اما و اگرهای واردات واگن روسی

روزنامه ایران: «وزیر صنعت: خرید واگن از روسیه کم سلیقگی بود.» «مدیرعامل شرکت اورال واگن زاوو روسیه:600 واگن باری ساخت روسیه از مجموع 5 هزاردستگاه به ایران انتقال پیدا می‌کند.» «احمدی معاون امور ناوگان راه‌آهن: خبر واردات واگن روسی شایعه است و راه‌آهن تکذیب می‌کند.» خبرهای ضد و نقیض از این حوزه باعث شد تا روزنامه ایران درباره این موضوع پیگیری‌هایی به عمل آورد.

در حالی که محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: بنده در مخالفت با این طرح(خرید 5هزار واگن از روسیه) اعلام کرده‌ام که روی ریل می‌ایستم و اجازه نمی‌دهم این واگن‌ها وارد کشور شوند، بابک احمدی معاون امور ناوگان راه‌آهن گفت: «طرح واردات ۵ هزار واگن از روسیه نداریم.»اما این گفته در شرایطی است که منابع خبری روسیه یادآور شدند:بارگیری واگن‌ها (600واگن)برای ارسال به ایران آغاز شده است.روس اکسیم بانک یکی از شرکای تأمین این اعتبار مالی قصد دارد برای اجرای یک قرارداد، 15 میلیون دلار اعتبار تخصیص دهد.مرحله نخست قرارداد بین راه‌آهن ایران و شرکت اورال واگن زاوو روسیه قرار است تا پایان سال 2016 تأمین مالی شود.

وضعیت تولید داخلی

در حال حاضر حداقل چهار تولید‌کننده داخلی توانایی ساخت واگن باری در کشور را دارند.لذا سفارش به روسیه قطعاً به 4 تولید‌کننده داخلی صدمه وارد می‌کند. یکی از مسئولان که خواست نامش عنوان نشود درباره ماجرای سفارش واگن‌های باری به روسیه گفت: از آنجا که بانک روسیه قرار است کار فاینانس را انجام دهد می‌خواهد تولیدکنندگان این کشور فعال شوند اما ما نیز در جهت حمایت از تولید‌کنندگان داخلی نمی‌توانیم تنها خریدار (واردکننده) باشیم. لذا سه شرط را به راه‌آهن اعلام کردیم. یک آنکه واگن‌ها به صورت سی بی‌یو به هیچ عنوان وارد نشود. دوم اینکه سفارش‌ها با توجه به ظرفیت کشور باشد و سوم ازپروژه مذکور با توجه به ظرفیت فعلی نیاز به توسعه ظرفیت در تولید بوژی و قلاب داریم و سیستم ترمز نیز که تاکنون بومی سازی نشده با توجه به تعداد سفارش مناسب انتقال دانش فنی گردد.در این روش هم تعداد واگن های مورد درخواست شبکه ریلی تامین می گردد و هم رونق مناسبی در بازار تولید کنندگان داخلی کشور ایجاد خواهد شد.از سویی دانش فنی قطعاتی که تا به حال داخلی سازی نشده اند به کشور منتقل خواهد شد.

خرید 5 هزار واگن باری از روسیه با اما و اگرها متعددی روبرو شده است.از طرفی گفته می شود واگن ها به صورت مستقیم وارد ایران نخواهد شد اما تولیدکنندگان که هیچ سفارشی هم از راه آهن نگرفته‌اند می گویند از آنجا که هیچ مذاکره ای با آنها نشده شاید می‌خواهند مونتاژ دنبال شود.در حقیقت تولیدکنندگان روس نفش کارفرمای تولید کنندگان داخلی را ایفا خواهند کرد و این امر قطعا نمی تواند باعث پیشرفت صنعت ریلی شود.به هر حال بهره برداران واگن های باری به شرط آنکه بخش خصوصی باشند می توانند به رغم تولیدات داخلی واردات از روسیه داشته باشند. حدود 85 درصد واگن‌های باری داخلی‌سازی شده است اما با استفاده از موقعیت پیش آمده باید به سمت داخلی‌سازی صددرصدی حرکت کنیم. در حال حاضر ارزش روبل در مقابل دلار افت قابل توجهی داشته است لذا واردات واگن باری قطعاً منجر به دامپینگ و این امر باعث تعطیلی واگن سازان داخلی خواهد شد. بدین جهت وزارت صنعت، معدن و تجارت بشدت مخالف واردات واگن است. در این میان تولید‌کنندگان داخلی هم باید تولیدات خود را سفارش دهند که البته افت تولید به دلیل کاهش شدید سفارش بهره برداران و نبود منابع مالی است.اکنون تولیدکنندگان شاید بتوانند 100 واگن باری در سال تولید کنند. لذا این امیدواری وجود دارد که با سفارش بهره برداران داخلی تولیدکنندگان فعال شوند.

