دولت‌ها به فکر تجمل‌گرایی جامعه باشند
سال تحصیلی جدید چند روز دیگر آغاز می‌شود. در این بین دانش‌آموزان با سطح اقتصادی و اجتماعی متفاوت راهی مدرسه می‌شوند. مدارس و نهادهای آموزشی بنابر رسالت خود باید به دور از هر گونه تضاد و تفاوت در تحقق رسالت خود به دور از حواشی بر آموزش و پرورش نسل جدید متمرکز باشند.
نمی توان بروزهرگونه رفتار نابهنجار اجتماعی را در به رخ کشیدن زندگی اشرافی تعریف کرد. اما متاسفانه این‌گونه رفتارها در بطن جامعه رسوخ کرده و فقط شدت و حدت آن در هر منطقه با منطقه دیگر متفاوت است. برای مثال در تقسیم بندی مدارس و نوع ارائه خدمات باید گفت مدارس غیر انتفاعی برای گروه خاصی از دانش‌آموزان خدمات ارائه می‌کنند، چون این گونه مدارس فقط برای قشر خاصی طراحی شده است. در اصل خانواده‌هایی که از سطح اقتصادی متوسط به بالا برخوردار هستند فرزندشان را به مدارس غیرانتفاعی می‌سپارند تا از این طریق برای آنها آینده مطلوبی را رقم بزنند. بنابراین این شکاف و عدم برخورداری از فرصت‌های برابر در سطح کلان از دسترسی به آموزش تا دسترسی به خوراک، پوشاک، نوشت‌افزار و... را شامل می‌شود. مدیریت این قضیه از طریق خانواده یا خانوار دشوار است، چرا که خانواده در تلاش است بهترین وسیله را در اختیار فرزندانش قرار دهد، اما از سوی دیگر برخی از خانواده‌ها از تمکن مالی مطلوب برخوردار نیستند و همین امر برای کودکان این خانواده‌ها می‌تواند باعث سرخوردگی شود. در ضمن این مساله در بزرگسالان نیز کاملا ملموس است. برای مثال وقتی فردی با ماشین آخرین مدل در خیابان تردد می‌کند فردی با موتورسیکلت یا خودروی مدل پایین یک لحظه خود را با آن فرد مقایسه می‌کند و همین امر باعث بروز سرخوردگی و دیگر اختلالات روانی برای افراد در جامعه می‌شود. امروزه در هر شرایطی با پروژه نابرابری‌ها مواجه هستیم. بنابراین یک بخش از این قضیه باید با استفاده از مدیریت خانواده‌ها حل شود، اما اکثر خانواده‌ها از چگونگی رفتار مناسب و صحیح مطلع نیستند. تاکنون این گونه اعمال مدیریت‌ها تا حد قابل توجهی در کشور ما مورد بی توجهی قرار گرفته است. در شرایط کنونی خانواده‌ها هیچ تمایلی به کاهش شکاف‌های موجود ندارند. مدارس ما به دلیل تاثیرپذیری از سایر نظام‌های آموزشی سراسر دنیا یک نوع لباس فرم را برای دانش‌آموزان طراحی کرده اند و همین امر می‌تواند در کاهش تجمل گرایی تاثیرگذار باشد. اما از سوی دیگر دانش‌آموزان با استفاده از دیگر وسایل همچون استفاده از کوله پشتی، کفش، موبایل و... گران قیمت به عنوان یک نماد یا وسیله به هم کلاسی خود این پیام را که از کدام طبقه اقتصادی است، منتقل می‌کنند. مدیریت این قضیه دشوار است. با توجه به تغییر ارزش‌ها در نظام ارزشی جامعه نمی‌توان این انتظار را از خانواده‌ها داشت تا تدبیری برای دوری از این نمادها بیندیشند. در شرایط کنونی این مساله در گروه سنی بالاتر با عضویت در گروه‌های تلگرامی یا عضویت در سایت‌های خاص همچون سایت بچه پولدارهای تهران بروز می‌کند. در ضمن امروزه به دلیل ارتباطات اجتماعی از طریق شبکه‌های اجتماعی افراد از هر گونه تغییر و اخباری در اسرع وقت مطلع می‌شوند. کاهش شکاف طبقاتی برعهده دولت‌هاست گروه نوکیسگان جامعه بر نمایش امکاناتشان تاکید دارند. هم اکنون در فضای فعلی جامعه ما و دیگر جوامع در مرحله گذار این نوع رفتارها به وفور مشاهده می‌شود. بنابراین بروز این نوع خودنشانی‌ها و به رخ کشیدن دارایی‌ها به مراکز آموزشی، تفریحی، اجتماعی و... کشیده شده و چگونگی پرکردن این نوع شکاف نیز دیگر در اختیار خانواده نیست، بلکه باید آموزش‌ها در این زمینه پایه ای باشد و تقسیم منابع نیز با برنامه انجام شود. روزبه روز بر شدت فاصله طبقاتی در جامعه ما افزوده می‌شود و همین امر نشان می‌دهد که ما قادر نیستیم تا با آموزش به خانواده‌ها از بروز چنین رفتارهایی پیشگیری کنیم. چون مشخصه این نوع خانواده‌ها به رخ کشیدن دارایی‌هاست، طبیعتا این امر باید از سوی سیاستگذاری‌های کلان مورد توجه قرار گیرد. این تقسیم منابع باید به نوعی باشد تا به هیچ فردی فرصت نمایاندن دارایی‌ها داده نشود. متاسفانه فاصله طبقاتی در بین دانش‌آموزان، دانشجویان و... به وفور مشاهده می‌شود. حل و فصل این فاصله‌ها در حد حرف و سخن نیست، بلکه در تقسیم بندی‌های کلان مسائلی همچون عدالت آموزش و عدالت اجتماعی به شکل جدی زیر سوال می‌رود. در جامعه ما درباره عدالت اجتماعی حرف‌های زیبای فراوانی مطرح است، اما در مرحله عمل با شکاف طبقاتی مواجه هستیم. فقط دولت‌ها با توجه به این نوع شکاف‌های مساله ساز در جامعه باید با برنامه ریزی‌های کلان بتوانند شدت این شکاف را کاهش دهند. هم اکنون نمی‌توان قشر محدود جامعه را از نمایاندن دارایی‌های خود محروم کرد و به نسبت باید به فکر دیگر اقدامات کارساز و تاثیر گذار بود. * پژوهشگر مسائل اجتماعی