روزنامه ایران: افزایش نگران کننده جرایم سایبری در کشور و بروز حوادث مختلف در این حوزه، باعث شده تا مسئولان به منظور پیشگیری از وقوع این جرایم، به دنبال راهکارهای مؤثری باشند. به گفته کارشناسان، از عمده‌ترین دلایل افزایش جرایم سایبری، نبود آ‌گاهی و فقر آموزش از سوی مردم و سوء استفاده سودجویان از این ناآگاهی‌هاست. به همین منظور پلیس فناوری و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی کشور با استفاده از ظرفیت‌های علمی و آموزشی خود برای پیشگیری و کاهش این جرایم و کشف و دستگیری مجرمان وارد عمل شده است. در همین رابطه، خبرنگار حوادث «ایران» با سرهنگ محمد اقبالی- رئیس پلیس فتای استان البرز- گفت‌وگویی انجام داده است.
****
به طور عمده چه عواملی می‌تواند زمینه سودجویی در فضای مجازی را فراهم کند؟
متأسفانه ترویج مسائل ضد فرهنگی، از بین بردن حریم خصوصی افراد و خانواده‌ها، اتلاف وقت، فریب و کلاهبرداری از کاربران، انزوا و افسردگی، نشر اکاذیب از جمله پیامدهای منفی شبکه‌های اجتماعی است. بر این اساس، استفاده از تلفن‌های هوشمند در صورت نادیده گرفتن هشدارها و نگهداری اطلاعات و عکس‌های خصوصی، همواره می‌تواند بستری برای سوء استفاده‌های برخی افراد را فراهم کند. از آنجا که امروزه هیچ لایه پنهانی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد، بنابراین به منظور جلوگیری از سوء استفاده مجرمان و تبهکاران، از کاربران تلفن‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی می‌خواهیم به نکات امنیتی به دقت توجه کنند.
شما چه توصیه‌هایی به کاربران دارید؟
1- روی هر لینکی که از طرف فردی ناآشنا ارسال می‌شود، کلیک نکنند. چرا که با کلیک این بدافزارها، عکس و دیگر اطلاعات پروفایل قربانی را سرقت و اطلاعات خصوصی او را دستمایه اخاذی و دیگر نیات سوء قرار می‌دهد. 2- عکس و فیلم‌های خصوصی خود را به هیچ عنوان در اختیار دیگران حتی نزدیکان و اقوام خود قرار ندهید. 3- اجازه فیلمبرداری و عکسبرداری از مجالس خصوصی‌تان را به دیگران ندهید. 4- از ذخیره کردن اطلاعات خصوصی نظیر فیلم و عکس روی تلفن همراه، تبلت و لپ‌تاپ پرهیز کنید.
5- زمان مراجعه به آتلیه و عکاسی‌ها، دقت کنید این مرکز دارای مجوزهای قانونی لازم باشد، چرا که فعالیت این مراکز بدون مجوزهای لازم غیرقانونی است و احتمال سوء استفاده از عکس‌های مشتری‌ها وجود دارد. بویژه عکس‌های خصوصی و خانوادگی و این از آسیب‌هایی است که می‌تواند زمینه‌ساز بروز و ظهور آسیب‌های عمیق‌تر باشد.
چگونه می‌توان امنیت فضای مجازی را بالا برد؟
امروزه به دلیل اینکه تکنولوژی، تجارت الکترونیک و بسیاری از خدمات و امکانات در دنیای مجازی پیشرفت زیادی کرده، بی‌تردید امنیت آن نیز بسیار اهمیت دارد. ارتباط با دیگران، نشر عقاید، فروشگاه‌های اینترنتی، انتشار اخبار خبرگزاری‌ها و وبسایتها، آموزش الکترونیک و بسیاری از خدمات و امکاناتی که در دنیای مجازی وجود دارد، همه و همه با اینترنت انجام می‌گیرد. در این میان سارقان و کلاهبرداران سایبری تلاش می‌کنند از اطلاعات شخصی مردم سوء استفاده کنند و به خاطر همین کاربران باید با نکاتی که ایمنی در فضای مجازی را بالا می‌برد، آشنا شوند. پس بدیهی است فقط آموزش می‌تواند امنیت در فضای مجازی را تضمین کرده و زمینه پیشگیری از جرایم را در این حوزه فراهم کند. کاربران باید روی گوشی یا رایانه‌ای که با آن وارد فضای مجازی می‌شوند، یک آنتی‌ویروس قوی نصب کنند و این آنتی ویروس باید به طور مداوم به‌روزرسانی شود.
