از ادعای شهرفروشی تا واگذاری مجاز تراکم/ چرا درآمدهای پایدار شهرداری محقق نمی‌شود؟
علیرضا جاوید که هم اکنون به عنوان معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران در حال ایفای نقش است یکی از مدیران شهری جوان است که در ادامه گفتگوی «فردا» با این مدیر جوان را از نظر می گذرانیم.
سرویس اجتماعی فردا؛ حامد فراهانی: بکارگیری مدیران شهری جوان و توانمند همیشه یکی از کارهایی بوده است که می توانسته در رشد و بالندگی یک کشور نقش بسزایی داشته باشد همان طور که در دوران هشت سال دفاع مقدس فرماندهان جوان توانستند نقش آفرینی های بسیاری را از خود نشان بدهند و حماسه هایی را بیافرینند.
امروزه نیز می توان با تاسی گرفتن از همان تفکر به جوانان فرصت داد تا خود را در نقش های مختلف اجرایی و مدیریتی محک بزنند و نوعی خود را برای قبول مسئولیت های بزرگتر آماده کنند. شهرداری تهران نیز همیشه مکانی بوده که در آن از مدیران جوان برای پیشبرد اهداف استفاده شده است از این رو ما به سراغ یکی از این مدیران جوان شهرداری تهران رفتیم تا از جزئیات ورود وی به این دستگاه اجرایی عظیم مطلع شویم؛ علیرضا جاوید که هم اکنون به عنوان معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران در حال ایفای نقش است یکی از آن مدیران شهری جوان است که در ادامه گفتگوی «فردا» با این مدیر جوان را از نظر می گذرانیم.
فردا: زمانی که وارد شهرداری تهران شدید از مدیران جوان شهرداری محسوب می شدید. چگونه به ساختار مدیریت شهری راه یافتید؟
در سال 1382 با استقرار دوره دوم شورای اسلامی شهر تهران توفیق حضور در شهرداری تهران را پیدا کردم. ابتدا به عنوان مشاور جوان شهردار تهران و بعد به عنوان مشاور اجرایی منطقه 8 و در سال 1383 به عنوان قائم مقام شهرداری این منطقه منصوب شدم و تا تغییر مدیریت عالی شهرداری تهران در همین مسئولیت بودم.
آذرماه سال 1384 متعاقب حضور آقای دکتر قالیباف در راس شهرداری تهران، به عنوان شهردار منطقه 17 منصوب شدم و پس از آن مسئولیت‌های متعددی همچون قائم مقام معاون شهرسازی و معماری، شهردار منطقه 4، مشاور شهردار تهران در امور طرح های جامع و تفصیلی شهرسازی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران را تجربه کردم و در نهایت به معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران منصوب شدم و هم اکنون در این جایگاه توفیق خدمت دارم.
فردا: زمانی که وارد فعالیت اجرایی شدید بسیار جوان بودید. نحوه پذیرش سازمان و نیروهای تحت امر نسبت به شما و کارآیی شما به عنوان یک مدیر جوان چگونه بود؟
یکی از توفیقات من این بود که کار اجرایی در شهرداری تهران را از منطقه مناسبی شروع کردم؛ یعنی منطقه 8 شهرداری تهران. ضمن آنکه در آن منطقه توفیق همکاری با مدیر خوبی همچون آقای مجتبی قاسمی را داشتم. وی بیش از بیست سال شهردار مناطق مختلف تهران بود. یک سال به عنوان مشاور اجرایی وی و بعد هم در سال 83 و 84 به عنوان قائم مقام وی در شهرداری منطقه 8 فعالیت کردم.
بنابراین طی دوره حدود دو ساله خدمتم به عنوان مشاور و قائم مقام منطقه 8، چکیده‌ای از تجربیات شهردار باسابقه و قدیمی منطقه را فراگرفتم. ضمنا وقتی به عنوان شهردار منطقه 17 منصوب شدم که حدود 25 سال سن داشتم. در واقع شهرداری منطقه 17 اولین منطقه ای بود که در آن تجربه کار مستقل مدیریتی را کسب کردم.
لازم به ذکر است خدمت به مردم محروم جنوب شهر تهران هم در آن مقطع برایم شوق آفرین بود. خدمت بیشتر با توفیقات اجرایی بیشتر و با انگیزه خدمتی مضاعف توام می شد. نشاطی که خدمت به مردم جنوب شهر تهران ایجاد می کرد، نتیجه سریع این تلاش‌ها بود.
