روزنامه ایران: شهریورماه برای اهالی سینما موسم جشن است و قدردانی؛ فصل خوب دیده شدن و محک خوردن توسط هم صنفیها و اهالی قلم. پس از سلسله بزرگداشتها و جشنهای خانه سینما حالا نوبت به نویسندگان سینمای ایران رسیده بود تا منتخبان خود را معرفی کنند. بسیاری از اهالی سینما که در جشنواره سیوچهارم حضور داشتند پس از 8 ماه منتظر بودند تا نتیجه تلاششان را از دید منتقدان ببینند؛ اتفاقی که شامگاه یکشنبه 28 شهریورماه با برگزاری دهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان افتاد. در مراسمی که در سالن حجاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد علاوه بر تکریم و بزرگداشت فعالان تأثیرگذار این عرصه و تشویق منتخبان، فرصتی فراهم شد تا سینمایینویسان درباره تلخکامیهای این عرصه و قصور در پرونده پزشکی عباس کیارستمی نیز درد دل کنند و سینماگران در مواجهه با یک وهن و بیحرمتی همدل و همزبان شوند؛ از ابراهیم حاتمیکیا تا مانی حقیقی، ائتلاف و اتحادی که حداقل یک ماهی است اهالی رسانه و سینمایینویسان چشم انتظار آن بودند.
شکایت اصغر فرهادی، مانی حقیقی و ترانه علیدوستی
در ادامه بیحرمتی نشریه یالثارات به اهالی سینما حدود دو هفته قبل سایت این نشریه مطلب توهینآمیز تندی درباره سه سینماگر ایرانی نوشت. مطلبی که بسرعت به دست خبرنگاران سینمایی و سینماگران رسید اما برای جلوگیری از جنجال هیچکس این مطلب را بازنشر نداد تا این ماجرا مسیر قانونیاش را با آرامش طی کند. نخستین حلقه از سلسله اعتراضات اهالی سینما به این اتفاق در این جشن صحبتهای مانی حقیقی بود. او که دو بار به نیابت از صفی یزدانیان و لیلا حاتمی برای دریافت جایزه روی سن حاضر شده بود با اشاره به توهین اخیر این نشریه به ترانه علیدوستی، اصغر فرهادی و خودش از پیگیری اعتراضشان در قالب شکایت کیفری خبر داد. او در این باره گفت: «جالب است نشریهای که مجوز دارد، پشت نام امام حسین (ع) و پشت نقاب انصار حزبالله چنین فکاهیات و هرزهنگاریهایی را منتشر میکند.» او افزود: «سخن کذب نیاز به تکذیب ندارد.» این کارگردان با درخواست از همراهی مردم برای ریشهکن کردن این نوع برخورد، حرفهایش را چنین ادامه داد: «البته خوشحال میشویم اگر رئیس قوه قضائیه و وزیر ارشاد با ما همراه شوند، اما مسئولیت اصلی این کار روی دوش شما مردم است. نشریه
یالثارات برای سخن کذب خود سند ندارد اما ما برای بیاخلاقی آنان سند محکمی داریم.» در همین روز ترانه علیدوستی نیز که در این مراسم غایب بود با انتشار عکسی از خود در کنار این دو سینماگر در اینستاگرام خود نوشت: «از شبی که برادرم از این دنیا رفت تا روزی که دخترم به دنیا آمد کنارم بودهاید. تا عمر دارم شما خانواده من و عزیز منید. در فراز و در فرود، پس: بگذار آفتاب نیز برنیاید به خاطر فردای ما اگر، برماش منتی است»
واکنش نشان ندادن عین بیغیرتی است
«قسم به قلم؛ چراکه میزبان این جشن، عزیزان صاحب قلم هستند و محترمترین هنرمندان. اما دیدیم که حرمت قلم دارد زایل میشود» این عبارات آغازگر صحبتهای ابراهیم حاتمیکیا است که برای دریافت جایزه ویژه کارگردانی روی سن حاضر شد. او با بیان اینکه قصد داشت به همین موضوع اشاره کند اما حقیقی پیشدستی کرد، افزود: «نمیدانم این خشونت از کجا میآید؟ این قلم در خلوتگاه خودش هم چنین چیزهایی نباید بنویسد. متأسفم که با نام امام حسین(ع) و خون امام حسین(ع) چنین بازیهایی انجام میشود.» این کارگردان با اشاره به اینکه این نشریه سالها پیش که یک ورق بود و در نمازجمعهها پخش میشد مطالبی علیه او منتشر کرده است، تأکید کرد: «اما اگر اهل قلم واکنش نشان ندهند و آنها عذرخواهی نکنند این بیغیرتی است.»
