سخن خاص این آقای پزشک با دکتر پزشکیان!

روزنامه شرق؛ بابک زمانی*: مطالب معمولا خطاب به عموم نوشته مي‌شوند، اما مخاطب خاص اين نوشته آقاي دكتر پزشكيان، نايب‌رئيس كنوني مجلس و وزير سابق بهداشت، است؛ مخاطب خاصي كه احتمالا، تأثير كلام و رفتارش بسيار بيشتر از مجموعه تأثير آن بر عموم است؛ مخاطب خاصي كه مي‌توانست نماينده نگارنده هم باشد چراكه نماينده اول يك شهر بزرگ است؛ نماينده‌اي كه توان فرارفتن از گفتمان معمول خود را داشته و هم ازاين‌رو است كه اگرچه در ميان همكاران خود محبوب نيست، اما ظاهرا بر قلوب همشهريانش نشسته و به‌شخصه اين را به حساب صداقت و جسارت او می‌گذارم، اما به نظر می‌رسد ایشان بايد توان دريدن دو حصار ديگر را نيز پيدا كند تا بتواند بر كيفيت سلامت موكلان رأی‌داده و نداده‌اش تأثيرگذار شود؛ اولین حصار‌، پوسته «جراحانه»اي است كه با آن تطور پیدا کرده، اما آن را «پزشكانه» مي‌انگارند؛ بسیاری افراد مسائل و مشکلات پزشکان و مردم با پزشکان را «جراحانه» می‌بینند. دومین حصار، کمیات و مبالغ است که در ذهن ایشان جای کیفیات را اشغال کرده است. برای ایشان کار دشواری نخواهد بود اگر بخواهند ملاحظه کنند برخلاف کارهای جراحی، کارهای داخلی یا کارهایی که صرفا تعقلی در آنها صورت می‌گیرد تا تصمیمی ساخته شود، در کشور ما دچار اشکالات اساسی هستند.

یک جراحی موفق آپاندیسیت در بخش جراحی معادل است با درمان يك بيماري خطير در بخش داخلي مثل يك بيماري روماتيسمي يا يك تب طولاني يا دوره‌هاي توجيه‌نشده بيهوشي كه كليد حل آن تنها در يك ملاقات بين طبيب و بيمار است. اگر این ملاقات از همه نظر درست باشد؛ یعنی در یک محل مناسب با وقت کافی، شرح‌حال و معاینه از روی فرم و ثبت و ضبط آن و تشخیص و درمان صحیح با توضیحات کافی به‌همراه ارائه بروشورهای مختلف و درنهایت تایپ و ارائه گزارش چندصفحه‌ای به بیمار صورت گیرد...

آنگاه نتایج لازم را خواهد داشت. اگر اتفاق اول؛ یعنی جراحی موفق آپاندیسیت در کشور ما به‌وفور رخ می‌دهد، به‌جرئت می‌توان گفت که رویداد دوم؛ یعنی یک ویزیت کاملا استاندارد داخلی تاکنون حتی یک‌بار هم در کشور ما اتفاق نیفتاده است. بارها دیده‌ایم بیماران ایرانی از کشورهای مختلف با چنین گزارش‌هایی برمی‌گردند و ما عادت کرده‌ایم از کنار آن به‌راحتی بگذریم. اوایل از لندن و پاریس و مونیخ و... و اخيرا حتی از باکو و سلیمانیه هم که قبله پزشکی‌شان تا همین اواخر تبریز و تهران بود، بیماران با چنین گزارش‌هایی می‌آیند. راستی آقای وکیل مردم، درباره این پدیده چه می‌اندیشید؟ به نظر دکتر پزشکیان، طبیبان داخلی ما از زیرکاردررو هستند یا بسیاربسيار حاذق!؟ یا شاید بیماری‌های موکلان ایشان يعني ما مردم، آن پیچیدگی‌هایی که این دقت‌ها را لازم داشته باشند، ندارند! او به‌عنوان وزیر سابق خوب می‌داند که برقرارکردن چنین سیستمی كه درخواست هر ايراني از مسئولان است، درحال‌حاضر با این تعرفه‌ها و امکانات موجود در تمام مراکز خصوصی و دولتی در شرايطي كه بيمه‌ها بابت هر ويزيت تنها قول پرداخت مبلغي كمتر از كرايه تاكسي همان بيمار را مي‌دهند و آن را هم نمي‌پردازند، غیرممکن است و نیازمند قیمت‌گذاری جدید، مداخلات فرهنگی عمیق و نظارت کیفی است. راستی وقتی کارهای داخلی و تعقل و تشخیص ما این‌چنین است، کارهای عملی و جراحی ما هم بر پایه‌های درستی استوار هستند؟

تازه آنچه بیان شد، برای شرایط معمول و غیراورژانس است. وضعیت‌های اورژانس، وضعیتی به‌مراتب بدتر دارند که بخش اعظم آن خارج از توان و اختیار پزشکان است. در چنین شرایطی بهتر نیست به‌جای تأکید بر دریافت‌های پزشکان، آن‌هم در سيستم دولتي و دانشگاهي كه همه مي‌دانند وضعيت خوبي ندارد برای اصلاح ساختارهای پزشکی کشورگام‌های جدی برداشته شود؟ آيا رسالت نمايندگي مردم، درخواست و تلاش در راه اصلاح ساختارها آن‌هم از سرمنشأ منابع و تصميمات، يعني مجلس است يا فرافكني مشكلات بر گرده گروه‌هاي مردم؟ قطعا در جریان تلاش صادقانه نایب‌رئیس فعلی مجلس در اصلاح ساختارهاي تعرفه و نظارت، آن بخش کوچکی از پزشکان هم که ممكن است به هر دليلی دریافت‌هاي خارج از عرف داشته باشند، به تذکرات و حتی نهیب‌های آقای وزیر سابق، اعتنای بیشتری خواهند کرد.