واکاوی مصادیق فقهی رعایت حدود پوشش در برابر نامحرم
سقراط دانشمند معروف، به زنى که زینت مى‌کرد تا به تماشاى شهر رود، گفت: «گمان من این است که تو به تماشاى شهر نمى‌روى، بلکه مى‌روى که شهر تو را تماشا کند»
کد خبر :
578688
سرویس سبک زندگی فردا: لزوم پوشش زن در برابر مرد بیگانه از مهم‌ترین مسائل در اسلام است که قرآن کریم نیز بدان اشاره کرده است، ولی باید به این نکته توجه داشت که این مسأله به این معنی نیست که زنان نباید از خانه بیرون بروند، زیرا استفاده از کلمۀ حجاب که از منظر لغت بیش از مفهوم سِتر و پوشش(۱) به مفهوم پرده و حائل(۲) تعبیر می‌شود، منجر شده است که برخی بدخواهان، شبهات مختلفی علیه اسلام راه بیاندازند و مدعی حذف زنان از عرصۀ اجتماعی شوند، حال‌آنکه هر دو (حائل و پوشش) ازنظر مفهوم یکی است و اسلام پوشش زن را برای چشم‌پوشی مردان و حفظ عفت عمومی جامعه ضروری می‌داند.
هم‌چنین این‌گونه شائبه‌ها علیه اسلام در حالی است که زنان در زمان حضرت رسول(ص) و حضرت علی(ع) در جامعه حضوری فعال داشتند. در ادامه مطلبی در این باره به نقل از دخت ایران بخوانید. حجاب؛ آموزه‌ای قرآنی برای حفظ شخصیت انسانی زن باید اذعان کرد اصل رعایت حدود حجاب (پوشش) در اسلام مورد تأکیدات فراوانی است، ازاین‌رو به‌روشنی در قرآن کریم و احادیث دستورات مرتبط با رعایت حدود حجاب و چارچوب‌های پوشش موردتوجه قرارگرفته است. با این اوصاف باید گفت فلسفۀ پوشش در اسلام را می‌توان در حفظ حریم، حفظ پاکی، حفظ تحکیم خانواده، جلوگیری از انحرافات فکری، حفظ شخصیت انسانی زن،
استواری جامعه و حفظ بهداشت روانی فرد و جامعه...برشمرد. قرآن کریم در پی صدور فرمان کنترل نگاه، دستور می‌دهد تا زنان پوشش خود را کامل کنند و از آنان می‌خواهد که (اطراف) روسری (یا مقنعه)های‌شان را روی خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشیده شود) (۳) هم‌چنین با تأمل در آیات ۳۰ و ۳۱ سورۀ نور چارچوب‌های پوشش برای زنان آشکار می‌شود. در آیۀ۳۱ سورۀ نور دستور خداوند مبنی بر «وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها» (زینت‌های خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار ننمایند) اشاره دارد به اینکه زنى که خود را آرایش مى‌کند و زینت خود را در معرض تماشاى نامحرمان
قرار مى‌دهد، درواقع عفتش را به مخاطره انداخته و بیگانگان را به تماشاى خود دعوت مى‌کند. سقراط دانشمند معروف، به زنى که زینت مى‌کرد تا به تماشاى شهر رود، گفت: «گمان من این است که تو به تماشاى شهر نمى‌روى، بلکه مى‌روى که شهر تو را تماشا کند»(۴) لذا خداوند علاوه بر جواز آشکار نمودن زینت ظاهری زن، که خودبه‌خود نمایان است، و اساساً قابل پوشاندن هم نیست، در ادامۀ آیۀ ۳۱سوره‌ی نور، برای بعضی محارم که غیر شوهر او هستند (در مورد شوهر که محرز است) زن می‌تواند حتی زینت غیر ظاهر را آشکار کند. بدین ترتیب مى‌بینیم که اسلام از طرفى با دستور الزامى به زنان به رعایت حجاب و
