ناصرخسرو؛ از داروی سقط جنین تا قرص دوپینگ

روزنامه آرمان امروز - نگین باقری: دارو، دارو، دارو؛ تمام گذر ناصر خسرو خلاصه می‌شود در این کلمه، به گونه ای که تا اسم ناصر خسرو می‌آید صف طویلی از بیماران به دنبال داروهای نایاب در ذهن نقش می‌بندد، چرا که این خیابان از گذشته‌های دور مهد داروهای قاچاق و کمیاب بوده است، اما اکنون به جای شفابخشی دستان کثیف بازار سیاه ناصر خسرو به دستان مافیای دارویی گره خورده است و دلالان آن‌چنان خودنمایی می‌کنند که سر هر کوچه ای و گذری تنها جان بیماران را دستاویز کرده و برای سود بیشتر به دنبال طعمه می‌گردند. در این میان هم بیماران رنجور حاضرند که به هر قیمتی با سودجویان وارد معامله شده تا سلامت خود را به دست آورند. این در حالی است که با پشت سر گذاشتن دوران تحریم اکنون دغدغه‌ای برای تامین دارو وجود ندارد و داروها با کیفیت قابل ملاحظه ای در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند. این روزها با حضور دلالان دارو در خیابان ناصر خسروی تهران دیگر نوش دارو پس از مرگ سهراب معنا ندارد، چرا که بازار سیاه دارو آن‌چنان داغ است که دلالان داروهای نایاب را بدون فوت وقت به دست خریداران می‌رسانند. در این بازار از شیر مرغ تا جان آدمیزاد وجود دارد، به گونه ای که تنوع دارویی حرف اول را می‌زند. آمپول‌های پروستاگلندین، اکسی توسین و پروستادین برای سقط جنین، مواد نیروزای ناندرولون، متاندیون، کلنبوترول و... برای دوپینگ و بدنسازی، انواع واکسن‌های تقلبی و هورمون‌های جنسی جزو سوگلی‌های این بازارند. این در حالی است که اگر برای پیدا کردن دارویی گذرتان به آنجا بیفتد فروشندگان مثل مور و ملخ دورتان می‌ریزند و داروهایی را به دست شما می‌سپارند که هیچ تاییدیه ای ندارند. در بازار سیاه دارو تنها باید جان به دست راه بروید، چرا که داروهای غیر استاندارد، ممنوع و تاریخ مصرف گذشته در جعبه داروهای اصل قرار گرفته و با بوی مرگ به مردم عرضه می‌شوند، به گونه ای که عوارضشان پیش از مصرف کاملا هویداست. بهمن سال گذشته سخنگوی سازمان غذا و دارو، با تاکید بر کیفیت بالای داروی ساخت داخل گفت که عموم داروهای موجود در ناصرخسرو تاریخ گذشته یا قاچاق هستند. بنا به گفته محمد‌هاشمی ۹۸ درصد پاسخ به نیازهای غیر واقعی در حوزه دارو از طریق بازار غیر اصلی صورت می‌گیرد و این خطر آفرین است. همچنین از سوی ارائه دهنده دارو و نیز سلسله مراحل دریافت دارو هیچ تضمینی برای صحت و سلامت وجود ندارد و این فرایند یک ریسک است. با وجود این، ماه گذشته نیز مدیر کل حوزه ریاست سازمان تعزیرات حکومتی از اجرای طرح مبارزه با قاچاقچیان در خیابان ناصرخسروی تهران خبر داد و گفت: به ‌ارزش ۴۰۰ میلیارد تومان محصولات آرایشی و دارویی قاچاق در خیابان ناصر خسرو کشف شد. به گفته علیرضا مرآتی در پی اجرای این طرح تمامی کالاهای وارداتی باید دارای پروانه گمرکی باشند که مشمول کالای قاچاق نشوند. او با ابراز اینکه طرح مبارزه با عرضه کنندگان کالاهای قاچاق سلامت‌محور، تشدید یافته است، خاطرنشان کرد: برای اجرای این طرح گشت‌ها و مانورهای متعددی در استان‌ها اجرا شده است و کالاهای بهداشتی و دارویی قاچاق جمع ‌آوری می‌‌شود. مرآتی درباره اجرای طرح مبارزه با قاچاق کالاهای سلامت‌محور در بازار مروی تهران بیان کرد: در اجرای این طرح تیم‌‌های مشترکی از سازمان‌‌های مختلف و نیروی انتظامی تشکیل و این بازار از کالاهای سلامت ‌محور قاچاق پاکسازی شد. به گزارش تسنیم، او با بیان اینکه طرح مبارزه با کالاهای قاچاق سلامت‌ محور به تمامی استان‌‌ها ابلاغ شده است، بیان کرد: این کالاها سلامتی مردم به‌ ویژه قشر جوان و نوجوان را مورد هدف قرار داده است، گرچه تا چندی پیش دلالان دارو پای خود را از گلیمشان درازتر کرده و فراتر از ناصر خسرو به اطراف داروخانه‌های بزرگ دولتی نیز نفوذ کردند و چون سربازانی گمارده شده در کمین بودند تا با فروش داروهای نایاب و گران قیمت بیماران درمانده و گرفتار را به دام بیندازند، اما در این روزها سودجویان هم پای تکنولوژی به روز شده و بیماران با گشتی در فضای مجازی به راحتی می‌توانند به فهرست داروهای نایاب که توسط دلالان منتشر شده است دست یابند، به گونه ای که دیگر بیماران برای دریافت دارو طی مسیر نمی‌کنند و داروها تنها با یک تلفن از قبل خریداری شده و با پیک بادپا به درب منزلشان آورده می‌شوند، تا جایی که این