آيا احضار روح واقعيت دارد؟

سرویس سبک زندگی فردا: در این مطلب به این سوال که «آیا احضار روح واقعیت دارد؟» به نقل از پرسمان پاسخ می‌دهیم.

احضار ارواح از چند جهت قابل بحث است:

الف) آيا احضار ارواح واقعيت دارد؟ بنابر آنچه كه در تحقيق اين موضوع آمده است، اكثر اين موارد تحت تأثير شخص احضار كننده انفعالاتى حاصل می‌گردد و برخى از موارد آن نيز حيله و نيرنگ است.

در مواردى نيز كه واقعا احساس می‌شود ارتباطى حاصل شده اين ارتباط در حقيقت با روح خود فرد است، شبيه حالتى كه در خواب براى انسان رخ می‌دهد، اشخاص را می‌بيند، با آنها صحبت مى‏كنند و... اين در حقيقت روح خود فرد است كه به اطراف و جوانب مختلف متوجه شده و مطالبى را اعم از صحيح و سقيم بازگو می‌كند.

در مورد حكم فقهى حضرت امام خمينى در تحرير احضار ارواح را از قبيل سحر می‌دانند كه تعليم و تعلم و عمل به آن حرام است، (تحريرالوسيله، ج ۲، ص ۳۵۲، مسأله ۱۶) و نظر مرحوم آيت‏‌الله‏‏‌ اراكى نيز حرمت است.

اصل مساله احضار روح و به تعبير ديگر «ارتباط با ارواح» مورد انكار نيست ولى تنها براى افراد بسيار نادرى ممكن است و آنچه در اين رابطه مورد ادعاى بسيارى به ويژه در غرب قرار گرفته غالبا باطل و وسيله‏‌اى براى فريب دادن انسان‌هاى ساده لوح و حتى بازى‏‌هاى سياسى است. چنان كه رابرت وود به كمك اشعه‌ ‏ماوراى بنفش توانست تقلبات جلسات احضار روح را بر ملا كند. از نظر شرعى نيز احضار روح حرام مى‌باشد. براى آگاهى بيشتر ر.ك «عود ارواح» ناصر مكارم شيرازى.

قضاوت‏‌هاى ارواح (بر فرض كه صحيح باشد) فاقد حجّت است و قابل استناد نيست. روشن‏‌ترين دليل بر بطلان و بى‌‏ريشه بودن گفته‏‌هاى آنان، تفاوت‏‌هاى عمده‏‌اى است كه در پاسخ به سؤالات يكسان در بين آنان وجود دارد.

در ادامه بحث به توضيح بيشتري مي‌پردازيم و آن اين که: ادله مختلف فلسفى، حسى و تجربى بر اثبات وجود روح اقامه شده است. همچنين نمی‌‏توان امكان ارتباط با ارواح را از طريق صحيح علمى براى افراد خبره در اين كار، انكار كرد. از سخنان پيشوايان بزرگ اسلام نيز امكان اين موضوع ثابت می‌شود، ولى سخن در اين جا است كه تنزّل دادن مسأله‏‌اى به اين مهمى تا آن جا كه هر كس براى سرگرمى و تفريح ليوان يا نعلبكى يا استكان يا ميزگرد چرخانى درست كرده و چند مرد و زن و كوچك و بزرگ دور آن جمع شوند؛ يك شب روح بوعلى‏‌سينا را حاضر كنند و شب ديگر مزاحم زكريّاى رازى گردند و شب سوم انيشتين را حاضر كنند و... گل بگويند و گل بشنوند و از تاريخ زايمان خانم گرفته تا صحت و بطلان مذاهب و اديان و مكتب‏‌هاى فلسفى سخن به ميان آورند و آن ارواح نيز براى اين كه خاطر خطير سؤال كنندگان مكدّر نشود و از آنها نرنجند، طبق ميل و علاقه آنها پاسخ دهند و...؟! البته ارتباط با ارواح را به عنوان يك واقعيت مى‌‏توان پذيرفت؛ ولى نبايد از نظر دور داشت كه اين مسأله مورد سوء استفاده عده زيادى قرار گرفته و يك واقعيت با هزاران اوهام به هم آميخته شده است. از اين‏ رو از ميان هزاران مدّعى شايد تنها يكى راستگو باشد.

اما چرا ليوان حركت می‌كند؟ ممكن است حركت آن معلول تمركز نيروى فكرى خود شخص و تأثير ناخودآگاه آن بر روى اعصاب دست وى باشد نه توسط روح. از اين‏ رو حركت غالبا موافق طرز تفكر و نوع تمايلات آن شخص يا اشخاص است نه موافق روحى كه مدعى ارتباط با او هستند و در برخى موارد هم معلول به كارگيرى ترفندى از طرف آن شخص است.

براى اطلاع بيشتر ر.ك: - ارتباط با ارواح، آيت‏‌اللّه ‏ناصر مكارم شيرازى. - حقيقت روح، احمد زمرديان، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، ص ۲۷۴ به بعد - معادشناسي، سيد محمدحسين حسيني طهراني، انتشارات حكمت، ج۳ - عالم پس از مرگ، للئون دني، ترجمه محمد نصيری، مؤسسه مطبوعاتی عطايی، ص ۷۵ به بعد - الروح، ابن قيم الجوزيه، دارالكتاب العربي، ص ۲۸۹ - معاد انسان و جهان، جعفر سبحاني، انتشارات مكتب اسلام، ص ۸۱ به بعد - الميزان، علامه طباطبايي، ذيل آيه ۱۰۲ بقره، ج ۱، ص ۲۴۴ - به سوى جهان ابدى، ص ۲۸۸ زين‌العابدين قربانى - منشور جاويد، ج ۹، ص ۱۶۱ و ۱۹۰ به بعد جعفر سبحانى - عود ارواح، ناصر مكارم شيرازى