فرار مغزها پرواز سرمایه انسانی از یک کشور است

وی که در جمع اعضا و وزیران علوم و فناوری کشورهای عضو سخن می گفت، خاطرنشان کرد که مساله جمعیت و منابع به خودی خود برای کشورها چالش است و دو مقوله شهری شدن و مهاجرت مغزها نیز این مسایل را تشدید کرده است.

او با تقدیر از برگزاری این همایش توسط دولت ژاپن به وضعیت ایران، جمعیت و منابع کشورمان نیز اشاره کرد و گفت که ایران با داشتن ۸۰ میلیون نفر جمعیت از این لحاظ رتبه هفدهم دنیا را در اختیار دارد.

فرهادی خاطرنشان کرد که ایران ترکیبی از مذاهب و گروه های قومی را در خود جای داده است که در صلح و آرامش با یکدیگر همزیستی مسالمت آمیز دارند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری کشورمان از دیگر ویژگی های ایران در ارتباط با مقوله جمعیت و منابع را، هم مرز بودن با ۱۵ کشور دنیا دانست و گفت که ایران پذیرای 2 میلیون و ۵۰۰ هزار پناهجو است.

وی به همین دلیل به دو مشکل امروز جهان یعنی شهری شدن، گسترش شهرها و مهاجرت مغزها که با موضوع جمعیت و منابع پیوند خورده است، اشاره کرد و یادآور شد: گزارش سال ۲۰۱۶ سازمان ملل متحد در باره شهرهای جهان نشان می دهد که فضای شهری تا سال ۲۰۳۰ میلادی می تواند فقط ۶۰ درصد از جمعیت دنیا را شامل شود که البته برای ایران بیشتر است و به ۷۰ درصد و بیش از این می رسد.

فرهادی به جمعیت تحصیل کرده ایران هم اشاره کرد و گفت که در ایران 11 میلیون نفر یعنی معادل 1.7 درصد از جمعیت، دارای مدرک دانشگاهی هستند و پنج میلیون دانشجو در مراکز دانشجویی و تحقیقاتی تحصیل می کنند و از میان این جمعیت دانش آموخته، ما با پدیده فرار مغزها هم روبرو هستیم که در واقع به معنای مهاجرت منابع انسانی ماهر کشور است.

وزیر علوم کشورمان فرار مغزها را به پرواز سرمایه انسانی از یک کشور تشبیه کرد و گفت: وقتی کشوری سرمایه های زیادی برای پرورش مغزها هزینه می کند و در ارتباط با مقوله توسعه یک کشور، طبیعتا این مهاجرت ها یکی از نگرانی های دنیا به حساب می آید.

وی با تاکید بر اینکه فرار مغزها اثرات نامطلوبی بر توسعه دارد و باعث شکل گیری متغیرهای نامعلوم می شود، تصریح کرد که رفتن نیروهای ماهر از یک کشور موجب می شود تا توسعه پایدار حاصل نشود.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ایران گفت که امروز دنیا نیازمند همکاری برای کاستن از این مساله است. ما به اندیشه های جدیدی نیاز داریم که جلوی فرار مغزها و پرواز سرمایه های انسانی را بگیرد و اجازه ندهد نیروهای فعال و حرفه ای از کشورها مهاجرت کنند.

وی گفت که هم کشورهای منبع و هم کشورهای مقصد هر دو در حمایت و ایجاد تسهیلات برای مهاجرت نیروهای ماهر و حرفه ای مسئول هستند و باید این تسهیلات و پشتیبانی ها را برای بازگشت مغزها به سرزمین مادری در اختیار بگذارند.

فرهادی تصریح کرد که اگر چنین شود در واقع کشورهای منبع از سرمایه گذاری گزافی که صرف آموزش و پرورش کرده اند و از نیروهایی که خود پرورش داده اند؛ بار دیگر بهره مند خواهند شد و انتقال مغزها به کشورهای خود دستیابی دوباره به این منابع با ارزش انسانی به حساب می آید.

فرهادی در پایان گفت که اگر قرار باشد چنین بازگشتی در کار باشد و متخصصان (مغزها) به کشورهایشان بازگردند لازم است که جهان تلاش های خود را برای تحقق این هدف تسریع کند.

گفتنی است، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری کشورمان دو روز پیش در صدر هیاتی به منظور شرکت در سیزدهمین مجمع سه روزه جهانی علم و فناوری وارد شهر کیوتو ژاپن شد.