واگن باری آهنگری است

روز گذشته روزنامه ایران چندین بار با بابک احمدی معاون امور ناوگان راه‌آهن تماس گرفت تا توضیحات این بخش را هم جویا شود اما ارتباط وی مقدور نشد.بدین جهت با استناد به میزگردی که چندی پیش در روزنامه ایران برپا شد وی درباره وضعیت واگن باری در کشور به خبرنگار ما گفته بود: واگن باری به اعتقاد من آهنگری است. احتیاج به دانش و تکنولوژی بالایی ندارد.30سال پیش تولید می‌کردیم و اکنون هم تولید می‌کنیم.در حال حاضر 11 هزار تقاضا وجود دارد.چرا این میزان تقاضا عملیاتی نمی‌شود؟ وی ادامه داده بود:در شرایطی که بانک‌های داخلی حاضر به همکاری در صنعت ریلی نیستند و نمی‌خواهند تسهیلات بدهند صندوق صادرات روسیه صددرصد لیزینگ می‌کند و حتی حاضر هستند تمام شروط ما را بپذیرند. در همکاری‌های جدید به دلیل تأمین منابع مالی، تولیدکنندگان داخلی پیمانکار فرعی شدند.سؤال اینجاست اگر کسی در تأمین مالی به تولیدکنندگان داخلی کمک می‌کرد آیا واقعاً ضرورتی داشت که ما دست به دامن روسیه شویم؟ وی در توضیحی هم به خبرگزاری فارس گفت:از حدود 6 ماه پیش چنین شایعه‌ای شد که ایران قرار است 5 هزار واگن روسی از شرکت روسی خریداری کند که از طرف یکی از همین شرکت‌های روسیه‌ای مطرح شد، درحالی‌که این خبر را راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران تکذیب می‌کند.

معاون امور ناوگان راه‌آهن ادامه داد: تنها طرحی که قرار است در قالب آن 5هزار واگن باری ساخته شود، ساخت این واگن‌ها توسط واگن‌سازان ایرانی است که همه در داخل و با مشارکت سه واگن‌ساز اجرا خواهد شد.احمدی بیان کرد: همه این 5 هزار دستگاه واگن باری توسط واگن‌سازان داخلی ساخته می‌شود، اما منابع مالی توسط کشور روسیه تأمین خواهد شد و برخی قطعات که تأمین آنها در داخل توجیه اقتصادی ندارد، نظیر ترمز و چرخ محور توسط همین واگن‌سازان داخلی از روسیه خریداری می‌شود.

مونتاژ به معنی سفارش داخلی نیست

محمد محمدی کارشناس حوزه حمل و نقل ریلی هم درباره سفارش ساخت واگن باری به روسیه به خبرنگار ما گفت:ایران مدیریت ساخت واگن باری را دارد.اما برخی از مجموعه‌ها دنبال واردات آن به صورت «سی بی‌یو» (واردات کامل) هستند.قیمت یک واگن باری تولید داخل با بوژی اروپایی 250میلیون تومان است و قیمت روس آن به دلیل اینکه بوژی آن روسی است در حدود 180میلیون تومان است.وی افزود:از نظر تولید‌کنندگان واگن باری‌ای ساخت داخل است که در ایران تولید شود نه اینکه واگن سازان کشور مونتاژ کنند.درست است که فاینانسور در زمینه واگن، کشور روس است و آنها می‌خواهند تولید خودشان راه بیفتد ولی در جهت حمایت از تولید داخل و جلوگیری از صدمه دیدن تولید‌کنندگان وطنی باید این سفارش به سمت واگن سازان ایرانی هدایت شود.محمدی اظهار داشت:راه‌آهن نمی‌تواند واگن داشته باشد ولی این امکان وجود دارد که با بهره‌برداران مذاکره کند تا ایران وارد‌کننده واگن‌های باری نشود.بهره‌برداران باید به سمت تولیدکنندگان داخلی بیایند تا این صنعت پیشرفت کند و داخلی‌سازی نیز صورت گیرد.

ظرفیت هزار واگن جدید هم نداریم

همچنین علی اصغر عطاریان مدیرعامل واگن‌سازی کوثر درباره واردات واگن از روسیه به خبرنگار ما گفت:تاکنون هیچ سفارشی از سوی بهره برداران به واگن سازان داخلی داده نشده است.کارخانه‌های داخلی هرکدام می‌توانند هزار واگن باری تولید کنند.اگر سفارش هم داده شود این ظرفیت به 2 هزار واگن می‌رسد.وی با بیان اینکه سفارش ساخت واگن باری به واگن سازان روس مشکلات این بخش را دو چندان می‌کند اظهار داشت:اگر ساخت 5 هزار واگن به روسیه سپرده شود تولیدکنندگان داخلی ضرر زیادی می‌کنند.5هزار واگن باری که به روسیه سفارش داده شده تا 5 سال آینده است و اکنون حتی به اندازه اضافه‌شدن هزار واگن هم در کشور ظرفیت نداریم.لذا تولید‌کنندگان داخلی براحتی می‌توانند نیاز کشور را پاسخ دهند.

سفارش‌ها بزودی وارد می‌شود