دخل و خرج خانوارهای شهری سربه سر است

به گزارش بانک مرکزی، بر اساس گزارش جزئیات بودجه خانوار در سال ۱۳۹۴، مجموع هزینه ناخالص یک خانوار شهری در سال گذشته، ۳۵ میلیون و ۲۶۵ هزار تومان و درآمد ناخالص ۳۵ میلیون و ۲۵۸ هزار تومان بوده است. بر این اساس، درآمد و هزینه سر به سری خانوارهای شهری گویای نبود مازاد درآمد و امکان پس‌انداز مناسب توسط خانوارهای با درآمد متوسط و کمتر است .

در چنین شرایطی دولت تنها راه برای تامین مالی مسکن را صندوق‌های پس‌انداز مسکن و صندوق زمین و ساختمان می‌داند. این گزارش براساس آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری ایران در سال ۱۳۹۴ با مراجعه به حدود ۱۲ هزار و ۷۰۰ خانوار نمونه انجام گرفت و برخی از نتایج به دست آمده به شرح ذیل است :

متوسط تعداد افراد خانوار

در سال مورد بررسی، متوسط تعداد افراد خانوار ۳.۳۸ نفر بود که نسبت به سال قبل کاهش داشته است. از کل تعداد خانوارها، خانوارهای ۴ نفری با ۲۹.۰ درصد بیشترین و خانوارهای ۹ نفری و ۱۰ نفری و بیشتر هر یک با ۰.۱ درصد کمترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند .

هزینه ناخالص

بر اساس نتایج این بررسی، متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار حدود ۳۵۲۶۵۱ هزار ریال معادل سی و پنج میلیون و ۲۶۵ هزار و ۱۰۰ تومان (ماهانه حدود ۲۹۳۸۸ هزار ریال) بوده است. هزینه مزبور که شامل ارزش اجاره خانه شخصی نیز که نسبت به سال ۱۳۹۳ معادل ۷.۳ درصد افزایش داشته است .

از کل هزینه‌های ناخالص خانوار به ترتیب، ۳۵.۰ درصد به «مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها»، ۲۳.۶ درصد به «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، ۱۰.۲ درصد به «حمل‌ونقل»، ۸.۳ درصد به «کالاها و خدمات متفرقه»، ۵.۸ درصد به «بهداشت و درمان»، ۴.۵ درصد به «پوشاک و کفش»، ۴.۱ درصد به «لوازم، اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه»، ۲.۱ درصد به هر یک از دو گروه «ارتباطات» و «رستوران و هتل»، ۲.۰ درصد به «تفریح و امور فرهنگی»، ۱.۹ درصد به «تحصیل» و ۰.۳ درصد به «دخانیات» اختصاص داشته است.

درآمد ناخالص

متوسط درآمد ناخالص سالانه یک خانوار در سال ۱۳۹۴ حدود ۳۵۲۵۹۵ هزار ریال (ماهانه حدود ۲۹۳۸۳ هزار ریال) بوده که نسبت به سال ۱۳۹۳ معادل ۱۲.۳ درصد افزایش داشته است. ۶۹.۷ درصد از کل درآمد ناخالص را درآمد پولی ناخالص و ۳۰.۳ درصد را درآمد غیرپولی (شامل ارزش اجاری خانه شخصی) تشکیل داده است .

گروه‌های سنی

توزیع افراد خانوارها بر حسب گروه‌های سنی نشان می‌دهد که در سال مورد بررسی، ۶.۷ درصد از افراد خانوارها «۵ سال و کمتر»، ۶.۲ درصد «۱۰-۶ سال»، ۶.۳ درصد «۱۵-۱۱ سال»، ۷.۴ درصد «۲۰-۱۶ سال»، ۱۹.۱ درصد «۳۰-۲۱ سال»، ۲۹.۶ درصد «۵۰-۳۱ سال» و ۲۴.۷ درصد «۵۱ سال و بیشتر» سن داشته‌اند .

