تعيين جنسیت نوزاد به قيمت افزايش احتمال سرطان مادر

روزنامه جوان: تعيين جنسيت جنين امكان تازه‌اي است كه به كمك پيشرفت علم ژنتيك امكانپذير شده و همين حالا هم در برخي از مراكز درمان ناباروري كشورمان زوجيني مراجعه مي‌كنند كه مي‌خواهند پسر يا دختر بودن فرزندشان را خود تعيين كنند؛ اين در حالي است كه پدر علم ژنتيك ايران تأكيد مي‌كند: روش‌هاي تعيين جنسيت جنين منجر به افزايش خطر ابتلا به سرطان در مادر مي‌شود. هر وقت به يك زن باردار مي‌رسيم، اين سؤال ذهنمان را قلقلك مي‌دهد؛ بچه‌ات پسر است يا دختر؟ بديهي است اين سؤال و حس كنجكاوي درباره جنسيت نوزاد براي خود خانواده جدي‌تر مطرح است. حتي خيلي وقت‌ها پدر يا مادر دلشان مي‌خواهد فرزندشان دختر يا پسر باشد. حالا اما چند سالي مي‌شود امكان تعيين جنسيت جنين با پيشرفت علم ژنتيك فراهم شده است و حتي در برخي مراكز ناباروري اين كار انجام مي‌شود، اما از آنجايي كه هميشه دخالت در روند طبيعت و كار خداوند با عوارض جبران‌ناپذيري همراه است، اين تعيين جنسيت هم ممكن است براي خانواده گران تمام شود؛ بنا به تأكيد پروفسور داريوش فرهود، هورمون تراپي انجام شده روي مادر براي تعيين جنسيت جنين مي‌تواند منجر به افزايش خطر سرطان در وي شود. مقصود اصلاح بيماري‌هاي ژنتيكي است، اما... تعيين جنسيت دلخواه براي فرزند موضوعي است كه هم اكنون در برخي مراكز ناباروي انجام مي‌شود. به طور نمونه، مدير مركز فوق تخصصي درمان ناباروري رويش هلال درباره شرايط اين انتخاب اينگونه توضيح مي‌دهد: در اين مركز امكان تعيين جنسيت فرزند دوم به بعد خانواده‌ها امكانپذير است. براي نمونه زوجي داراي دو فرزند پسر است و تمايل دارد كه فرزند سوم آنها دختر باشد كه با مراجعه به اين مركز مي‌توانند اين انتخاب را داشته باشند. دكتر حميد چوبينه در گفت‌وگو با «جوان» مي‌افزايد: يكي از بحث‌هايي كه علوم مختلف پزشكي به خصوص درمان ناباروري روي آن كار مي‌كنند، تكنيك بررسي اختلالات ژنتيكي و كوروموزومي است كه در اصل، درمان ناباروري و پيشگيري از اختلالات ژنتيكي را مورد هدف قرار مي‌دهد، اما در كنار اين هدف اصلي امكان تعيين جنسيت جنين هم وجود دارد. بنا به تأكيد اين متخصص در برخي از كشورها انجام چنين كاري ممنوع است؛‌كشورهايي مانند چين كه سياست تك‌فرزندي دارد و تمايل مردم به لحاظ بافت فرهنگي به يك جنس تركيب جنسيتي جامعه را به هم مي‌زند. با وجود اين اما شاهد گرايش مردم به روش‌هاي غير علمي مانند جادو براي تعيين جنسيت جنين هستيم. چوبينه درباره روش‌هاي علمي تعيين جنسيت جنين مي‌گويد: يكي از روش‌هاي علمي البته با قطعيت كم براي تعيين جنسيت فرزند روش IUI است كه احتمال موفقيت آن 65 تا 70 درصد و درصد موفقيت باروري در اين روش 20 درصد است و در مجموع شانس داشتن فرزند از جنس دلخواه در اين روش كم است. وي تصريح مي‌كند: روش تشخيص ژنتيكي قبل از لانه‌گزيني روش ديگري است كه براي درمان يا جلوگيري از اختلالات ژنتيكي و كوروموزومي استفاده مي‌شود و با اين روش مي‌توان با موفقيتي بيش از 95 درصد جنسيت جنين را هم به دلخواه تعيين كرد. اين پزشك تأكيد مي‌كند: براي انجام اين كار بايد داروهاي متعددي به مادر تزريق شود و سختي زيادي را بايد تحمل كند و اين اطلاعات پيش از انجام كار به خانواده‌ها داده مي‌شود.