نکته دیگر اینکه تجربیاتم به تدریج اندوخته شد. این گونه نبود که رشد و صعود مدیریتی یک باره ای داشته باشم و با مسئولیتی که پیش‌تر تجربه نسبی در مورد آن نداشته باشم، مواجه شوم. توضیح آنکه در ابتدا مسئولیت مشاور اجرایی شهرداری منطقه را در مدت کمتر از یک سال عهده دار بودم، پس از آن قائم مقام شهردار منطقه و سپس شهردار منطقه کوچک جنوب تهران شدم و بعد از آن به عنوان قائم مقام یکی از معاونت های ستادی شهرداری تهران و سپس به عنوان شهردار بزرگترین و پر جمعیت منطقه شهر تهران، یعنی منطقه 4 منصوب شدم. در ادامه به عنوان شهردار منطقه پردرآمد اقتصادی یعنی منطقه یک و بعد به عنوان معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران که پیش از آن قائم مقامی آن را عهده دار بودم، خدمت کردم.
بازگشت مجدد به شهرداری منطقه 4 و خدمت در معاونت فنی عمرانی با تجربه اجرای پروژه های عمرانی در مقیاس منطقه ای، نشان می‌دهد که فرآیند کسب تجارب اجرایی در شهرداری تهران را به صورت تدریجی و پله پله طی کرده‌ام.
چنانچه توفیق نسبی در انجام وظایف و مسئولیت داشته‌ام، در درجه نخست از لطف و عنایت الهی بوده است. اعتماد مدیران عالی شهری در درجه دوم و رشد تدریجی و پلکانی که در مسئولیت‌های مختلف به آن اشاره کردم را در درجه بعدی عوامل این توفیق می‌دانم.
فردا: وقتی به شما اعتماد شد، به موفقیت خوبی در مقاطع مختلف دست یافتید. آیا خود شما هم همین تجربه را در سازمان‌های زیر دست اجرا کردید؟ به عبارت دیگر آیا به نیروسازی، نیرو پروری و جوان پروری پرداختید؟
اعتقادم بر تلفیق تجربه افراد مجرب و انگیزه نیروهای جوان استوار است و همچنین رشد تدریجی و انتقال تدریجی تجربه به نیروهای جوان. بنابراین سعی کردم در عمل هم این ایده را پیاده سازی کنم و حدود 50 نفر از افرادی که در سطوح کارشناسی با اینجانب همکاری می‌کنند به تدریج به سطوح مدیریتی میانی و ارشد در سطح منطقه وارد شدند و امروز بسیاری از آنها در مسئولیت‌های اجرایی و ستادی مدیریتی در شهرداری تهران در سطح مدیرکل و بالاتر در حال خدمت هستند. این امر حاصل تجربه ای بوده که به نیروهای جوان منتقل شده است و ایجاد فرصت برای ظهور و بروز توانایی‌های آنها؛ البته فرصتی که به سوختن آنها منجر نشود، بلکه سبب ساختن آنها گردد. خوشبختانه اکثر این افراد در مسئولیتهایی که بر عهده دارند جزء مدیران موفق و با انگیزه شهرداری محسوب می‌شوند.
فردا: یکی از ادعاهایی که راجع به دوره مدیریت دکتر قالیباف در شهرداری تهران مطرح می شود بحث شهرفروشی است که مدعیان جدی هم دارد. در این زمینه ادعا می شود که شهرداری تهران در دوره 12 ساله اخیر در حال فروختن شهر بوده است. اول اینکه این ادعا را به شکل کلی، چقدر وارد می دانید و در فرض پذیرفتن این ادعا آیا اتفاق بدی است یا خیر؟
در فاصله سال 1374 که افق طرح جامع اول شهر تهران به پایان رسید تا سال 1386 که طرح جامع جدید پایتخت تصویب شد، شهر تهران از لحاظ ضابطه قطعی و ملاک عمل در حوزه ساخت و سازها بلاتکلیف بود.