تحصیلات

توزیع افراد شش ساله و بیشتر خانوارها برحسب میزان سواد در سال ۱۳۹۴ نشان می‌دهد که ۱۱.۷ درصد «بی‌سواد»، ۲.۱ درصد قادر به «خواندن و نوشتن»، ۲۰.۲ درصد دارای «تحصیلات ابتدایی»، ۴۲.۹ درصد دارای «تحصیلات راهنمایی و متوسطه» و ۲۳.۱ درصد دارای «تحصیلات دانشگاهی» بوده‌اند .

اشتغال

بر اساس نتایج این بررسی ۲۶.۴ درصد خانوارها «بدون فرد شاغل»، ۵۵.۷ درصد دارای «یک نفر شاغل»، ۱۴.۷ درصد دارای «دو نفر شاغل» و ۳.۲ درصد دارای «سه نفر شاغل و بیشتر» بوده‌اند. در مقایسه با سال ۱۳۹۳ درصد خانوارهای «بدون فرد شاغل» و با «سه نفر شاغل و بیشتر» افزایش و درصد خانوارهای با «یک نفر شاغل» و با «دو نفر شاغل» کاهش داشته است .

مسکن

بررسی نحوه تصرف محل سکونت خانوارها در سال ۱۳۹۴ نشان می‌دهد که ۶۵.۰ درصد از خانوارها در مسکن شخصی (مالک‌نشین)، ۲۵.۲ درصد در مسکن اجاری، ۰.۷ درصد در مسکن در برابر خدمت و ۹.۱ درصد در مسکن رایگان سکونت داشته‌اند. در مقایسه با سال ۱۳۹۳، درصد سکونت در مسکن شخصی افزایش و درصد سکونت در مسکن اجاری، رایگان و در برابر خدمت کاهش داشته است .

بر اساس نتایج بررسی مزبور، ۲.۹ درصد خانوارها از «یک اتاق»، ۳۰.۲ درصد از «دو اتاق»، ۴۷.۳ درصد از «سه اتاق»، ۱۴.۹ درصد از «چهار اتاق»، ۳.۱ درصد از «پنج اتاق» و ۱.۶ درصد از «شش اتاق و بیشتر» استفاده می‌کرده‌اند .

تسهیلات محل سکونت و لوازم زندگی مورد استفاده خانوارها

بررسی تسهیلات محل سکونت خانوارها نشان می‌دهد که در سال مورد بررسی، ۹۹.۶ درصد خانوارها از آب لوله‌کشی، ۱۰۰.۰ درصد از برق، ۹۳.۸ درصد از گاز شهری، ۴۶.۵ درصد از فاضلاب شهری، ۷۸.۶ درصد از تلفن، ۳۷.۹ درصد از اینترنت، ۹۸.۶ درصد از آشپزخانه، ۹۹.۶ درصد از حمام، ۶۳.۵ درصد از کولر ثابت آبی، ۱۹.۰ درصد از کولر گازی، ۸.۱ درصد از سیستم حرارت مرکزی (شوفاژ) و ۴۱.۱ درصد از انباری بهره‌مند بوده‌اند .

در سال ۱۳۹۴ از نظر لوازم زندگی، ۴۶.۹ درصد خانوارها از اتومبیل شخصی، ۱۷.۴ درصد از موتورسیکلت، ۱۳.۴ درصد از دوچرخه، ۵۳.۳ درصد از چرخ خیاطی، ۲۰.۸ درصد از رادیو ضبط و ضبط صوت، ۹۹.۳ درصد از تلویزیون، ۴۶.۰ درصد از ویدئو و دستگاه پخش لوح فشرده، ۴۶.۶ درصد از رایانه (کامپیوتر)، ۱۱.۷ درصد از دوربین فیلمبرداری، ۴۴.۴ درصد از یخچال، ۸۲.۵ درصد از فریزر و یخچال فریزر، ۹۹.۵ درصد از اجاق گاز، ۹۳.۱ درصد از جاروبرقی، ۸۶.۵ درصد از ماشین لباسشویی و ۹۵.۳ درصد از تلفن همراه استفاده می کرده‌اند.