آموزش درس زندگی در مدارس

روزنامه آرمان امروز - نگین باقری: اعتیاد سن و سال نمی‌شناسد. این بلای خانمان سوز اکنون در مدارس نیز جای خود را باز کرده است. محمد زاهدی اصل، مددکار اجتماعی و استاد دانشگاه درباره اعتیاد دانش‌آموزان در گفت‌وگو با «آرمان امروز» می‌گوید: اعتیاد در مدارس نمود پیدا کرده است و اغلب مسئولان ذی‌ربط این مساله را اعلام کرده و محرمانه تلقی نمی‌شود، حتی آمار نیم درصدی اعتیاد هم خطری جدی است.

باید در حوزه گرایش دانش‌آموزان به اعتیاد به طور جدی ورود پیدا کنیم. نباید همه چیز بخشنامه ای و آیین نامه ای باشد. در رابطه با اعتیاد دانش‌آموزان عوامل مختلفی در مدارس مطرح است. باید بررسی کرد که چه عواملی باعث نفوذ اعتیاد در مدارس شده است. همچنین بخشی از این مساله به گروه همسالان بر می‌گردد، چرا که نوجوانان بخشی از رفتارهای خود را از دوستان و همکلاسی‌های خود الگو برداری می‌کنند. به همین دلیل دوستان ناباب می‌توانند دانش‌آموزان سالم را تحت تاثیر قرار دهند. از سوی دیگر، اگر رفتار معلمان مناسب نباشد، فشارها بر دانش‌آموزان بیش از حد باشد، شخصیت دانش‌آموزان توسط معلمان شکسته شود و مدیران مدارس هم نظارت درست در رابطه با همکاران نداشته باشند، مدارس می‌توانند تا حدی مرجعی برای تخریب دانش‌آموزان باشند. بررسی‌ها نشان داده که برخی دانش‌آموزان به علت فشار بیش از حد از مدرسه فرار می‌کنند. طبیعتا به همین دلیل هم در معرض انواع آسیب‌ها قرار می‌گیرند. در رابطه با فرار دانش‌آموزان دختر از خانه و مدرسه نیز باید خیلی سریع وارد عمل شد تا دچار آسیب‌های جدی‌تری نشوند، چرا که ممکن است سوء استفاده گران از آنها به عنوان ابزاری برای فحشا، فروش مواد مخدر و.. استفاده کنند و آنها نیز گرفتار اعتیاد شوند. اعتیاد دامنگیر همه گروه‌های سنی با شدت و ضعف است. با وجود این، نوجوانان آینده سازان جامعه ما هستند و اگر گرفتار این مساله شوند نه تنها برازنده نیست، بلکه بسیار نگران کننده است و باید در این رابطه فکر اساسی کرد. همچنین مدارس باید عوامل نظارتی و کنترلی محسوس و نامحسوس داشته باشند. ما نمی‌توانیم با تهدید، جبر و زور به نتیجه دلخواه برسیم. فشار آوردن و تنبیه جسمی روحی و روانی شاید بتواند در کوتاه مدت اثرگذار باشد، اما در درازمدت به محض اینکه فشار برداشته شود افراد دوباره دنبال آسیبی که به آن مبتلا بودند، می‌روند. باید فضای مدرسه را به فضای امنی توام با تفاهم برای دانش‌آموزان تبدیل کنیم. دانش‌آموزان باید جرات ابراز وجود و عقیده داشته باشند و با مدیر، ناظم و معلمان آن‌قدر احساس نزدیکی کنند که اگر دچار مساله ای شدند به راحتی آن را مطرح کنند. متاسفانه در کتب درسی بخشی به مهارت‌های زندگی اختصاص ندارد. فقط دانش‌آموزان در مدارس دروس پایه را آموزش می‌بینند، راهی دانشگاه‌ها می‌شوند و آنجا هم بدون آنکه نحوه چگونه زندگی کردن را یاد بگیرند، فارغ التحصیل می‌شوند. متاسفانه دانش‌آموختگان دانشگاهی ما چگونه زندگی کردن و آداب و معاشرت را بلد نیستند و نمی‌توانند خودشان را از خطرات حفظ کنند. یکی از اصول درس شیوه‌های زندگی نه گفتن است که آن را به دانش‌آموزان در مدارس یاد نمی‌دهیم. آنها مقاومت را یاد نمی‌گیرند، در مقابل کوچک‌ترین تلنگری تسلیم شده و نمی‌توانند در برابر انواع فشارها ایستادگی کنند.