قبل از سال 74، ملاک عملی به نام طرح جامع اول وجود داشت. بنابراین عملکرد شهرداری در دوره های مختلف یعنی از سال 1349 تا پیروزی انقلاب و از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال 1368 و از سال 1368 تا سال 1374 قابل بررسی و تحلیل و مقایسه با ضوابط و راهبردهای طرح جامع اول می‌باشد. در واقع می توان این پرسش را مطرح کرد که آیا عملکرد شهرداری تهران در این سه مقطع و 25 سال با آنچه که ضابطه و معیار بوده، انطباق داشته است یا خیر؟
از سال 1374 تا سال 1386 شهر تهران از لحاظ وجود یک ضابطه فرادست، بلاتکلیف بود. چون طرح جامع دوم شهر تهران که در اوایل دهه 70 ابلاغ شد، به دلیل اختلاف نظرها و اختلاف سلیقه‌های کارشناسان شهرداری تهران و وزارت مسکن وشهرسازی به مرحله اجرا درنیامد و در شهرداری ابلاغ اجرایی نشد.
بنابراین در این فاصله به دلیل مبهم بودن ضوابط ملاک عمل فرادست، شهر تهران بر اساس مصوبات موردی شورای عالی شهرسازی یا کمیسیون ماده 5 و یا بخشنامه های اجرایی خود شهرداری در حوزه ساخت و ساز اداره شد و نقدهایی جدی در همین بازه زمانی فارغ از نقدهایی که ممکن است به دوره های سه گانه قبل وارد باشد، وارد شد.
از سال 1386 طرح جامع جدید شهر تهران با پیگیری آقای دکتر قالیباف شهردار تهران و حمایت شورای اسلامی شهر و همکاری وزارت راه و شهرسازی تصویب و ابلاغ شد، از این تاریخ به بعد شهر تهران دارای ضابطه و چهارچوب فرادست شد.
با توجه به آنکه شهرداری در بیش از 95 درصد تصمیماتی که در حوزه ساخت و ساز می گیرد پایبند به چهارچوب ها و راهبردهای طرح جامع مصوب سال 86 و ابلاغی فروردین 87 بوده و به ویژه بعد از ابلاغ طرح تفصیلی جدید شهر تهران در ابتدای سال 91 به اجرای تدابیر و ضوابط طرح تفصیلی پایبند بوده است، اطلاق اصطلاح شهر فروشی به این اقدامات یا ناشی از جهل و عدم اطلاع گوینده آن است یا احیانا ناشی از زاویه دید خاص یا پیش فرض منفی گوینده.
با توجه به اینکه در طرح جامع و طرح تفصیلی شهر تهران، تراکم پایه مالی برای تعاملات مالی پرداخت عوارض ساخت و ساز شهروندان به شهرداری تعیین تکلیف شد و تراکم 120درصد برای املاک واقع در شمال محور انقلاب و تراکم 180 درصد برای املاک واقع در جنوب محور انقلاب به عنوان ضابطه مالی و تراکم پایه مالی ملاک عمل برای املاک تهران درنظر گرفته شد و همچنین تراکم مجاز یعنی تراکمی که قابل احداث است برای کلیه پهنه ها و زیر پهنه های موجود در شهر تهران که در طرح های جامع و تفصیلی به آنها اشاره شد به طور دقیق قابل احصاء و قابل مقایسه و قابل بیان است(تراکم مجاز) و حد فاصل تراکم پایه مالی و تراکم مجاز براساس مصوبات شورای اسلامی شهر تهران و با عنایت به آن مصوبات قابل محاسبه و اخذ عوارض ساخت و ساز شهروندان است، بنابراین در طرح جامع و تفصیلی هیچ گونه نقطه ابهامی باقی نمانده که ما اطلاق شهر فروشی و یا تراکم فروشی کنیم. اگر پروانه ای در این چارچوب برای راهبردهای طرح جامع و تفصیلی صادر شده باشد بنابراین تراکم مجاز واگذار شده است وبه این می گویند واگذاری امتیاز تراکم مجاز که طبق قانون و طبق ضوابط، براساس طرح های فرادست شهرداری تهران مجاز به واگذاری امتیاز این تراکم به هر شخص حقیقی و یا هر شخص حقوقی که مالک آن ملک بوده می باشد.
