معنا و مفهوم نماز از منظر امام علی علیه‌السلام

سرویس سبک زندگی فردا: این روایت را به نقل از پایگاه اطلاع رسانی حوزه بخوانید.

جابر بن عبداللّه انصارى گويد: روزى به همراه مولاى متّقيان، امام علىّ عليه السلام بودم، شخصى را ديديم كه مشغول نماز است، حضرت به او خطاب كرد و فرمود: آيا معنا و مفهوم نماز را مى‌دانى كه چگونه و براى چه مى باشد؟ اظهار داشت: آيا براى نماز مفهومى غير از عبادت هم هست؟ حضرت فرمود: آرى، نماز داراى تاويل و مفهومى است كه تمام معناى عبوديّت در آن خواهد بود. امام عليه السلام فرمود: اوّلين تكبير آن است كه خداوند، سبحان و منزّه است از اين كه داراى قيام و قعود باشد. دوّمين تكبير يعنى؛ خداى موصوف به حركت و سكون نمى‌باشد. سوّمين تكبير يعنى؛ اين كه نمى‌توان او را به جسمى تشبيه كرد. چهارمين تكبير يعنى؛ چيزى بر خداوند عارض نمى‌شود. پنجمين تكبير مفهومش آن است كه خداوند، نه محلّ خاصّى دارد و نه چيزى در او حلول مى‌كند. ششمين تكبير معنايش اين است كه زوال و انتقال و نيز تغيير و تحوّل براى خداوند مفهومى ندارد. و هفتمين تكبير يعنى؛ بدان كه خداوند سبحان همچون ديگر اجسام، داراى ابعاد و جوارح نيست. سپس در ادامه فرمايش خود فرمود: معناى ركوع آن است كه مى‌گوئى: خداوندا! من به تو ايمان آورده‌ام و از آن دست بر نمى‌دارم، گرچه گردنم زده شود. و چون سر از ركوع بر مى‌دارى و مى‌گوئى:(سَمِعَ اللّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ الحَمْد للّه ربّ العالمىن) يعنى خداوندا! تو مرا از عدم به وجود آورده اى و من چيزى نبوده و نيستم، پس هستى مطلق توئى و هنگامى كه سر بر سجده فرود آوری گوئى: خداوندا! مرا از خاك آفريده‌اى؛ و سر بلند كردن از سجده يعنى؛ مرا از خاك خارج گردانده‌اى. و همين كه دوّمين بار سر بر سجده گذارى يعنى؛ خداوندا! تو مرا در درون خاك بر مى‌گردانى؛ و چون سر بلند كنى گوئى: و مرا از درون همين خاك در روز قيامت براى بررسى اعمال خارج مى گردانى. و مفهوم تشهّد، تجديد عهد و ميثاق و اعتقاد به وحدانيّت خداوند؛ و نيز شهادت بر نبوّت حضرت رسول و ولايت اهل بيت او عليهم صلوات اللّه مى‌باشد. و معناى سلام ، ترحّم و سلامتى از طرف خداوند بر بنده نمازگذار است كه در واقع ايمنى از عذاب قيامت باشد.

منبع : مجلسی، بحارالأنوار(ط - بيروت)، ج‏ ۸۱، ص۲۵۴