استانهای پرمصرف وکم مصرف مواد مخدر کدامند؟

خبرگزاری مهر: محسن روشن پژوه در نشست خبری «پیمایش ملی اعتیاد» با اشاره به اینکه در این پیمایش زنگ حداقل ۳۰ هزار خانه به صدا درآمد، افزود: در این طرح خانه به خانه از ۶۱ هزار نفر ۱۵ تا ۶۴ سال به عنوان نمونه در تمامی استانها بیش از ۲۰ هزار خانوار در جمعیت عمومی کشور به سوالات مطرح شده در پیمایش ملی پاسخ دادند. نرخ شیوع اعتیاد کشور در حال حاضر خیلی نگران کننده نیست وی با تاکید بر اینکه تا قبل از این پیمایش ملی اعتیاد هیچ مطالعه و یا تحقیقی در کشور به این شکل انجام نشده بود تا قابل استناد باشد و بزرگترین طرح تاریخ کشور است، گفت: براین اساس و به عنوان مجری طرح می توان اظهار کرد که نرخ شیوع اعتیاد کشور در حال حاضر خیلی نگران کننده نیست و بسیار نزدیک به واقعیت های موجود جامعه است. معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی اظهار داشت: ستاد مبارزه با مواد مخدر فعلا اجازه انتشار نتایج پیمایش ملی اعتیاد را نداده است در این طرح حدود ۲۰۰ نفر از جمله پژوهشگر، پرسشگر، مشاور و صاحبنظر با ما همکاری کرده و این پژوهش به سفارش ستاد مبارزه با مواد مخدر و سازمان بهزیستی کل کشور بوده و منابع آن نیز از طریق این دو نهاد تامین شده است وهمچنین دکتر ملک افضلی، استاد ملی که به عنوان یک وزنه علمی در کشور حضور دارد ناظر ملی این پروژه بوده است. وی هدف از این پیمایش را تعیین شیوع مصرف مواد مخدر و روانگردان‌ها در کل کشور به تفکیک استان‌ها و گروه‌های سنی و جنسی مختلف دانست و گفت: همچنین هدف دیگر این پیمایش تعیین نوع مصرف و تعیین شیوع مصرف مواد در هفته، ماه، سال گذشته و طول عمر مصرف کننده و تعیین الگوی مصرف بوده است و از سوی دیگر دنبال آن بودیم که بدانیم چه ماده‌ای بیش از سایر مواد توسط مصرف کنندگان به مصرف می‌رسد. روشن پژوه با اشاره به اینکه مدت زمان اجرای این پروژه ۱۶ ماه پیش بینی شده بود که از ۲۰ دی ۱۳۹۳ اجرای آن به شکل رسمی کلید خورد، افزود: بخش جمع آوری داده‌ها نیز بالغ بر ۴ الی ۵ ماه به طول انجامید و پایان جمع‌آوری داده‌ها نیز در آذرماه ۱۳۹۴ بود و سپس تحلیل داده‌های این پیمایش نیز به مدت دو ماه به طول انجامید و نهایتا در اسفندماه سال ۹۴ گزارش نهایی و به ستاد مبارزه با مواد مخدر و سازمان بهزیستی کشور تحویل داده شد. وی با تاکید بر اینکه شش ماه از تحویل نتایج این پیمایش به ستاد مبارزه با مواد مخدر می‌گذرد، گفت: آنها به ما اعلام کرده‌اند که به عنوان مجری طرح اجازه انتشار نتایج را نداریم و باید نتایج به طور مستقیم از سوی ستاد اعلام شود. وی تاکید کرد: نتایج این پیمایش ملی قابل استفاده در تدوین برنامه‌های ملی پیشگیری و همچنین کاهش آسیب در حوزه اعتیاد است ودر پی آن بودیم تا الگویی را به شکل ملی خاص پیمایش‌های ملی کشور در حوزه اعتیاد طراحی و به عرصه تحقیقات ملی ارائه کنیم تا از این پس این الگو به شکل «الگوی واحد ملی» شناخته شود. به گفته معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی به دنبال این هستیم تا در سال‌های آینده نیز تحقیقات حوزه اعتیاد با همین روش انجام و در نهایت بتوانیم روند شیوع و بروز اعتیاد در کشور را طی سالیان مختلف با یکدیگر مقایسه و برای آنها برنامه ریزی جامع و اساسی انجام دهیم اما در حال حاضر نمی‌توانیم روند شیوع و بروز اعتیاد را با سال‌های گذشته حتی بر اساس پیمایش سال ۹۰ مقایسه کنیم زیرا روش تحقیقات قبلی متفاوت بوده اما نتایج این پیمایش منحصر به فرد بوده و می‌تواند در حوزه اعتیاد کارگشا باشد. میزان شیوع اعتیاد در استانهای مختلف در سال ۹۰ وی در مورد شیوع شناسی اعتیاد که در سال ۹۰ انجام شده است نیز اظهار داشت: در این تحقیق از لحاظ میزان شیوع به سه دسته کم، متوسط و پر شیوع با نرخ شیوع متوسط ۲.