جز تعداد بسیار کمی از املاک که ممکن است در صدور مجوز آنها به دلیل گستردگی و تعدد املاکی که در شهر است و یا به دلیل خاص بودن شرایط فیزیکی آن املاک نیازمند شرایط خاص و تصمیم گیری خاصی بوده که اینها تعداد بسیار کمی را در مقیاس پروانه های شهر تهران دارند. در نتیجه اکثر قریب به اتفاق مجوزهایی که در شهرداری تهران صادر شده است در حد فاصل سال‌های 87 تا 95، یعنی بعد از ابلاغ طرح جامع برمبنای راهبردهای طرح جامع و تفصیلی بوده و در نتیجه اطلاق رعایت قانون به اکثریت آنها عبارت صحیح تری است و اطلاق عبارت شهر فروشی و تراکم فروشی صحیح نیست.
فردا: قواعد موردی که در مورد آن صحبت کردید در گذشته رعایت می شده یا قاعده مند نبوده است؟ یعنی بعد از جنگ از سال 68 تا 86 (تصویب طرح جامع) چطور بوده است؟
همانطور که گفتم تا سال 1374 چهارچوب ضوابط طرح جامع اول در شهر تهران حاکم بود، و باید رعایت می شد ولی عملا به دلیل اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شرایطی جدید حاکم شده بود و موضوع جنگ تحمیلی و مشکلاتی که برای تامین منابع وجود داشت، شهرداری امکان ارائه خدمات به شهروندان را نداشت و در مورد ساخت و ساز چندان برنامه ریزی نشد.
از سال 68 به بعد تیم مدیریتی که در آن مقطع در شهرداری تهران حضور داشتند در واقع این تدبیر را برای حل مشکلات مالی شهر و همین طور ارائه خدمات به شهروندان در حوزه ساخت و ساز ارائه کردند تا بتوانند در املاکی با اضافه کردن ارتفاع ساختمان و به عبارتی بلند مرتبه سازی، منابع مورد نیاز را تامین کنند.
شاید وضعیت محله الهیه تهران که از ضلع شمال بزرگراه طبقاتی صدر به خوبی قابل مشاهده است، حاصل غلبه این تفکر در فاصله سال‌های 68 تا 76 باشد. طبیعتا در بسیاری از مجوزهای صادر شده به دلیل آنکه زمان قابل توجهی از تصویب طرح جامع گذشته بوده، ضوابط آن جدی گرفته نشده است.
نکته دوم اینکه طرح تفصیلی دقیقی مبتنی بر طرح جامع اول تصویب و ملاک عمل قرار نگرفت و چندان اهتمامی هم به رعایت این چارچوب ها صورت نگرفته و امروز آثار این تصمیمات قابل مشاهده است. البته امروز نقد اقداماتی که در 30 سال گذشته در شهرداری تهران صورت گرفته است، مدنظر نیست و این فقط روایتی از اقدامات و اتفاقات صورت گرفته در گذشته است.
از سال 1374 تا 1386 دستورالعمل های موردی و مصوبات موردی و بخش نامه ها مورد ملاک داخلی قرار می گرفت و از جامعیت و هم پیوندی کاملی برخوردار نبود.
به عبارتی می توانیم بگوییم یکی از اقدامات بسیار خوبی که در دوره فعلی مدیریت شهر تهران صورت گرفت اهتمام به تکمیل طرح جامع و فرآیند تصویب و ابلاغ و اهتمام به تهیه و تصویب و ابلاغ طرح جامع و تفصیلی بود که این خود اقدام شجاعانه ای بود که می توانست مشکلاتی را برای شهرداری ایجاد کند ولی شهرداری با توجه به لزوم شفاف سازی و لزوم ضابطه مند شدن و برنامه پذیر شدن برنامه ها و طرح های اجرایی خود، به انجام امور فوق اهتمام کرد. خوشبختانه در سالهایی که این طرح اجرا شد، به دلیل اینکه مبتنی بر تکنولوژِی جدید ( (GISبوده و پارسل (ملک)محور است و البته استفاده از سیستم پهنه بندی، از مزایای قابل توجهی بهره مند است.
فردا: در بحث درآمدهای شهرداری از محل ارائه مجوز تراکم، آقای دکتر قالیباف صحبتی داشتند درباره اینکه 55 درصد درآمدهای شهر تهران از محل درآمدهای ناپایدار است. اولا منظور از درآمدهای ناپایدار فقط بحث ارائه مجوز تراکم است؟ ثانیا آیا این فروش تراکم فقط صرف هزینه های جاری شهرداری می‌شود یا خود اینها می تواند صرف احیای شهر شود؟
از نگاه عملیاتی، درآمدهای پایدار شامل درآمدهایی هستند که اولا مستمرند، ثانیا تابع نوسانات اقتصادی نیستند یعنی میزان آنها در دوره‌های رکود و رونق تفاوت قابل توجهی ندارد. ثالثا مبنای اخذ و وصول آنها بر مبنای قانون عمومی فرادست است که عدم اهتمام به پرداخت آن طبق قانون با مجازات و جرائمی مواجه است.
