«محسن سیف»غریبانه به خانه ابدی بدرقه شد

خبرگزاری ایسنا: صبح یکشنبه ۱۶ آبان‌ماه مراسمی برای تشییع پیکر منتقد قدیمی سینما در ساختمان شماره دو خانه سینما واقع در خیابان «وصال» برگزار شد، در شرایطی که پیکر زنده‌یاد «سیف» هنوز به خانه سینما نرسیده بود. از نکات حاشیه‌ای این مراسم که انتقاد بسیاری از حاضران را به دنبال داشت، عدم حضور بسیاری از سینماگران و اعضای انجمن منتقدان در این مراسم بود که البته پس از پایان مراسم خواهر زنده‌یاد محسن سیف در سخنانی اظهار کرد که کمیت مهم نیست و از آنجا که برادر من همیشه در عزلت بود، انتظار و توقعی از کسی نداریم. در ابتدای این مراسم شاهین امین که اجرای برنامه را هم بر عهده داشت، گفت:‌ متأسفم که وزیر ارشاد برای منصور پورحیدری پیام تسلیت صادر می‌کند اما برای محسن سیف هیچ کاری نکرد و امیدوارم در این جمعیتی که برای بدرقه محسن سیف عزیز آمده‌ایم یادمان باشد که چه آدم نازنینی را از دست می‌دهیم. جواد طوسی رئیس انجمن منتقدان خانه سینما نیز در سخنانی با عرض تسلیت برای درگذشت محسن سیف و تشکر از زحمات و لطف مدیریت و اعضای هیأت مدیره خانه سینما بیان کرد: سهم من از آشنایی با محسن سیف یک رفاقت بیست و یکی، دو ساله است. اگر بخواهیم آداب و اصول این زمانه را بلد نباشیم یک رنج با اعمال شاقه تقدیر محتوم ماست و اگرچه این صراحت لهجه من شاید برای خویشاوندان محسن عزیز خوشایند نباشد اما فرصت دیگری نیست که به این واقعیت تلخ بپردازیم. او ادامه داد: تکلیف افرادی مثل محسن سیف چیست که در خلوت خود می‌خواهند یک حیات فرهنگی را بدون تظاهر و راه‌انداختن شو داشته باشند و از حداقل امکانات معیشتی و یک حضور پررونق فرهنگی برخوردار باشند. طوسی افزود: پیشینه محسن سیف کم نیست و او از دهه ۴۰ در نشریات پرطرفدار سینمایی آن زمان حضور داشت تا جایی که حتی با نام مستعار هم مطالب زیادی می‌نوشت و شاید بسیاری از دوستان و همکارانش این موضوع را ندانند. وی گفت: کسی که اینقدر سماجت‌آمیز به حوزه فرهنگ خود را محدود کرد، چرا باید در میانسالی چنین وضعیت نامناسبی داشته باشد. او یک آدم خلوت‌گزیده بود چرا که به این واقعیت واقف بود که اساسا در این دوران نمی‌توان ارتباط خودجوشی داشت، ضمن اینکه آدمی هم نبود که در موقعیت‌های مختلف خود را عوض کند ولی نهایت زندگی‌اش این شد که در یک خانه استیجاری و در شرایطی که حق‌اش نبود زندگی کرد. طوسی در پایان سخنان خود گفت: این انتظار را دارم که در این جداافتادگی بی‌رحمانه به موقع همدیگر را دریابیم نه در زمانی که به قول زنده‌یاد علی حاتمی، "خیلی دیر به هم می‌رسیم". در ادامه این مراسم شاهین امین بخشی از مقاله محسن سیف که در دهه ۷۰ نوشته شده بود را قرائت کرد و پس از آن منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما با تشکر از اظهار لطف جواد طوسی به خانه سینما گفت:‌ جای سوال دارد برای آنچه نکرده‌ایم، چرا که آنچه انجام دادیم وظیفه‌مان بوده است. او افزود: بعضی‌ها به دلیل کار اندیش‌ورزانه‌ای که انجام می‌دهند نیازمند گوشه‌ای خلوت هستند و محسن سیف از جمله کسانی بود که در حوزه نقد به اندیشه‌ورزی رسید و تسلط او بر سینما و واژه‌ها قابل تقدیر و برایم جذاب و آموختنی بود. وی با بیان اینکه از خوانندگان همیشگی متن‌های محسن سیف بوده است، ادامه داد: او به ما یاد داد که می‌شود از زاویه دیگری بدون هیاهو و سروصدا به سینما نگاه کرد. همه ما در حسرت خلق خوب حرف می‌زنیم البته گاهی خودمان بانی آن خلق بد هستیم و جز از طریق خودمان نمی‌شود این معضل را به سمت حل شدن برد. شاهسواری با اشاره به یادداشتی که اخیرا در یکی از سایت‌های سینمایی براساس یکی از نوشته‌های محسن سیف خوانده بود، گفت: همه ما گاهی گرفتار آتش‌های انسانی و بی‌اخلاقی خودمان هستیم و یک سیاوش‌هایی مثل سیف یادآوری می‌کنند که عبور امکان‌پذیر است و چقدر خوب است که همه ما اینجا هستیم. به همین دلیل نباید به کمیت بپردازیم، چرا که گاهی حضور یک نفر بالای سر ما به اندازه هزار نفر ارزش دارد. در