احترام و درود پیمان معادی بر دوستی اصغر فرهادی و شرف حاتمیکیا
خشمها و بغضهای فروخورده اهالی سینما در بخش دیگری از مراسم قدردانیهای محترمانه پیمان معادی جاری شد. کیانیان که برای اهدای جایزه بهترین بازیگری به پیمان معادی روی سن آمده بود به حاشیههای برگزاری کنسرت در شهر مشهد اشاره کرد و در ادامه بازیگر فیلم «ابد و یک روز» گفت: «من رفت و آمد خانوادگی با مانی حقیقی، ترانه علیدوستی و اصغر فرهادی دارم و همیشه دوستانی که رفت و آمد خانوادگی با آنها دارم را سخت انتخاب میکنم و تمام قد به اخلاق، شرف و نجابت شما افتخار میکنم و من میدانم که این سینما چقدر پاک و شریف است و تمام قد کنار این 3 نفر میایستم.» پیمان معادی صحبتهایش را با تشکر از حاتمیکیا پایان داد و گفت: «درود به شرف ابراهیم حاتمیکیا.»
جسارت برای پالایش لکه بیاعتمادی
اما این مراسم که اجرای آن را منصور ضابطیان بر عهده داشت با یک ساعت تأخیر و حدود ساعت 18 آغاز شد. در ابتدا جواد طوسی رئیس شورای مرکزی انجمن منتقدان با طرح این سؤال که ضرورت برگزاری این مراسم چیست؟ گفت: انجمن منتقدان با برگزاری این جشن تلاش میکند تصویری از جامعه منتقدان ارائه دهد که نگاهی جدی به سینمای زمانه خودش دارد و بتواند پلی بین جامعه منتقدان و اهالی سینما برقرار کند. در ادامه آکادمی انجمن، برگزیدگان نهمین جشنواره سینما حقیقت را اعلام کردند. مستند «کهریزک تجریش» ساخته آزاده رضاییان تندیس بهترین مستند کوتاه، مستند «محاکمه» تندیس بهترین مستند نیمهبلند و مستند «فصل حرص» ساخته لقمان خالدی تندیس بهترین مستند بلند دهمین جشن منتقدان و نویسندگان سینمایی را به دست آوردند. همچنین مستند A۱۵۷ اثر بهروز نورانیپور تندیس بخش شهیدآوینی را دریافت کرد. در این بخش مینا اکبری داور بخش مستند در دلنوشتهای با عبارت احساس برانگیز «75 روز است که استفاده از کلمه مرحوم در ابتدای نام عباس کیارستمی هر چقدر سخت اما دیگر مجاز شده است» و با اشاره به اینکه در پرونده عباس کیارستمی، ما به دنبال احترام و حقوق نادیده گرفته شدهایم،
گفت: «ما در این پرونده، به دنبال برنده و بازنده نیستیم که بازنده همه ماییم که فرهیختهای چون عباس کیارستمی را از دست دادهایم.» او همچنین افزود: «تصویر سینمای ایران از پزشکان همیشه پاک بوده است. روپوش سفید همیشه زود چرک و آلوده میشود. اینک برای پالایش این لکه بیاعتمادی، جسارت بیشتری نیاز است. قضات محترم، ما سینماگران، همه نگاهتان میکنیم.»
اهدایی کثیریان به احترام برومند
کیوان کثیریان دیگر سخنران این مراسم بود. او با اشاره به مشکلات مالی هر ساله انجمن برای برگزاری این جشن از مساعدتهای رئیس سازمان سینمایی و مدیر عامل خانه سینما تشکر کرد و سهم خود از این جشن را به احترام برومند همسر مرحوم داوود رشیدی اهدا کرد.
فیلمخانه ملی، حافظ میراث تصویری
نخستین نکوداشت جشن انجمن منتقدان به فعالیتهای فیلمخانه ملی ایران اختصاص داشت که در این بخش احمد امینی و فریدون جیرانی از لادن طاهری (مدیر فیلمخانه ملی ایران) قدردانی کردند.