این پارامترها، پارامتر تعریف درآمدهای پایدار است. به طور معکوس و در مقابل، درآمدهای ناپایدار درآمدهایی است که لزوما قابل تکرار و قابل تحقق مشابه نیستند. به شدت به نواسانات اقتصادی بوده و در دوره رونق دچار افزایش چشمگیر و در دوره رکود دچار کاهش می‌شوند.
در واقع به دلیل اینکه الزامی به پرداخت آنها وجود ندارد و متاثر از درخواست خود مالک است نه الزام قانونی، تحقق آنها از ثبات بهره مند نیست.
اگر بخواهیم در حوزه درآمدهای پایدار، یکی از بهترین درآمدها را مثال بزنیم باید از مالیات بر ارزش افزوده نام ببریم. متاسفانه با اینکه سهم 50 درصدی شهرداری ها از مالیات بر ارزش افزوده به تدریج کاهش پیدا کرد و به یک سوم تقلیل یافت اما با این حال بخش عمده ای از درآمدهای شهرداری‌ها از این محل تامین شده و کمک بسیار خوبی برای تحقق درآمدهای این نهادها به شمار می‌آیند.
عوارض کسب و پیشه، عوارض پسماند و نوسازی، موارد دیگری هستند که در حوزه کسب درآمدهای پایدار اهمیت دارند اما به دلیل اینکه متناسب با تورم اقتصادی املاک، رشد اقتصادی مناسبی پیدا نکردند، میزان آنها قابل توجه نیست و چندان نقشی در تحقق درآمدهای سالیانه شهرداری ها ایفا نمی کنند. ضمن اینکه الزامات قانونی برای پرداخت آنها به دلایل برخی مصلحت های اجتماعی به طور کامل رعایت نمی شود. از جمله قطع برق برخی خانه ها که عوارض نوسازی را پرداخت نکردند که اینها خیلی در چارچوب ملاک جاری عمل اجرایی نمی شوند. بنابراین تحقق پذیری آنها هم صد در صد نیست.
مجموعه‌ای از درآمدهای دیگر مثل 10 درصد عوارض فروش بنزین که بعد از اجرای هدفمندی یارانه ها تفاسیر مختلفی بر آنها شد که آیا این 10 درصد، 10 درصد 100 تومان اولیه است یا 10 درصد قیمت افزایش یافته؟ بنابراین میزان تحقق آن بسیار کاهش پیدا کرد.
آیتم های دیگری هم وجود دارد که در کل عدد چشمگیری را ارائه نمی دهد. این موارد درآمدهای نقدی شهرداری بوده است.
بخشی از درآمدهای پایدار شهرداری تهران، غیر نقدی است. مثل تهاتر املاک برای تحقق پروژه های اجرایی شهرداری است. به عنوان مثال شهرداری تهران برای انجام وظایف خود باید بوستان و یا پارکی را تملک و آن را احداث کند. به جای اینکه پول به مالک پرداخت کند برای تملک املاک، از املاک موجود خود تهاتر می کند و در واقع بدون اینکه پولی را پرداخت کند، وظیفه توسعه سرانه فضای سبز را محقق می کند. این را هم می‌توانیم به نوعی تبدیل و بهینه کردن املاک موجود در ذخایر شهر تلقی کنیم و در واقع جزء درآمدهای پایدار غیر نقدی در نظر بگیریم چراکه همان پارک و فضای سبز به مردم خدمات می دهد و به عنوان پشتوانه املاکی شهر و شهرداری برای آیندگان باقی خواهد ماند و پایداری نسبی خواهد داشت. بنابراین در حوزه درآمدهای نقدی، حدود 45 درصد درآمدها پایدار و 55 درصد ناپایدار است.
از حدود 10 هزار میلیارد تومان درآمد نقدی شهرداری تهران، 4500 میلیارد تومان پایدار و 5500 میلیارد تومان ناپایدار است. در موضوع درآمدهای غیر نقدی هم تقریبا می توانیم درصد درآمدهای پایدار و ناپایدار را چهل به شصت بدانیم.
