تلفیق دانش‌آموزان معلول و غیر معلول ممنوع!
تحقیرها، نوع نگاه‌ها، کندی سرعت در ارائه تمرین‌های آموزشی و... باعث ایجاد اضطراب در دانش‌آموزان معلول می‌شود، آن‌چنان که برخی کارشناسان بر این باورند که باید آنها در مدارس جداگانه ای تحت تعلیم قرار بگیرند.
آیا می‌توان دانش‌آموزان معلول و غیر معلول را در مدارس تلفیق کرد؟ قوانین در این زمینه چگونه است؟
دانش‌آموزان معلول، یا عقب مانده ذهنی و جسمی هستند یا ناشنوا بوده و قدرت تکلم ندارند. وقتی آنها کنار دانش‌آموزان غیر معلول قرار می‌گیرند احساس حقارت می‌کنند، چون نمی‌توانند خود را به فعالیت‌های درسی غیر معلول‌ها برسانند. این مساله سبب رنجش خاطر آنها می‌شود. بنابراین باید غیر معلولان به این مدارس هدایت شوند و در مدارس استثنائی درس بخوانند تا در آنجا به راحتی بتوانند به فعالیت‌های درسی خود بپردازند، چون همه غیر معلولان در یک سطح هستند و ذهنشان به پویایی می‌رسد، در نتیجه احساس خوشحالی، خرسندی و آرامش بیشتری دارند. از طرف دیگر وقتی دانش‌آموزان غیر معلول در کنار دانش‌آموزان معلول درس می‌خوانند احساس خستگی کرده و نمی‌توانند فعالیت‌های خود را به خوبی بروز دهند. از بابتی، معلمان هم مجبورند یکسان سازی کنند. بنابراین در مدارس غیر معلول دانش‌آموزان فعالیت ورزشی، پرورشی و آموزشی دارند و باید استعداد خود را در این زمینه‌ها نشان دهند و معلمان هم باید با سطح فکر آنها جلو رفته و با نظر سنجی اولیه شناسایی کنند که دانش‌آموزان غیر معلول در چه سطحی قرار دارند. در این صورت معلمان بهتر می‌توانند کار کنند، ولی وقتی دانش‌آموزان غیر معلول با معلولان باشند استعدادشان کشته شده و یکسان سازی می‌شوند و با این وضعیت به تنبلی کشیده می‌شوند. بنابراین توصیه می‌شود که دانش‌آموزان معلول و غیر معلول جدا از هم درس بخوانند، حتی قانون هم این اجازه را نمی‌دهد و جداسازی دانش‌آموزان معلول و غیر معلول حق هر دو گروه است. زیرا نوع روش تدریس برای معلول یک روش دیگری است و باید معلمان هم برای این شیوه تدریس تربیت شوند. این در حالی است که معلمان مدارس استثنائی رشته‌های خاصی را گذرانده اند که معلمان در مدارس عادی آن را طی نکرده‌اند و باید معلمان مدارس معلولان مدیریت شده و آموزش‌های لازم را در این زمینه ببینند.
تا زمانی که زیر ساخت‌ها در جامعه فراهم نباشد، افراد دارای معلولیت نمی‌توانند استعدادهای خود را بروز دهند و ادامه تحصیل یکی از عوامل بروز استعدادهاست. با توجه به این موضوع زیر ساخت‌ها برای آموزش دانش‌آموزان غیر معلول در مدارس چگونه است و در این زمینه چه مشکلاتی وجود دارد؟
گرچه تاکنون زیر ساخت‌هایی برای دانش‌آموزان غیر معلول فراهم شده است، اما باید آموزش و پرورش بستر مناسب تری را برای دانش‌آموزان با شرایط خاص ایجاد کند. اکنون معلمان در این زمینه تربیت شده و رشته‌هایی مخصوص آموزش و پرورش دانش‌آموزان معلول در دانشگاه فرهنگیان وجود دارد. از سوی دیگر، هر سال آموزش و پرورش در کنکور سراسری بر اساس نیاز خود افرادی را پذیرش می‌کند و این افراد واحدهای تئوری و عملی را در مورد معلولان در دانشگاه‌ها پشت سر می‌گذارند، یعنی آموزش لازم را در زمینه ناشنوایان، نابینایان و معلولان جسمی و حرکتی می‌بینند و بعد از چهار سال به عنوان نیروی تربیت شده در مدارس استثنائی مشغول به فعالیت می‌شوند. این در حالی است که اگر زیر ساخت‌ها بهتر نشوند، کوتاهی و کم کاری آموزش و پرورش است و مسئولان باید از این وزارتخانه بخواهند که زیر ساخت‌ها را تامین کند.
