جای خالی برند در پایتخت زیتون ایران

روزنامه ایران: در دنیا 5/11 میلیون هکتار باغ زیتون وجود دارد که ایران هم یکی از این کشورهاست اما پایین بودن مصرف سرانه روغن زیتون در کشور و اینکه ایران تنها کشوری است که بازار اختصاصی فروش زیتون را دارد ولی از مطرح شدن به‌عنوان «برند» محروم است، از جمله مسائلی است که باید بیشتر مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گیرد، زیرا افزایش تولید و صادرات آن می‌تواند برای کشور ارزآوری داشته باشد.

توسعه کشت زیتون در ایران از سال ۷۲ آغاز شده و تا پایان سال ۹۴تحولات عمده‌ای در وضعیت تولید این محصول به وجود آمد. تولید میوه و روغن زیتون طی این سال‌ها افزایش یافت وهم‌اکنون تعداد استان‌های زیتون‌خیز کشور به 26 استان رسیده که گیلان، زنجان، قزوین، گلستان، فارس، سمنان و کرمانشاه از جمله مراکز برتر تولیدکننده این محصول در کشورهستند. «سید احمد بلندنظر»، رئیس شورای ملی زیتون چندی پیش، مصرف سرانه روغن زیتون در ایران را بسیار پایین توصیف کرده وگفته «مصرف سرانه روغن زیتون در ایران ۲۵۰ گرم است و این مسأله باعث افزایش شیوع بیماری‌‌های قلبی و سرطان در کشور شده است در حالی که برخی کشورها در این زمینه مصرف سرانه ۲۰ کیلوگرمی دارند». مصرف سرانه زیتون نیز در کشور برای هر نفر 140 گرم و مصرف سرانه کنسرو آن 900گرم است.

سالانه 7 هزار تن واردات روغن زیتون داریم

«محمود امامی»، مسئول گروه توسعه اصلاح و بهسازی باغ‌های زیتون کشور درگفت‌و‌گو با «ایران» با ابراز تأسف از اینکه سالانه شاهد واردات 7هزار تن روغن زیتون هستیم، افزود: واردات روغن زیتون به کشور تنها با تعرفه گمرکی مجاز است، اما واردات میوه آن اعم از کنسروی و خام ممنوع است که ممنوعیت آن بیشتر به دلیل وارد شدن آفات از دیگر کشورهاست. با این حال متأسفانه شاهد واردات قاچاقی زیتون هستیم که این موضوع توجه بیشتر مسئولان مربوطه را می‌طلبد. روغن‌های زیتون وارداتی از کشورهایی از جمله ایتالیا، سوریه و یونان است که این روغن‌ها به دلیل اینکه مزه خوشایندی ندارند ابتدا با روغن زیتون ایرانی مخلوط می‌شوند و بعد به فروش می‌رسند.

زیتون ایران به‌عنوان «برند» جایگاهی ندارد

مسئول گروه توسعه اصلاح و بهسازی باغ‌های زیتون کشور درباره اینکه چرا زیتون ایران تاکنون«برند» نشده، خاطرنشان کرد: تاکنون دراین زمینه تشکلی نداشتیم که به بررسی این موضوع بپردازد، بنابراین نمی‌توانیم بگوییم زیتون ایران به‌عنوان «برند» مطرح است و جای تأسف است که شهر رودبار در گیلان که به پایتخت زیتون ایران شهرت دارد، بدون جایگاه باشد. امامی در ادامه افزود: ایران از لحاظ کنسرو زیتون نیز خودکفاست و میزان تولید آن کفاف مصرف داخل را می‌دهد، اما متأسفانه تولید روغن زیتون در کشور به دلیل تنوع طعم زیتون کنسروی، کم شده است. وی میزان باغ‌های زیتون کشور را 84 هزارهکتار اعلام کرد وگفت: از این میزان 60 درصد بارده و 40 درصد هم هنوز به مرحله باردهی نرسیده است. براساس آمار سال گذشته از 60 درصد باغ‌های زیتون بارده، 100 هزار تن زیتون برداشت شد.