فردا: بحث هزینه کردن این درآمدها به چه صورت است. آقای دکتر قالیباف اخیرا گفته است که 70 درصد بودجه شهرداری صرف پروژه های عمرانی می شود. از این محل سهم عمده ای مربوط به توسعه مترو است. به غیر از مترو به عنوان یک زیر ساخت، چه میزان صرف فعالیت های دیگر عمرانی می شود؟
باتوجه به اولویت شهرداری تهران که به درستی به تکمیل خطوط 6 و 7 و ایستگاه های خط 3 مترو معطوف است، بخش عمده ای از منابع بودجه ای شهرداری تهران در حوزه بودجه های سرمایه ای و عمرانی به توسعه مترو اختصاص می‌یابد؛ رقمی که حدود 6 تا 7 هزار میلیارد تومان در سال است و حدود 3 هزار میلیارد تومان هم برای معاونت فنی و عمرانی و معاونت خدمات شهری در سایر پروژه های عمرانی هزینه می شود.
بنابراین می توان گفت حدود 70 درصد از کل بودجه شهرداری تهران برای تملک املاک جهت اجرای پروژه های عمرانی و حمل و نقل و خدماتی است و 30درصد هزینه های جاری است.
از 70درصد بودجه عمرانی هم حدود 70درصد برای توسعه حمل و نقل عمومی است و 30درصد برای سایر پروژه های عمرانی.
فردا: مهمترین پروژه های در دست احداث معاونت عمرانی چیست؟
حدود 30 پروژه در حال احداث داریم که تا نیمه اول سال 96، یعنی زمان خاتمه این دوره از مدیریت شهری به اتمام می‌سد. طبق برنامه ریزی انجام شده، به طور میانگین حداقل یک پروژه در هر ماه مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
یکی از مهمترین پروژه ها که خود در واقع شامل 4 پروژه عمرانی می‌باشد عبارت است از ادامه غربی بزرگراه شهید حکیم حدفاصل تقاطع آزادراه آزادگان تا جاده مخصوص تهران- کرج که در مسیر خود دارای 10 تقاطع غیرهمسطح شرقی- غربی، دو تقاطع غیر همسطح کاروانسرای سنگی یک و دو که خیلی عظیم هستند و تونل شهدای غزه که به طول حدود 5/2 کیلومتر زیر بوستان جنگلی چیتگر احداث شده است، می‌باشد. هزینه اجرای کل پروژه هزار میلیارد تومان است و به دلیل تنوع پروژه‌های عمرانی که دارد مشتمل بر 25 کیلومتر احداث بزرگراه(با لحاظ رمپ و لوپ‌ها) و نزدیک به 12 تقاطع غیرهمسطح بوده و جزء پروژه های قرنی یا مگا پروژه های شهری محسوب می‌شود؛ پروژه ای که اوایل نیمه دوم سال 95 به بهره برداری می رسد.
پروژه بعدی، تقاطع غیر همسطح بزرگراه امام علی (ع)، بزرگراه شهید صیاد شیرازی،بلوار اوشانی و بلوار ارتش است که مشتمل بر 10 پل و تقاطع غیر همسطح است و می تواند در تسهیل ترافیک شمال شرق تهران و شرق منطقه یک تهران تاثیر بهینه ای بگذارد.
این پروژه هم در حال احداث است و فاز یک آن که احداث پل ارتش روی بزرگراه امام علی (ع) بود در بهمن سال گذشته با حضور شهردار تهران به بهره برداری رسید. فاز دوم که شامل اتصال بزرگراه امام علی (ع) به بزرگراه ارتش است تا پایان مردادماه آماده بهره برداری است و فاز سوم و چهارم هم تا پایان آذرماه و بهمن ماه سال 95 تحویل شهروندان می‌شوند.
پروژه سوم تصفیه خانه دریاچه شهدای خلیج فارس است که به منظور تصفیه آب ورودی و آب موجود در دریاچه و با استفاده از مدرن ترین تکنولوژی روز در حال احداث است. این پروژه تا پایان آذرماه سال 95 آماده بهره برداری است و می تواند در ارتقاء کیفیت زیست محیطی دریاچه شهدای خلیج فارس و برطرف شدن نگرانی ها و مخاطرات آتی تاثیر بسزایی بگذارد.