- اگر می‌خواهید در وبسایتها رمزتان را تغییر دهید، این رمز باید حداقل 10 کاراکتر باشد و از حروف بزرگ و کوچک و اعداد به صورت ترکیبی استفاده شود. - اگر از کارت بانکی برای خرید استفاده می‌کنید، دو هفته یک بار رمزتان را تغییر دهید و هر روز حساب‌تان را کنترل کنید. - اگر فرزندتان در خانه از اینترنت استفاده می‌کند، براحتی با نرم‌افزار کنترل والدین می‌توانید او را کنترل کنید. - روی گوشی‌هایتان رمز بگذارید و طوری آن را تنظیم کنید که وقتی با آن کاری ندارید، به طور خودکار قفل شود. - مراقب ایمیل‌های فیشینگ باشید و هر ایمیلی را باز نکنید زیرا اطلاعات و هویت شما به سادگی سرقت می‌شود. - در شبکه‌های اجتماعی حساب‌تان را محدود و به گونه‌ای تنظیم کنید که فردی غیر از شما وارد حساب کاربری‌تان نشود.
- اگر با وب‌سایت‌های جعلی، سایت‌هایی با محتوای مجرمانه و مغایر با شئونات اسلامی، کلاهبرداری‌های اینترنتی و جعل عنوان روبه‌رو شدید، از طریق آدرس Cyberpolice.ir موضوع را اطلاع دهید.
همچنین با توجه به استفاده روزافزون از تبلت‌ها و آی‌پدها بخصوص از سوی کودکان و نوجوانان، ضرورت دارد تا خانواده‌ها نسبت به استفاده صحیح از این تکنولوژی‌ها، موارد ایمنی ساده را به فرزندان آموزش داده و مراقب باشند تا این ابزار، وسیله سوء استفاده مجرمان نشود. خانواده‌ها در عین حال باید نسبت به تصویربرداری کودکان از نزدیکان و خانه و خانواده خود نکاتی را به آنها گوشزد نمایند چرا که مجرمان می‌توانند با نفوذ در حافظه این سیستم‌ها، تصاویر ذخیره شده را به سرقت برده یا از آن تصویربرداری نمایند. باید به کودکان آموزش داد تا در استفاده از اینترنت و دانلود مطالب، نکات ساده ایمنی را رعایت کنند، ضمن آن که به طور حتم آنتی‌ویروس سیستم‌ها به‌روز باشد. یکی از نکاتی که می‌توان با آن امنیت لازم را برای جلوگیری از این گونه سوء استفاده‌های احتمالی تأمین کرد، ارائه آموزش‌های لازم به فرزندان است که تصویربرداری خود را محدود نمایند و حتی می‌توان جلوی دوربین تبلت‌ها یا آی‌پدها را چسب زد و اجازه نداد فرزندان براحتی از افراد و محیط خانه به عنوان حریم خصوصی عکسبرداری کنند و آنها را در حافظه سیستم نگهداری کنند. ضمن آن که در صورت نفوذ
بدافزارهای جاسوسی به سیستم‌ها، امکان تصویربرداری از محیط پیرامون وجود نخواهد داشت. برای نمونه باید بگویم پرونده‌ای در پلیس فتا داشتیم که عکس‌های خصوصی یک زن از طریق تبلت فرزندش که بدون اطلاع والدین و در فضای خصوصی خانواده عکس گرفته بود، به سرقت رفت و حتی توسط بدافزارها از محیط خانه آنها تصویربرداری شده بود. بنابراین حتماً خانواده‌ها هنگام استفاده کودکان از تبلت و آی‌پد و حتی گوشی‌های هوشمند مراقب باشند و به کودکان خود توصیه‌های لازم را بنمایند.
نباید فراموش کرد سیستم‌های تبلت و آی‌پدی که در اختیار فرزندان است، براحتی میان دوستان‌شان دست به دست می‌شود. پس ضرورت دارد برای حافظه این سیستم‌ها بخصوص در قسمت‌های نگهداری اطلاعات مهم و شخصی رمزگذاری کرد تا دسترسی به این قسمت‌ها محدود باشد و هر کسی نتواند به گالری تبلت یا... دسترسی داشته باشد.