ادامه هوشنگ گلمکانی (منتقد سینما) هم در سخنانی با اشاره به آخرین دیدارش با محسن سیف که چند هفته قبل در بیمارستان بود، یادآور شد: سیف یک روزنامه‌نگار حرفه‌ای بود از آن‌هایی که در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ پا به عرصه گذاشتند و یک جور آچارفرانسه هر نشریه‌ای بودند، مثل فرج‌الله صبا که آن نامه چارلی چاپلین به دخترش را نوشت و بعد از این همه سال هنوز کسی باور نمی‌کند که آن نامه واقعیت نداشته است. شادمهر راستین (عضو هیأت مدیره خانه سینما) یکی دیگر از کسانی بود که در سخنانی درباره زنده‌یاد محسن سیف اظهار کرد:‌ ما هیچ کدام برای تقدیر شدن و عکس روی جلد بودن به سینما نیامدیم بلکه برای کار صنفی اینجا هستیم و بعید می‌دانم سیف حسرت خورده باشد، چرا که خودساخته بود اما الان این ما هستیم که حسرت می‌خوریم. سیروس الوند هم به عنوان یکی از هنرمندانی که آشنایی دیرینه با محسن سیف داشته و اواخر دهه ۴۰ به واسطه دایی‌اش که سردبیر مجله «فردوسی» بوده است، این نویسنده جوان را برای کار دعوت کرد، گفت: در بین ما محسن سیف پدیده غریبی بود و مثل شخصیت‌های صادق هدایت می‌ماند. او از همان اول، فردی منزوی و آگاه بود و با تلخی غریبی در نگاهش می‌نوشت. با این حال قلمش حیای غریبی داشت. کیوان کثیریان منتقد سینمایی نیز در این مراسم با اشاره به آخرین ملاقاتی که با محسن سیف داشته و نیز اشاره به اوضاع نه چندان خوب این منتقد قدیمی گفت: از خودمان گله می‌کنم که وجود سیف برای فرهنگ و هنر این مملکت مغتنم‌تر از این بود که ما در این حیاط با این تعداد محدود، دور هم جمع شویم چرا که خود انجمن منتقدان ۵۰۰ عضو دارد و آقای سیف بزرگ‌تر این انجمن بود. وی اظهار کرد: تا ابد شرمنده او هستیم که قدرش را ندانستیم و گلایه جدی ما به وزیر و معاونی است که نمی‌دانند سیف کیست؟! اما به درگذشت منصور پورحیدری توجه دارند. البته خدا آقای پورحیدری را بیامرزد اما الان باید منتظر بمانیم تا آقای وزیر یادش بیاید که محسن سیف چه وزنه سنگینی بوده است. جابر رمضانعلی، تهماسب صلح‌جو و حاج‌عباس تهرانی (از روزنامه اطلاعات) هم از دیگر حاضران این مراسم بودند که سخنانی را درباره زنده‌یاد محسن سیف مطرح کردند تا به نحوی زمان هم بگذرد که پیکر مرحوم سیف به خانه سینما برسد. در پایان سید احمد میرعلایی مدیرعامل سابق بنیاد سینمایی فارابی در سخنانی اظهار کرد: این روزها جامعه سینمایی ما از نقدهای خارج از استاندارد، اخلاقی، انسانی و دینی لطمه می‌خورد. او گفت: برخی منتقدان به سینمایی دامن می‌زنند که سینمای فرهنگ ما نیست تا به آن ببالیم در حالی که امثال آقای سیف قرارشان بر این بود که به گونه‌ای دیگر قلم بزنند. پس از پایان صحبت‌های میرعلایی پیکر مرحوم محسن سیف هم به حیاط خانه سینما آورده و با ذکر صلوات و فاتحه تشییع و به سمت آرامگاه ابدی‌اش در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) بدرقه شد. در این مراسم علاوه بر افرادی که سخنرانی کردند، حبیب ایل‌بیگی (معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی)، فرشته طائرپور، محمد مهدی عسگرپور، علی سرتیپی، محمدرضا مویینی، جلیل اکبری صحت (مدیر روابط عمومی سازمان سینمایی)، امیرحسین علم‌الهدی، عباس یاری، علی علایی، حبیب اسماعیلی و... حضور داشتند. به گزارش ایسنا،محسن سیف منتقد قدیمی سینما که از عارضه‌ی سرطان رنج می‌برد، 14 آبان ماه در بیمارستان رسول‌اکرم (ص) از دنیا رفت. مرحوم محسن سیف در سال 1331 در تهران به دنیا آمد. او فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد علوم اجتماعی و ارتباطات بود. نگارش چندین عنوان کتاب شعر و قصه برای کودکان، مجموعه داستان، رمان، فرهنگ سینمایی، الفبای فیلمنامه‌نویسی و... از جمله تالیفات این نویسنده فقید است. او نوشتن برای سینما را از اواخر دهه‌ی 40 در مجلاتیچون «فردوسی» و «ستارۀ سینما» آغاز کرد. او در دو دهه‌ی گذشته نیز با مجلاتی چون «فیلم»، «گزارش فیلم»، «دنیای تصویر»، «صنعت سینما» و «جهان سینما» همکاری داشت.