساخت و تولید این اثر به «صبح نو» می گوید: معمولاً انیمیشن ها به طور تقریبی یک روند دارند. ایده شکل می گیرد، فیلمنامه نوشته می شود و چون کارهای ما چه فرهنگی و چه اطلاع رسانی اسپانسر دارد برای آنها فیلمنامه را ارسال می کنیم و سعی می کنیم تحت فشار بگذاریم که زودتر جواب دهند و معمولاً مثل دیگر انیمیشن ها روند آن پیش می رود.
نویسنده «دیرین دیرین» درباره گاف یا سوتی در این اثر اظهار کرد: «سوتی نداشتیم چون خودم در مطبوعات سال ها کار کردم با محدودیت ها آشنا هستم اما از جانب مخاطب گاهی پیام هایی می رسد که نشانه از دست دادن صبر مردم است. سر کوچک ترین چیزها حتی اسم گذاری شخصیت ها مردم مخالفت خود را اعلام می کنند که تعجب برانگیز است.»
درخشی ادامه داد: فشار از سازمان که فلان کار انجام شود یا نشود نداشته ایم و برخلاف تصورم که فکر می کردم این فشار وجود دارد اما چنین اتفاقی نیفتاد.
این کارگردان درباره استقبال مخاطبان از این انیمیشن عنوان کرد: من چون غرق ماجرا هستم و وقت نمی کنم، نمی دانم بازخوردها به چه شکل است اما گاهی آقای ابوالحسنی پیام های مردم را می گذارند که ببینم.
آقای درخشی درباره چگونگی شکل گیری شخصیت ها در این اثر گفت: خلق شخصیت ها معمولاً با من است و داستان نیز علاوه بر خودم بر عهده آیدین سیار سریع است.کار 6، هفت شخصیت ثابت دارد که همه را طراحی کرده و در نرم افزارهای مربوطه تنظیم و آماده انیمیشن می کنیم.