پوشش و از طرف دیگر با تشویق آنان به استفاده از زیورآلات و زینت‌ها به‌شرط عدم تبرج و نمایش زینت‌ها به نامحرمان، جلوى سوءاستفاده را گرفته است تا از این طریق زمینه سلامت روحى و روانى افراد جامعه فراهم گردیده و نظام خانواده مستحکم و پایدار بماند. در تبیین کیفیت چگونگی رعایت حدود پوشش نیز باید گفت، با نزول آیه ۵۹ سوره احزاب، به همسران و دختران پیامبر وزنان باایمان دستور داده شد برای شناخته شدن و مورد آزار قرار نگرفتن، خود را با جِلباب بپوشانند؛ (یدْنینَ عَلَیهِنَّ مِن جَلابیبِهِنَّ). لغت‌شناسان و مفسران در تبیین معنای جلباب، لباس فراگیر از سرتاپا مانند چادر
را ذکر کرده‌اند، یعنی لباسی فراخ که زن روی لباس‌هایش می‌پوشد و تا قدم‌هایش را فرامی‌گیرد، مقنعه و یا سرپوشی که سر و روی زن را بپوشاند(۵) لذا می‌توان به این تعریف جامع از حجاب رسید که حجاب زن عبارت است از پوشش کامل اندام از سرتاپا به‌استثنای صورت و دست‌ها تا مچ(۶) با این تعریف می‌توان گفت پوشش زن تنها منحصر به چادر نیست، بلکه منظور از حجاب پوشیدگی است، نه صرفاً استفاده از چادر، زیرا مهم این است که زن حجاب داشته باشد و مصونیت و عفاف با آن پوشش محقق شود، حال به هر فرم و شکلی که می‌خواهد باشد.
۳. سورۀ نور؛ آیۀ ۳۱
۴. به نقل از: احمد محسنى گرگانى، زیباترین الگوى پوشش در اسلام، اراک، دفتر نماینده مقام معظم رهبرى، ۱۳۸۰، ص ۱۶۲.
۵. سیوطی، ذیل آیه، ابن منظور، لسان العرب،ذیل واژه. محمد بن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ذیل آیه، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ۶. علامه حلّی در تذکره و سایر کتاب ها تصریح کرده است. ۷. امام، اراکی، فاضل، تبریزی، گلپایگانی، مکارم...(احکام روابط زن و مرد ص۱۱۰) ۸. همان
۹. محمد بن حسن طوسی، المبسوط فی فقه الامامیة، ج۴، ص۱۶۰، ج ۴، چاپ محمدباقر بهبودی، تهران ۱۳۸۸.
۱۰. احمد بن محمدمهدی نراقی، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، ج۱۶، ص۴۶، ج ۱۶، قم ۱۴۱۹.
۱۱. عبدالرحمان جزیری، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة، ج۱، ص۱۹۲، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰. ۱۲. توضیح المسائل مراجع، م ۲۴۳۵ ۱۳. همان
۱۴. العروه الوثقی،ج۱،فی الستر و الساتر،قبل از م۱؛ احکام روابط زن و مرد و مسائل اجتماعی آنان،ص۱۰۹
۱۵. احکام روابط زن و مرد و مسائل اجتماعی آنان ص۱۲۰ امام،اراکی،بهجت،سیستانی،خامنه‌ای،مکارم....
۱۶. کتاب مسائل جدیدج ۳و۴ ص۱۵۳ ۱۷. احزاب آیۀ ۳۲ ۱۸. الجامع الصغیر، ج۱ص۲۰(ح۹۹.) ۱۹. احزاب، آیۀ۵۹ ۲۰. مسائل جدید ار دیدگاه مراجع،ج۱،ص۳۲و۳۱ ۲۱. مسائل جدید از دیدگاه مراجع،ج۴،ص۸۳و ۸۴: استفتائات واحد پاسخ گوئی به سؤالات جامعه الزهرا(س).