به گفته مدير مركز فوق تخصصي درمان ناباروري رويش، انجام تعيين جنسيت جنين چيزي بين 7 تا 14 ميليون تومان هزينه دارد كه نوسان قيمت به دليل تعداد جنين و ميزان مصرف دارو براي انجام خواسته والدين در تعيين جنس جنين است. وي درباره عوارض روش‌هاي تعيين جنس فرزند مي‌افزايد: ورود هيچ ماده بيروني به ساختار بدن خالي از عارضه نيست و روش‌هاي تعيين جنسيت جنين هم ريسك ابتلا به بيماري سرطان را در مادر افزايش مي‌دهد، به خصوص اگر فردي داراي زمينه باشد. البته اين بدين معنا نيست كه كسي با يك بار انجام اين كار الزاماً سرطان مي‌گيرد. چوبينه تصريح مي‌كند: ‌من به اقوام خودم هم توصيه مي‌كنم اگر مي‌خواهند فرزند داشته باشند به خواست خدا در تعيين جنسيت فرزندشان احترام بگذارند و اين توصيه را به مردم كشورم هم مي‌كنم هر چند اين بحث‌ها نيازمند ورود صاحبان فرهنگ و جامعه شناسي و اصلاح نگرش در جامعه است. از نگاه اين پزشك، اگر بنا باشد افراد براي رسيدن به فرزند دلخواه به سراغ جادو جنبل بروند يا سقط جنين كنند، بديهي است كه مي‌توان با اين روش علمي به شكلي كم عارضه‌تر كار را انجام داد.

پروفسور فرهود هم درباره راه‌هاي تعيين جنسيت مي‌گويد: در حال حاضر براي تعيين جنسيت دو روش رايج وجود دارد كه روش اول موسوم به IVF و روش دوم مربوط به سبك زندگي افراد است. در اين روش بعد از انجام مشاوره و آزمايش‌هاي لازم بايد 12 تا 17 تخمك در طول يك ماه از مادر و تعدادي اسپرم از پدر گرفته شود كه لازمه اين موضوع انجام هورمون‌تراپي يا دوپينگ هورموني مادر است و از آنجا كه لازم است بنا به تشخيص پزشك مقداري هورمون به مادر تزريق شود، درصد ابتلا به سرطان سينه، سرطان تخمدان و سرطان رحم در مادر افزايش مي‌يابد. وي مي‌افزايد: انجام IVF بستگي به سن مادر و شرايط فيزيكي مادر متفاوت است و در افراد معمولي اين روش فقط 18 تا 22 درصد جواب مي‌دهد و متقاضياني بودند كه حتي با انجام چهار بار IVF هيچ نتيجه‌اي نگرفتند. عمل IVF يك عمل تهاجمي است كه مي‌تواند بعدها عوارض ناگواري براي مادر ايجاد كند، بنابراين توصيه مي‌شود مادران براي باروري از طريق اين روش تحت نظر متخصص پس از انجام مشاوره‌هاي كافي اقدام به اين عمل كنند.

بنا به تأكيد دكتر فرهود راهكارهاي كم‌خطرتري هم براي تعيين جنسيت فرزند وجود دارد. وي درباره اين راهكار مي‌گويد: در روش دوم مسائل مربوط به اصلاح سبك زندگي است كه مواردي چون تغذيه، ‌زمان انجام لقاح، عادت‌هاي زندگي، مصرف مواد مخدر و غيره مطرح است كه فرد مي‌تواند با رعايت اين اصول درصد باروري را افزايش دهد و اين موضوعات مي‌تواند روي جنسيت جنين اثرگذار باشد.