مساله تاسف‌آور شده است، چون سازمان‌های نظارتی به حدی ضعیف عمل کرده اند که دلالان دارو به صورت کاملا نامحسوس تنها در پی کسب سود بیشتر هستند، فارغ از آنکه با خرید و فروش داروهای غیراستاندارد ضربه شدیدی به سلامت جامعه وارد می‌شود. با وارد کردن کد اصالت دارو را ردیابی کنید یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره داروهای قاچاق در گفت‌وگو با «آرمان امروز» می‌گوید: دو دسته دارو وجود دارد. یکی داروهایی که در داخل کشور تولید می‌شوند و به همین دلیل توسط وزارت بهداشت و درمان اجازه ورود به کشور را پیدا نمی‌کنند. در واقع برند‌های قدیمی هستند و مردم و پزشکان عادت دارند که همان دارو را مصرف کنند و بنویسند. دسته دوم داروهایی هستند که قاچاقند و ورودشان به کشور ممنوع است. برای مثال داروهای سقط جنین، مخدر و دوپینگ جزو این گروه به حساب می‌آیند. حیدرعلی عابدی می‌افزاید: حدود پنج درصد بازار دارو قاچاق است و این رقم نسبت به کل داروهایی که وزارت بهداشت و درمان وارد می‌کند بسیار پایین است، اما همین مقدار هم نباید قاچاق شود. او اظهار می‌کند: در تمام کشورهای دنیا می‌توان اصالت دارو را ردیابی کرد، چون قاچاق دارو از جنبه‌های مختلفی مشکل زاست. بنابراین بیشتر این داروها تقلبی هستند و نظارتی روی ساخت آنها نیست، حتی اگر برندشان هم معروف باشد، مطمئن باشید تقلبی هستند. این نماینده مجلس بیان می‌کند: همچنین اگر بنا را بر این بگذاریم که این داروها اصلند، در فرایند نگهداری و توزیع خاصیت داروها از بین می‌روند. با وجود این، شماره گویای ۱۴۹۰ یكی از روش‌‌های كسب اطلاع از چگونگی تهیه دارو است که به صورت تلفنی پاسخگوی افراد است تا بیماران متوجه شوند که داروهای خود را از کدام داروخانه تهیه کنند، چرا که برخی داروها در تمام داروخانه‌های سطح شهر توزیع نمی‌شوند و مردم بدون اطلاع داشتن از این موضوع وقت زیادی را صرف تهیه اقلام مورد نیاز خود می‌کنند، در حالی که این سامانه شرایط را به گونه ای فراهم کرده است که بیماران قبل از مراجعه از وجود دارو در داروخانه مطلع شوند. عابدی در این باره عنوان می‌کند: وزارت بهداشت و درمان سامانه ای را طراحی می‌کند که یک مقدار زیاد آن تاکنون عملی شده است و خریداران می‌توانند کد دارو را در آن سامانه وارد کنند تا مشخص شود که دارو اصل است یا تقلبی. او ادامه می‌دهد: شرکت‌های دارویی نیز مکلفند که از این سامانه پیروی کنند، اما بیمه‌ها هنوز به این سیستم وصل نشده اند که اگر وصل شوند بسیار سودمند خواهد بود. این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه چه سازمانی وظیفه نظارت بر داروهای قاچاق را دارد، می گوید: وقتی در جامعه یک پدیده مشکل‌ساز است باید آن را اصلاح کرد. یک سازمان به تنهایی نمی‌تواند راهگشا باشد، در حالی که باید سازمان‌های متعدد با هم همکاری کنند. او عنوان می‌کند: در بحث قاچاق دارو سازمان غذا و دارو نظارت دارد. معاونت‌های درمانی هم باید واحدهای نظارتی شان صحت داروی داروخانه‌ها را بررسی کند. بیمه هم باید در این زمینه فعال باشد و به داروهای تقلبی اجازه فروش ندهد. عابدی با اشاره به نقش پزشکان ادامه می‌دهد: پزشکان بهترین قشری هستند که می‌توانند در این رابطه کمک کنند و باید داروهایی را که خودشان می‌دانند جزو فهرست داروهای وارداتی نیست، تجویز نکنند. او بیان می‌کند: همچنین دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز باید کمیته‌هایی را برای بررسی و بازبینی نسخ پزشکان داشته باشند تا به پزشکانی که این اصول را رعایت نمی‌کنند، تذکر دهند. این نماینده مجلس توضیح می‌دهد: باید به مردم هم اطلاعات داد، چون داروهای اصل با نسخه تهیه می‌شوند، اما بیشتر داروهای قاچاق بدون نسخه خریداری می‌شوند. او خاطر نشان می‌کند: قسمت اعظم داروهای قاچاق، داروهای دوپینگ ورزشکاران است که ماجرای پیچیده ای دارد، چون در هر باشگاه ممکن است مربی‌ها و کارکنان در این قضیه فعال باشند. باید سازمان تربیت بدنی نیز به سازمان غذا و دارو کمک کند. عابدی با اشاره به اینکه قاچاق دارو خیلی از سازمان‌ها را درگیر می‌کند، می‌گوید: قانون مبارزه با پولشویی در قاچاق دارو بی تاثیر نیست، چون برای ورود دارو به کشور باید یک سرمایه‌گذار پولی را از جایی خارج کند تا دارو را به داخل بیاورد. بنابراین اگر نظارتی بر پولشویی باشد معلوم می‌شود که پول‌ها در کجا صرف می‌شوند.