روزنامه کیهان: وزیر نفت هر از چند گاه یک بار به بهانهای تازه و بیمبنا متوسل میشود تا قراردادهای نفتی را به جای واگذاری به شرکتهای داخلی به شرکت خارجی نظیر توتال بسپارد.
روزنامه جوان در این باره مینویسد: توالی توجیهات وزیر نفت برای واگذاری میادین مهم و کمریسک به شرکتهای خارجی با تأکید بر حضور شرکت توتال در میدان آزادگان تمامی ندارد. ژنرال زنگنه در ابتدا به موضوع تأخیر در اجرای پروژههای پارس جنوبی پرداخت و با عددسازی و برشهای حیرتانگیز از این موضوع تلاش کرد به رویه خود به افکار عمومی خط دهد. ولی گزارشهای منتشر شده درباره تأخیرهای شرکتهای خارجی در ایران و سایر کشورها نشان داد شرکتهای بزرگی مانند انی ایتالیا خود یکی از رکوردداران تأخیرها هستند. به عنوان نمونه این شرکت در اجرای فاز 2 میدان دارخوین پنج سال تأخیر داشته و یک پروژه پنج ساله را 10 ساله به اتمام رسانده است. همچنین شرکتهای مورد علاقه وزیر نفت در قالب یک کنسرسیوم بزرگ، بهرهبرداری از میدان کاشاگان قزاقستان را 12 سال با تأخیر مواجه کردهاند و به جای آنکه تولید از این میدان را در سال 2005 آغاز کنند به سال 2017 موکول کردهاند.
این در حالی است که هیچ یک از شرکتهای خارجی در پروژههای خود با مشکل تحریمها دست و پنجه نرم نکردند در شرایطی که شرکتهای ایرانی در اوج دوران تحریم و مشکلات فراوان در خرید تجهیزات مورد نیاز، با تأخیر مواجه بودند که به باور اغلب کارشناسان، اگر چنین شرایطی برای شرکتهایی نظیر توتال هم وجود داشت، آنها نیز عملکرد مشابه و حتی بدتر از شرکتهای ایرانی داشتند کما اینکه این شرکت فرانسوی در شرایط سفید و عادی، فاز 2 و 3 پارس جنوبی را با 13 ماه تأخیر تحویل شرکت ملی نفت ایران داد.
پس از آنکه این بهانه از وزیر نفت گرفته شد وی به هزینهها پرداخت و مدعی شد ایرانیها، پروژههای نفتی را با دو برابر هزینه نسبت به شرکتهای خارجی به پایان میرسانند. این بهانه نیز با ارائه گزارشهای مستندی درباره هزینههای شرکتهای خارجی در ایران رد شد. مثلاً شرکت انی در پروژه دارخوین 1/3 میلیارد دلار «فاکتور» داد در حالی که هزینه این پروژه کمتر از 600 میلیون دلار بود.
آقای وزیر علاقهای به اعلام رسمی این موضوع ندارد که شرکت توتال برای حضور در فاز 11 که هزینه راهاندازیاش در شرایط فعلی و با توجه به قیمت نهادهای مهم پروژه کمتر از 3 میلیارد دلار است، بیش از 8 میلیارد دلار پیشنهاد داده است.
پس از اینکه این بهانهها گرفته شد او در مرحله بعد سراغ تأمین منابع مالی رفت و گفت شرکتهای ایرانی پول ندارند و مجبوریم سراغ شرکتهای خارجی برویم. پس از این استدلال بود که گزارشهای فراوانی درباره امکان تزریق حداقل 14 میلیارد دلار توسط شرکتهای ایرانی به ویژه شرکت نفت و گاز پرشیا منتشر شد و این شرکت رسماً اعلام کرد توانایی مالی بالایی برای اجرای پروژههای نفتی بزرگ دارد. وزیر نفت روی توسعه میدان آزادگان اصرار فراوانی دارد ولی پس از مصاحبه هفته گذشته مدیران ارشد گروه انرژی تدبیر، مشخص شد برای تأمین منابع مالی جهت توسعه آزادگان مشکلی وجود ندارد.
پس از کور شدن این بهانه، وزیر نفت به بحث تکنولوژی پرداخت و گفت چون ضریب بازیافت میدان آزادگان 7/5 درصد است لذا... این بهانههای تکراری و خسته کننده وزیر نفت اما با پاسخ رسمی مدیران شرکتهای نفتی مواجه و گفته شد میتوان با به کارگیری شرکتهای فنی و مهندسی خارجی و صاحب تکنولوژی این مشکل را رفع کرد؛ راهکاری که حتی خود توتال نیز به کار میگیرد و با انعقاد قرارداد با شرکتهای فنی، این بخش از فعالیت خود را به این شرکتها واگذار میکند.
آنچه مشخص است، بهانهتراشیهای وزیر برای زیرسؤال بردن شرکتهای ایرانی با همه ابزار موجود و ناموجود است تا در لوای آن، ذوقزدگی برای واگذاری میادین کمریسک به شرکتهای خارجی را در وادی عمل به رسانهها بکشاند. همان اقدام کاملاً اشتباهی که در دوران نخست وزارت خود انجام داد و نتیجهاش چیزی جز عقبماندگی در میادین مشترک نبود، آزادگان، لایه نفتی پارس جنوبی، فروزان و اسفندیار، نصرت و فرزام، میدان گازی سلمان و...