آیا توطئه‌ای ناشناخته علیه بشار اسد در راه است؟

دیپلماسی ایرانی: آتش بسی که بعد از توافق امریکا و روسیه از روز عید قربان در سوریه جاری شده محل شبهات بسیاری است. هر دو طرف نسبت به شکست آن هشدار می دهند و می گویند این آخرین فرصتی است که می تواند به جنگ - بحران سوریه پایان دهد. در غیر این صورت ممکن است اتفاقات پیش بینی نشده ای روی دهد. نگرانی ها روز به روز از نقض آتش بس افزایش می ِیابد و دو طرف یکدیگر را به نقض آن متهم می کنند. در حالی که به روشنی شاهدیم که جیش الفتح (همان جبهه النصره دیروز) و داعش و برخی گروه های مسلح مخالف حکومت بشار اسد که به گروه های تکفیری و تروریستی نزدیک هستند، آتش بس را نپذیرفته اند و همچنان در حال جنگ هستند. در عین حال این را هم می دانیم که امریکایی ها و روس ها بر سر حمله به جیش الفتح به توافق نرسیده اند و با وجود این که امریکایی ها القاعده را دشمن سرسخت خود می دانند و این را هم می دانند که جیش الفتح یا همان جبهه النصره ارتباطات تنگاتنگی با القاعده دارد بر خلاف اصرار روسیه مبنی بر لزوم حمله به آن، از یورش به آن خودداری می کنند. در حالی که خود امریکایی ها جبهه النصره را وارد فهرست گروه های تروریستی خود کرده اند. بهانه امریکایی ها این است که جبهه النصره مورد حمایت متحدان منطقه ای ما (عربستان سعودی، قطر، ترکیه و امارات متحده عربی) است و آنها مخالف حمله به این گروه هستند. امریکا روسیه و سوریه را متهم می کند که آتش بس را نقض کرده اند. در مقابل روسیه و سوریه نیز مخالفان مسلح مورد حمایت امریکا را متهم می کنند که آتش بس را زیر پا گذاشته اند. امریکا مدعی است راه موسوم به کاستلو که راهی استراتژیک محسوب می شود و حلب را به مرز ترکیه می رساند، طرف روسی و سوری تخلیه نکرده و اجازه نمی دهد کمک های انسان دوستانه به شهر حلب برسد. در مقابل نیروهای امریکایی در اقدامی عجیب که برای نخستین بار رخ می دهد شهر تل ابیض در نزدیکی رقه در سوریه را به تصرف خود در آورده اند و پرچم امریکا را بر فراز آن برفراشته اند. روسیه می گوید این اقدام امریکا نقض آتش بس است. امریکا همچنین تلاش دارد القا کند که توافق صورت گرفته میان روسیه و امریکا شامل کنار رفتن بشار اسد از قدرت بر اساس فرمولی اعلام نشده اما مورد توافق دو طرف نیز می شود. در حالی که روسیه این ادعا را رد می کند و می گوید به هیچ وجه بر سر کنار رفتن بشار اسد از قدرت با امریکا توافق نکرده است. کارشناسان می گویند که تمامی این اتفاقات و اتهام زنی ها دو واقعیت را نشان می دهد. اول این که امریکایی ها به دنبال طولانی کردن جنگ سوریه هستند. تا به کی مشخص نیست. اما احتمال داده می شود هدف حداقل تا انتخابات ریاست جمهوری امریکا باشد. دوم این که امریکایی ها به دنبال بهانه ای برای اثبات نقض آتش بس از سوی طرف مقابل هستند. سوالی که در این جا مطرح می شود این است که، اگر آتش بس نقض شود چه می شود که این قدر نسبت به آن هشدار می دهند و تلاش دارند القا کنند که این آخرین شانس آتش بس در سوریه است؟ برخی رسانه ها و منابع مطلع می گویند امریکایی ها درصدد طراحی توطئه ای تازه علیه بشار اسد هستند. توطئه ای که می تواند به تغییر معادلات حاکم بر سوریه منجر شود. هیچ کس هنوز جزئیات بیشتری نمی داند، فقط روشن است که پنهانی دسیسه ای در حال طراحی است. نه زمان اجرای آن مشخص است و نه اصولا کسی می داند تا چه اندازه امکان اجرای آن وجود دارد. یک منبع آگاه در وزارت امور خارجه به دیپلماسی ایرانی گفت که امریکایی ها به همراه عربستانی ها، اماراتی ها و اردنی ها در حال آموزش یک گروه شبه نظامی و امنیتی در اردن هستند که هیچ اطلاعاتی درباره آن در دست نیست. این منبع آگاه که نخواست نامش فاش شود به دیپلماسی ایرانی گفت که در تلاشیم اطلاعات بیشتری از این گروه و برنامه ای که این چهار کشور در اردن دنبال می کنند به دست آوریم اما همچنان اطلاعات و سرنخ های ما ناچیز است. پیش از این سیمور هرش، روزنامه نگار مشهور امریکایی که در مقاله ای که اتفاقا در دیپلماسی ایرانی نیز منتشر شد، درباره شکست سیاست های امنیتی امریکا علیه حکومت سوریه نوشته بود که در طول حدود پنج سال و نیم بحران جاری در سوریه سی آی ای شش بار تلاش کرد به واسطه گروه های تکفیری که مورد حمایت عربستان سعودی بودند به دمشق یورش ببرد و کار بشار اسد را تمام کند که ناکام ماند. آخرین آن توسط جیش الاسلام، یک گروه تروریستی مورد حمایت عربستان سعودی و شخص بندر بن سلطان، رئیس سابق سازمان امنیت عربستان صورت گرفت که در این حمله که از خاک اردن فرماندهی می شد، بنا بود به طور گسترده از سلاح شیمیایی نیز استفاده شود که قبل از رسیدن این گروه به دمشق شکست سنگینی خورد که باعث سرخوردگی شدید امریکایی ها شد. گفته می َشد جیش الاسلام در آن موقع 15 هزار نیروی مسلح دارد و کار آموزش نظامی آنها نیز با هماهنگی عربستان و امریکا توسط مستشاران پاکستانی صورت می گیرد. بخش عمده ای از اعضای جیش الاسلام در حال حاضر به جیش الفتح پیوسته اند. البته هنوز تعدادی از آنها تلاش می کنند به طور مستقل به فعالیت خود ادامه دهند. آیا این بار امریکایی ها تلاش دارند مجددا شانس خود را بیازمایند و حمله مشابهی ترتیب دهند؟ آیا آن چه هنوز اطلاعات دقیقی از آن به دست نیامده است، به همین موضوع باز می گردد؟ آیا این که امریکایی ها و مخالفان دنبال بهانه ای هستند تا وانمود کنند که ارتش سوریه و روسیه آتش بس را نقض کرده اند برای این است که توطئه تازه ای را از اردن پیاده کنند؟ هنوز کسی چیزی نمی داند اما برای همه روشن است که از یک سو فضا ملتهب است و امیدی به بهبود اوضاع نیست و از سوی دیگر توطئه ای فاش نشده وجود دارد.