وقتی فاصله خانه تا مدرسه زیاد باشد خانواده دانش‌آموزان با مشکل رو به رو می‌شوند و بحث ایاب و ذهاب هم از مهم‌ترین معضلات دانش‌آموزان معلول به حساب می‌آید. علاوه بر آن کمبود وسایل کمک آموزشی به این مسائل معلولان دامن می‌زند. در این مورد چه تدابیری اندیشیده شده است؟
معلولان در شهرها و در مکان‌های مختلف پراکنده هستند. باید مدارس استثنائی برای آنها سرویس ایاب و ذهاب را فراهم کنند. همچنین اکثر دانش‌آموزان معلول هم تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند و باید این سازمان زمینه آموزش معلولان را تسهیل کند. به عبارت دیگر، باید سرویس ایاب و ذهاب معلولان با مشارکت مدارس استثنائی، سازمان بهزیستی و اولیای دانش‌آموزان فراهم شود. تهیه وسایل کمک آموزشی هم به عهده مدارس استثنائی است و از وظایف آنها محسوب می‌شود. وسایل کمک آموزشی و معلمان تربیت دیده در مدارس استثنائی وجود دارند و در این باره مشکلی نیست. از این رو دانش‌آموزان معلول در این مدارس ثبت‌نام می‌شوند و مدارس هم این اسامی را به سازمان بهزیستی می‌دهد. به عبارت دیگر مدارس معلولان باید تعداد دانش‌آموزان خود را به سازمان بهزیستی معرفی کنند و بگویند که این تعداد دانش‌آموز از نقاط مختلف به این مدرسه می‌آیند تا سازمان بهزیستی هم بر اساس این ابلاغ از اعتبار خود استفاده کرده و در تهیه وسایل ایاب و ذهاب به تعداد دانش‌آموزان اقدام کند.
خلأهای آموزشی در مورد دانش‌آموزان معلول چگونه باید برطرف شود؟
وظیفه پر کردن خلأهای آموزشی به عهده وزارت آموزش و پرورش است. اگر در استان و شهرستانی مدارس معلولان از نظر سطح آموزشی کیفیت نداشته باشند، این ضعف ناشی از این وزارتخانه است. باید آموزش و پرورش سطح آموزشی را در مدارس برای معلولان بالا ببرد و اگر این شرایط فراهم نشود وظیفه پاسخگویی با این وزارتخانه است. از سوی دیگر، دانش‌آموزان معلول با توجه به شرایطشان نیاز به تمرین بیشتر دارند و باید معلمان در این زمینه وقت بیشتری را برای دانش‌آموزان معلول در نظر بگیرند تا آنها هم بتوانند کمبودهای خود را جبران کنند، چرا که بارها دیده شده که معلولان در بسیاری از زمینه‌ها از دانش‌آموزان غیر معلول توانایی بیشتری داشته اند. بنابراین نیاز به بستر مناسب دارند تا استعدادهای خود را بروز دهند.
باید برنامه‌های آموزشی در مدارس معلولان چگونه باشد که سطح آموزشی دانش‌آموزان معلول به موازات دانش‌آموزان غیر معلول پیش برود؟
باید مدارس معلولان در نظر بگیرند که در چه سطح آموزشی قرار دارند و در صورت کمبودها آن را جبران کرده و برای دانش‌آموزان معلول کلاس‌های فوق العاده برگزار کنند، تهیه وسایل کمک آموزشی هم در این زمینه بسیار تاثیر گذار است و زودتر دانش‌آموزان معلول را به سطح مورد نظر می‌رساند. از سوی دیگر، باید جدول زمان‌بندی مدارس عادی هر ماه توسط مدارس معلولان بررسی شود تا مدارس معلولان سبک تدریس و جدول زمان‌بندی خود را هم‌زمان و هم‌طراز با مدارس عادی جلو ببرند.