روزنامه ایران: چند وقتی است که وزارت بهداشت برای تقویت نظارت و ارتقای کیفیت خدمات مراکز درمان ترک اعتیاد و جلوگیری از نشت متادون به بازار آزاد، نظارت بر مراکز درمان ترک اعتیاد را به بسیج جامعه پزشکی واگذار کرده است. این موضوع در حالی مطرح میشود که وزارت بهداشت در بحث قاچاق متادون و نشت آن به بازار سیاه انگشت اتهام را به سمت مراکز درمانی نشانه رفته و معتقد است نشت متادون از طریق مراکز درمانی ترک اعتیاد صورت میگیرد و به همین دلیل با واگذاری نظارت به بسیج جامعه پزشکی میخواهد نظارت را بر این مراکز تشدید کند.
مدت کوتاهی است که از این تصمیم وزارت بهداشت می گذرد و دراین میان بارها مخالفان طرح واگذاری نظارت بسیج جامعه پزشکی بر مراکز درمان ترک اعتیاد اعلام کردهاند واگذاری نظارت امور پزشکی به نهادها و سازمانهای خصوصی، دولتی و عمومی به غیر از سازمان نظام پزشکی غیر قانونی است و طرح واگذاری نظارت مراکز ترک اعتیاد به این ارگان مهم از سوی وزارت بهداشت باید بازنگری شود.
لذا بر همین اساس هفته گذشته 4400پزشک درمانگر اعتیاد در نامه ای خطاب به رئیس جمهوری خواستار توقف طرح واگذاری نظارت بسیج جامعه پزشکی به مراکز درمان ترک اعتیاد شدند. در بخشهایی از این نامه آمده است: «اخیراً وزارت بهداشت اقدام به «واگذاری امر حاکمیتی نظارت بر مراکز درمان اعتیاد» کرده که دارای اشکالات متعدد شکلی و ماهوی است و تنظیم دستورالعمل اجرایی آن به طرز بیسابقهای متناقض با قوانین صریح مملکتی و اصول حقوقی جمهوری اسلامی، همراه با توهین به پزشکان و به مخاطره انداختن مصالح بیماران است.» آنها همچنین در این نامه نسبت به تعطیلی قریب الوقوع مراکز درمان اعتیاد کشور، تعرض به اسرار بیمار و قاچاق بازار سیاه ابراز نگرانی کردهاند و معتقدند این نوع واگذاری خسارتی جبرانناپذیر به تنها بخش اثرگذار و سازماندهی شده حوزه کاهش تقاضا وارد خواهد ساخت.
مخالفت با واگذاری چرا؟
بیش از 7هزار مرکز درمان اعتیاد خصوصی در سراسر کشور فعالیت میکنند.تاکنون هر چه مشکل بود در خصوص ساماندهی مراکز درمان اعتیاد، رتبهبندی آنها بر اساس کیفیت و رقابتی کردن فضا میان آنها برای ارائه بهترین خدمات بود اما حالا درمانگران اعتیاد، واگذاری نظارت به بسیج جامعه پزشکی را غیر قانونی تلقی میکنند. با همه اینها رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره نامه اعتراض 4400 پزشک درمانگر اعتیاد به رئیس جمهوری میگوید: نوشتن نامه یا اعتراض به یک برنامه امری طبیعی و حق همه است اما مسأله اصلی محتوای این نامه است که از شواهد علمی و فنی محکمی برخوردار نیست.
سعید صفاتیان میگوید: وزارت بهداشت از بسیج جامعه پزشکی درخواست کرده تا در امر نظارت بر مراکز درمان ترک اعتیاد به این وزارتخانه کمک کند. این واگذاری در همان مراحل اولیه با این استدلال که بسیج یک سازمان صنفی است و نمیتواند در بحث نظارت بر درمان ورود کند، همراه شد. در حالی که طبق ماده 33 قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 1367 بسیج عضو رسمی ستاد مبارزه با مواد مخدر است و به عنوان یک نهاد مردمی و عضو ستاد میتواند به وزارت بهداشت کمک کند.همچنین در سیاست کلان نظام و در قانون مبارزه با مواد مخدر، مراکز خصوصی جایگاه ویژهای دارند و وزارت بهداشت، بسیج یا حتی ستاد مبارزه با مواد مخدر نمیتواند مراکز خصوصی درمان اعتیاد را در کشور تعطیل یا حذف کند.به گفته وی، موضوعات مطرح شده در نامه 4400 درمانگر اعتیاد به رئیس جمهوری از منطق علمی برخوردار نیست و بدون هیچ شواهد علمی و فنی در آن به تعطیلی مراکز درمانی و افزایش قاچاق بازار سیاه اشاره شده است در حالی که مخالفان طرح میتوانستند اعتراضشان را با اثرگذاری بیشتری مطرح کنند.
بر اساس آمارهای ستاد مبارزه با مواد مخدر حدود یک میلیون و 300هزار معتاد در کشور داریم، اگر بنا باشد طبق ادعای 4400پزشک درمانگر اعتیاد، 750هزار معتاد تحت درمان اعتیاد در کشور قرار بگیرند آن وقت یک حساب و کتاب ساده نشان میدهد که بیش از نیمی از معتادان در این مراکز درمان میشوند، این درحالی است که در هیچ جای دنیا 60درصد معتادان تحت پوشش درمان قرار نمیگیرند و این عدد حتی در موفقترین کشورها خیلی کم است.رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام میگوید: از مجموع 30هزار پرسنل مراکز درمان ترک اعتیاد فقط 4400 نفر یا به عبارتی 15 درصدشان نامه اعتراض به طرح واگذاری نظارت به بسیج جامعه پزشکی را امضا کردهاند و 85درصد اعتراضی نداشتهاند.او بر این اعتقاد است که مشکل اصلی درمان اعتیاد و ماندگاری کم معتادان بهبود یافته این است که به بیمار فقط و فقط خدمات پزشکی ارائه میشود آنهم نه در حد استاندارد و به شکلی که در منابع درمان اعتیاد آمده است: «متادون مثل یک شمشیر دو لبه عمل میکند اگر مصرف آن غیر قانونی باشد خطرناک است بنابراین با موجسازی نمیتوان مانع از نظارت بسیج جامعه پزشکی به این مهم شد.»به نظر
میرسد اینکه چرا حساسیت و واکنشهای تندی نسبت به موضوع بازرسیها نشان داده میشود به نشت متادون به بازار سیاه برمیگردد به عبارت دیگر وقتی اعلام میشود 5درصد مراکز درمان ترک اعتیاد اقدام به فروش متادون در بازار سیاه میکنند این شائبه به وجود میآید که با افزایش بازرسیها آن هم از سوی بسیج جامعه پزشکی احتمال اینکه بازار فروش متادون از طریق کلینیکهای ترک اعتیاد کساد شود، زیاد است.