دل بزرگ و دست گشاده بنیاعتماد
زنگ افتتاح معرفی برگزیدگان آکادمی انجمن در بخش فیلم بلند سینمایی با بهترین دستاورد فنی و هنری سینمایی به صدا درآمد. پس از اهدای بخش اول جوایز، تجلیل از بانوی رخشان سینما، فصلی دیگر از آیین بزرگداشت این مراسم بود که با حضور فاطمه معتمدآریا برگزار شد. این بازیگر درباره رخشان بنیاعتماد گفت: با بعضی کارگردانان فقط میشود دوستی کرد و با بعضی فقط کار. رخشان از معدود کسانی است که هم میتوان دوستی کرد و هم کار. او تأکید کرد: رخشان دلی بزرگ و دستی گشاده دارد. رخشان بنیاعتماد هم در سخنانی کوتاه ابراز امیدواری کرد که این شانس را داشته باشد تا همیشه شرافت حرفهاش را حفظ کند.
نمونه کمالگرایی یک پژوهشگر
سومین تجلیل این مراسم به قدردانی از غلام حیدری، پژوهشگر و نویسنده سینمایی اختصاص داشت که سالهاست با نام حرفهای عباس بهارلو فعالیت میکند. در این بخش هوشنگ گلمکانی از «فیلمشناخت ایران» به عنوان مهمترین شاهکار این پژوهشگر یاد کرد.
مورد عجیب نوید محمدزاده و ترسهای سعید روستایی در بخشهای مختلف مراسم، برگزیدگان آکادمی انجمن در سیوچهارمین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند. فیلم «ابد و یک روز» و پس از آن «اژدها وارد میشود» آمار بیشتری از جوایز این دوره را از آن خود کردند. در این میان با اهدای تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به نوید محمدزاده در اتفاقی بیسابقه داوران هر چهار جایزه اصلی سینمای ایران شامل جشنواره فجر، جشن حافظ، جشن خانه سینما و جشن منتقدان روی یک نام به اتفاق نظر رسیدند.محمدزاده نیز به صورت نمادین جایزهاش را به ابوالفضل پورعرب برای بازی در فیلم «نرگس» تقدیم کرد. سعید روستایی هم که مانند جشنواره فیلم فجر و خانه سینما، تندیس بهترین فیلمنامه و کارگردانی را دریافت کرد در سخنانی کوتاه گفت: «از این حجم جایزه میترسم و از این به بعدش را خدا بهخیر بگذراند.»
اسامی برگزیدگان این جشن به شرح زیر است: بهترین فیلم: سعید ملکان برای «ابد و یک روز»، جایزه ویژه به سیدرضا میرکریمی برای ساخت فیلم «دختر»/ بهترین کارگردانی: سعید روستایی برای «ابد و یک روز»، جایزه ویژه به ابراهیم حاتمیکیا برای «بادیگارد»/ بهترین فیلمنامه: سعید روستایی برای «ابد و یک روز»/ بهترین بازیگر نقش اول مرد: پیمان معادی برای «ابد و یک روز»/ بهترین نقش مکمل مرد: نوید محمدزاده برای «ابد و یک روز»/ بهترین بازیگر نقش اول زن: لیلا حاتمی برای فیلم «من»، دیپلم افتخار به پریناز ایزدیار برای «ابد و یک روز»/ بهترین بازیگر نقش مکمل زن: شبنم مقدمی برای فیلم «نفس»، دیپلم افتخار به سارا بهرامی برای «خانهای در خیابان چهل و یکم»/ بهترین فیلمبرداری: هومن بهمنش برای «اژدها وارد میشود»/بهترین موسیقی متن: کریستف رضاعی «برای اژدها وارد میشود»/ بهترین تدوین: هایده صفییاری برای «اژدها وارد میشود»/ بهترین طراحی صحنه و لباس: امیرحسین قدسی و نگار نعمتی برای «اژدها وارد میشود»/ بهترین صدای فیلم: سعید بجنوردی، محمدرضا دلپاک و حسن مهدوی برای «لانتوری»/بهترین دستاورد فنی و هنری: سعید ملکان برای طراحی چهرهپردازی «ابد و
یک روز» و امیر رضا معتمدی برای جلوههای بصری «سینما نیمکت»/ جایزه خلاقیت و استعداد درخشان: محمد حسین مهدویان برای ساخت فیلم«ایستاده درغبار»، دیپلم افتخار به احسان بیگلری برای «برادرم خسرو».