کاهش مصرف روغن زیتون در کشور

جهانساز میزان برداشت زیتون کنسروی امسال را بالغ بر 12 هزار تن(70درصد) و زیتون روغنی را بیش از 5هزار تن(30 درصد) عنوان کرد و اظهار داشت: این میزان تولید زیتون نسبت به سال گذشته 26 درصد افزایش داشته است. در واقع امسال برای زیتونکاران استان، سال پربار و«آور» بوده است. به گفته وی قیمت زیتون کنسروی سردرختی بین 4 هزار تا 6 هزار تومان است اما فرآوری شده آن در بازار بین 8 هزار تا 8 هزار و 500 تومان به فروش می‌رسد. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان با تأکید بر اینکه امسال به دلیل شرایط اقلیمی مناسب، عامل خسارت زا در باغ‌های زیتون استان نداشتیم، یادآور شد: تولید امسال زیتون گیلان 17 هزار و 350 تن بوده که رقم خوبی است.

کمبود منابع آبی و آورد آب از جمله مشکلات زیتونکاران

جهانساز کمبود منابع آبی و آورد آب از پشت سد سفید رود و رودخانه‌های قزل اوزن و شاهرود را از جمله مشکلات زیتونکاران گیلانی عنوان کرد و گفت: 2هزار هکتار از باغ‌های زیتون استان، قدیمی است ودربافت روستایی قرار گرفته که می‌توان با بازجوانسازی وکف بری، اصلاح و جایگزینی با ارقام جدید، آنها را احیا و درختانش را پربار کرد. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه با کاهش میزان باردهی درختان زیتون روغنی، محصول این درختان درشت‌تر می‌شود، یادآور شد: البته برخی از ارقام زیتون در کل، درشت است. از سوی دیگر افزایش اندازه محصول و تقاضای بالای مشتریان برای زیتون کنسروی نیز باغداران را تشویق به فروش محصول خود به کارخانه‌های کنسرو‌سازی می‌کند. وی درباره برداشت زیتون با هدف استحصال روغن اظهار داشت: این کار زمانی انجام می‌شود که رنگ زیتون از سبز به بنفش یا سیاه تغییر کند، برای این تغییر باید محصول یک تا 2 ماه بیش از زمان لازم برای تولید کنسرو روی درخت بماند که برای تولیدکننده هزینه نگهداشت به همراه دارد. این عوامل در مجموع باعث شده که باغدار تمایل بیشتری به فروش زیتون قبل از رسیدن به شرایط مناسب روغن‌‌کشی داشته باشد. برخلاف توصیه ما به مصرف‌کنندگان زیتون برای استفاده از روغن این محصول، بیشتر مشتریان از زیتون کنسروی استفاده می‌کنند که در این مورد باید مسئولان و رسانه‌ها فرهنگ‌سازی کنند.

گزارش تخلف، مبنی بر تقلبی بودن روغن‌ زیتون نداشتیم

جهانساز روغن زیتون گیلان را یکی از باکیفیت‌ترین روغن‌‌های زیتون‌ در خاورمیانه دانست و تصریح کرد: در کارخانه‌های روغن زیتون گیلان تاکنون تخلفی مبنی بر تقلبی بودن گزارش نشده، مگر اینکه این تخلفات در مراحل بعد از روغن کشی در جاهایی غیر از کارخانه‌ها انجام شود که برخورد در این مورد باید از طریق مسئولان وزارت بهداشت با نظارت بیشتر صورت گیرد.

کمک‌های سازمان جهاد کشاورزی استان به زیتونکاران

وی درخصوص کمک‌های سازمان جهاد کشاورزی استان به زیتونکاران گیلان هم خاطرنشان کرد: تأمین نهال یارانه دار، کمک‌های بلاعوض(85 درصد) برای آبیاری تحت فشار باغ‌های زیتون و ارائه تسهیلات بانکی از جمله اقدام‌هایی است که در صورت استقبال باغداران می‌توانیم برای این افراد انجام دهیم. اما متأسفانه چون بیشتر باغ‌ها قدیمی هستند و در روستاها به‌دست ورثه افتاده و آنها را رها کرده‌اند، استقبالی از این تسهیلات نمی‌شود.

گلایه از فعالیت اندک شرکت تعاونی زیتونکاران