نشست اوپک؛ زنگنه امیدوار در برابر عربستان لجوج

هر چند که برخی انتخاب ترامپ را تهدیدی برای اقتصاد کشورهای حاشیه خلیج فارس عنوان می کنند اما

خطیبی نمایند سابقه ایران در اوپک نظری متفاوت دارد . به گفته او با پیروزی نامزد جمهوری خواه آمریکا نوعی انسجام در میان اعضای اوپک شکل گرفته است . کشورهایی همچون کویت و عربستان که پیش از این سعی در سنگ اندازی بر سر راه فریز نفتی و سهم خواهی از بازار داشتند حالا به خوبی می دانند که تنها با تثبت بازار و مدیریت قیمت ها می تواند به آینده اقتصاد نفتی خود امیدوار باشند.

سرگذشت فريز نفتي

بهاي نفت خام از تابستان ۲۰۱۴ تاكنون از بشكه‌اي بيش از صد دلار به بشكه‌اي حدود ۴۰ دلار در هفته گذشته رسيد. قيمت نفت حتي براي مدتي به زير بشكه‌اي ۳۰ دلار هم سقوط كرده بود. در ژانويه ۲۰۱۵ قيمت نفت كمترين سطح در ۱۲ سال گذشته را ثبت كرد، هرچند كه در هفته‌هاي گذشته قيمت نفت كه اندكي بهبود پيدا كرده بود، به انتخاب رئيس‌جمهوري آمريكا واكنش منفي نشان داد و در محدوده ٤٠ تا ٤٥ دلار نوسان مي‌كند. در سال‌هاي ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ كه قيمت نفت بالاي صد دلار براي هر بشكه بود، كشورهاي توليدكننده نفت به درآمدهاي هنگفتي دست يافتند. در دوره هشت‌ساله رياست محمود احمدي‌نژاد بر دولت، ايران بيش از ۷۰۰ ميليارد دلار درآمد نفتي داشت. پيامدهاي سقوط ارزش نفت براي برخي از كشورهاي توليدكننده ويرانگر بوده است. از جمله نيجريه با ۱۷۳ ميليون نفر جمعيت براي رفع نيازهاي مالي به توليد روزانه يك ميليون و ٧٠٠ هزار بشكه نفت وابسته است. ونزوئلا هم كه با تورم سه‌رقمي دست‌وپنجه نرم مي‌كند، براي پرهيز از ناتواني در پرداخت بدهي‌هايش مي‌جنگد. از ماه فوريه سال جاري ميلادي (بهمن‌ماه ١٣٩٤) عربستان و روسيه طرح فريز نفتي را مطرح كردند. آنها مي‌خواستند كشورهاي توليدكننده نفت سطح توليد خود را در ميزان توليد ژانويه ٢٠١٦ ثابت كنند تا شايد راهي براي بهبود قيمت نفت باز شود. ايران اما از همان نخستين اظهارنظرها درباره اين طرح، مخالفت خود را با آن اعلام كرد. وزراي انرژي عراق، ونزوئلا و قطر در همان روزهاي نخست، براي مجاب‌كردن زنگنه و طرف ايراني به تهران سفر كردند: اما ايران كه تازه از بند تحريم‌هاي نفتي رها شده بود، به‌هيچ‌روي زير بار چنين طرحي نرفت. عربستان‌سعودي هم همواره پيش از نشست‌هايي كه در آن از فريز نفتي سخن گفته مي‌شد، اعلام مي‌كرد كه اگر رقيب اصلي منطقه‌اي‌اش، ايران، از محدودكردن سطح توليد حمايت نكند، به آن تن نخواهد داد. اما حالا ورق برگشته است . محمد بارکیندو دبیر کل اوپک در تازه ترین سفر خود به ایران از جمهوری اسلامی ایران به عنوان رهبر جدید اوپک نام برده و می گوید توافق اعضای این سازمان در نشست الجزایر بدون همراهی و نقش رهبری ایران غیر ممکن بود. عربستان و کویت هم به تازگی حمایتشان از تصمیم اعضای اوپک و فریز نفتی را اعلام کرده اند.

حالا باید منتظر ماند و دید سهم هر یک از کشورهای عضو اوپک از کاهش یک میلیون و 300 هزار بشکه ای نفت خام چقدر خواهد بود. ضمن اینکه بر اساس توافق الجزایر ایران ، لیبی و نیجریه مادامی که سقف تولیداتشان به میزان پیش از تحریم ها باز نگشته است ، از این طرح مستثنی خواهند بود.