تقلای عربستان برای نجات از یمن

روزنامه آرمان؛ محمدمهدی مظاهری*: بعد از آنکه در هفته‌های گذشته مردم و احزاب سیاسی یمن با مشاهده عملکرد قدرت‌های جهانی و سازمان‌های بین المللی در ۱۶ ماه گذشته، به این نتیجه رسیدند که چاره‌ای جز راهکارهای داخلی برای بحران یمن باقی نمانده است و در نتیجه شورای عالی سیاسی با توافق و اجماع احزاب مردمی همچون انصارا... و حزب کنگره سراسری مردمی شکل گرفت، معادلات سیاسی در یمن و منطقه تا حد زیادی تغییر یافت.

تشکیل این شورا در یمن در واقع به منظور زمینه سازی جهت تشکیل دولت وحدت ملی، صورت پذیرفت و با رای اعتماد پارلمان یمن، صورت قانونی و رسمی به خود گرفت. از سوی دیگر، با دعوت کمیته عالی مسئول فعالیت‌های مردمی شورا، مردم استان‌های مختلف یمن هم با برگزاری تظاهراتی میلیونی، حمایت خود از شورای عالی سیاسی اعلام را کرده و آن را از مشروعیت مردمی برخوردار ساختند. به این ترتیب پس از مدت‌ها خلأ سیاسی، ساختار قدرت در یمن شکل تازه‌ای به خود گرفت و اختیارات نخست وزیر به شورای عالی انتقال داده شد. با وجود تحولات فوق که مورد تایید نهادهای قانونی و عامه مردم یمن نیز قرار دارد، عربستان سعودی که حدود یک سال‌ونیم پیش به بهانه درخواست «عبد ربه منصور هادی»، رئیس جمهوری به زعم آنها مشروع یمن به این کشور حمله کرد، همچنان حاضر نیست حملات خود به این کشور فقیر عربی- اسلامی را خاتمه دهد و به رای و نظر مردم آن احترام بگذارد.

علاوه بر بمب افکنی در نزدیکی تجمعات مردمی حامی شورای عالی سیاسی در روزهای گذشته، این کشور در صدد ارائه طرح‌های موازی در مقابل شورای عالی سیاسی برآمده و برای عملیاتی کردن این پروژه نیز دست به دامان ایالات متحده آمریکا شده است. در این راستا حضور جان کری، وزیر امور خارجه دولت اوباما در جده (۲۵ اوت - چهارم شهریور) می‌تواند حاوی پیام‌های مختلفی باشد. به نظر می‌رسد محور مذاکرات طرف‌های آمریکایی و سعودی پایان بخشیدن به جنگ یمن است که برای هر دوی آنها برد به حساب می‌آید. در صورت خاتمه جنگ یمن، دولت اوباما می‌تواند این امر را به عنوان موفقیتی در کارنامه سیاست خارجی خود ثبت کرده و به تقویت موضع دموکرات‌ها در انتخاب پیش روی آمریکا کمک کند. دولت عربستان نیز ماه هاست که به بی‌نتیجه بودن جنگ یمن واقف شده؛ اما به دلیل مشخص شدن بی‌لیاقتی و اشتباه سیاستمداران جوان این کشور در صورت عقب نشینی یک جانبه، حال به دنبال راه حل‌هایی است که بتواند آبرومندانه خود را از باتلاق یمن نجات دهد. در این راستا کشاندن ایالات متحده به منطقه و اعلام طرح جدید این کشور برای بحران یمن، اوج نبوغ و ابتکار مقامات سعودی بوده است. جالب تر این که وزیر امور خارجه آمریکا به دلیل منافع داخلی و خاورمیانه‌ای کشورش، با بی‌توجهی کامل به تحولات صورت گرفته در یمن، سخن از «طرح جدید» به میان می‌آورد؛ طرحی که شامل دولت وحدت ملی و خلع سلاح نیروهای حوثی است.

این در حالی است که طرح تشکیل دولت وحدت ملی نه پیشنهاد جدید دولت آمریکا، بلکه ابتکار عملی مردم و احزاب یمنی در هفته‌های گذشته بوده که البته در رابطه با ترکیب این دولت وحدت ملی و نقش حوثی‌ها در آن، نظر مردم یمن با عربستان و آمریکا یکسان نیست. اینجاست که ماهیت سیاست‌های مداخله جویانه آمریکا و عربستان آشکار می‌شود و مشخص می‌شود نظر ملت‌های منطقه هیچ اهمیتی برای عربستان و آمریکا ندارد و این دو کشور می‌کوشند مجدانه از قدرت گرفتن نیروهای مخالف خود در یمن و منطقه جلوگیری کنند. از سوی دیگر تلاش‌های آمریکا و عربستان برای جلوگیری از پیشرفت طرح‌های بومی در یمن، به نوعی رویکرد آنها به بحران سوریه را نیز نشان می‌دهد و این مساله را ثابت می‌کند که هدف دولت‌های عرب منطقه و آمریکا، تضعیف ایران و محور مقاومت و نیز به حاشیه راندن روسیه در مناسبات خاورمیانه است و نابودی داعش، بازگشت امنیت و ثبات به منطقه و پایان جنگ‌های داخلی، تنها شعارهایی برای فریب افکار عمومی داخلی و جهانی است. حضور وزیر امور خارجه آمریکا به جده تلاشی برای مداخله آشکار در امور داخلی یمن است که مردم آن تصمیم خود را برای چگونگی اداره سیاسی کشورشان گرفته اند.