۷ تقسیم بندی و بر اساس آن استان‌های کرمان، مازندران، خوزستان و سیستان و بلوچستان پر شیوع، تهران، البرز و خراسان متوسط شیوع و استان‌های اصفهان، زنجان، یزد و چهارمحال و بختیاری نیز کم شیوع شناسایی شدند. روشن پژوه با اشاره به اینکه با ارائه فراخوان به تشکلهای غیردولتی توانستیم ۶۰۰ نفر داوطلب را برای همکاری در این پیمایش جذب کنیم، گفت: در این پیمایش مصرف سیگار، قلیان، الکل، داروی بدون تجویز پزشک (داروهایی که قدرت اعتیادآوری دارند) مواد مخدر و روانگردان‌ها به تفکیک انواع آن در سه گروه مواد مخدر، مواد صنعتی و خانواده حشیش مورد سوال قرار گرفت و میزان شیوع مصرف آنها در هفته، ماه، سال و طول عمر مصرف کننده نیز مورد پرسش قرار گرفت. فاصله سن شروع مصرف در دهه‌های اولیه سنی میان زن و مرد کمتر شده است مجری پیمایش ملی اعتیاد با تاکید بر اینکه فاصله سن شروع مصرف در دهه‌های اولیه سنی میان زن و مرد کمتر شده است، افزود: در گذشته چنانچه اختلاف سن شروع مصرف مواد در میان دختران و پسران سه الی چهار سال بود اما در حال حاضر زمان مصرف در زنان به زمان آغاز مصرف اولیه در مردان بسیار نزدیک شده است. وی همچنین با بیان اینکه مصرف محرک‌ها نیز نسبت به گذشته افزایش چشمگیری نداشته و مصرف در حوزه مخدرهاست، گفت: اگرچه افزایش زیادی در مصرف محرک‌ها مشاهده نمی‌شود اما همچنان قسمت قابل توجهی از مصرف به محرک‌ها اختصاص دارد که باید به این مسئله رسیدگی شود. اغلب استان‌های کشور در دامنه کم و متوسط شیوع قرار می‌گیرند معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با اشاره به اینکه در این پیمایش استان‌های خوزستان، گلستان، کرمان و سیستان و بلوچستان پر مصرف ترین استان‌های کشور هستند، افزود:استان تهران دارای شیوع متوسط و استان‌های اردبیل و یزد نیز در گروه کم شیوع‌ها قرار گرفتند. به طوریکه مشخص شد اغلب استان‌های کشور در دامنه کم و متوسط شیوع قرار می‌گیرند به طوریکه عمده استان‌های کشور دارای شیوع شبیه به هم بوده و ۱۱ استان کشور کم شیوع هستند. افزایش روند چندمصرفی نگران کننده است وی افزایش روند چند مصرفی را دراین پیمایش نگران کننده دانست و گفت: میزان مصرف چند مواد مخدر و محرک در میان مصرف کنندگان کشور در حال افزایش است و نتایج این پیمایش نشان داده است که عده‌ای از مصرف کنندگان تنها یک ماده مخدر و یا محرک را مصرف نکرده و حتی سه ماده را نیز به طور همزمان با هم مصرف می‌کنند و حتی شاهد مصرف همزمان مخدر، محرک و الکل با یکدیگر در میان مصرف کنندگان هستیم که این مسئله نگران کننده است. روشن پژوه همچنین با اشاره به اینکه میزان مصرف الکل در کشور نسبت به متوسط جهانی پایین است، تاکید کرد: با توجه به ملاحظات شرعی و قانونی مصرف الکل در کشور انتظار داشتیم مصرف آن پایین‌تر باشد و مردم گزارش‌های کمتری را از مصرف الکل به ما ارائه دهند. در مجموع مصرف الکل در کشور هم به لحاظ قانونی و هم به لحاظ شرعی دچار محدودیت‌هایی است و همچنین به علت وجود الکل‌های دست ساز در کشور و همچنین نوع مصرف دارای وضعیت متفاوتی بوده‌ایم و نمی‌توان گفت که مصرف الکل تا چه حد در کشور آسیب‌زاست.