تاج سد دریاچه شهدای خلیج فارس پروژه دیگری است که تا پایان مرداد ماه سال 95 آماده بهره برداری بوده و شامل یک سازه مونو منتال قوسی شکل فلزی است که می تواند در جذب گردشگر داخلی و خارجی نقش داشته باشد.
پنجمین پروژه، پروژه هوادهی تونل نیایش است که با توجه به ملاحظات پدافند غیرعامل و به عنوان سیستم مکمل تهویه تونل نیایش اجرا شده است. این پروژه تا پایان مردادماه سال جاری آماده بهره‌برداری می‌شود.
ششمین پروژه، پروژه احداث تقاطع غیرهمسطح بزرگراه شهید خرازی و محور اردستانی است که آن هم تا پایان مردادماه آماده بهره برداری می‌شود.
هفتمین پروژه، تقاطع غیر همسطح بزرگراه شهید خرازی با خیابان شهید باقری در منطقه 22 است که آن هم تا پایان آذرماه 95 آماده بهره برداری خواهد بود.
هشتمین پروژه، پروژه ادامه بزرگراه آزادگان تا بزرگاه امام رضا(ع) به نام بزرگراه دولت آباد یا شهید نجفی رستگار است که 5 کیلومتر طول دارد. این پروژه تا پایان سال به صورت فاز به فاز آماده بهره برداری خواهد شد و تاثیر بسزایی در تکمیل رینگ کمربندی آزادراه های اطراف تهران خواهد داشت. این پروژه وظیفه اتصال بزرگراه آزادگان به بزرگراه امام رضا(ع) و در آینده به بزرگراه‌های شهید شوشتری و شهید یاسینی را بر عهده دارد.
پروژه نهم شامل تقاطع غیر همسطح ثامن است. این پروژه شامل تقاطع بزرگراه های شهید شوشتری، امام رضا(ع) و شهید نجفی رستگار است که تا قبل از پایان سال جاری مورد بهره برداری قرار می گیرد.
پروژه دهم، تقاطع غیر همسطح بزرگراه یادگار امام(ره) و خیابان امام خمینی(ره) است که در مرداد ماه با حضور شهردار شهر تهران به بهره برداری رسید و امکان دسترسی از مسیر تندروی بزرگراه یادگار امام(ره) به خیابان امام خمینی(ره)به سمت شرق را فراهم کرده است. این تقاطع همچنین در تسهیل ترافیک خروجی از بزرگراه یادگار امام(ره) تاثیر بسزایی خواهد داشت.
یازدهمین پروژه، امتداد خود محور بزرگراه یادگار امام(ره) از داخل پادگان جی به سمت میدان فتح است که شاخه غربی ادامه بزرگراه یادگار امام(ره) به شمار می‌آید. این پروژه تا پایان تیرماه سال 96 به بهره برداری خواهد رسید.
دوازدهمین پروژه، پروژه شهید بروجردی است که اتصال دهنده بزرگراه آزادگان به محور کن و از طریق آن به میدان فتح است. فاز اول تا پایان امسال و فاز دوم تا تیرماه سال 96 به بهره برداری می‌رسد.
سیزدهمین پروژه، رمپ راستگرد دسترسی بزرگراه نیایش به بزرگراه شهید چمران به سمت شمال است که تا پایان آذرماه 95 به بهره برداری خواهد رسید.
چهاردهمین پروژه، احداث پارکینگ زیر سطحی نیایش است که در مجاورت پردیس سینمایی ملت در حال احداث می‌باشد. این پروژه امکان دسترسی ورودی و خروجی از تونل نیایش را خواهد داشت. اولین تجربه پارکینگ های انبوه زیر سطحی تهران و کشور به شمار می‌آید و با ظرفیت 1600 واحد تا پایان خرداد ماه سال 96 به بهره برداری خواهد رسید.
پانزدهمین پروژه، تقاطع غیر همسطح بزرگراه بهشت زهرا(س) یا علامه عسگری با جاده قدیم قم است که تا پایان سال به بهره برداری خواهد رسید.
شانزدهمین پروژه، تقاطع غیر همسطح تقی آباد است که در منطقه 20 در حال احداث است و آن هم تا قبل از پایان سال جاری به بهره برداری خواهد رسید.
هفدهمین پروژه شامل احداث بزرگراه شهید شوشتری است که طراحی فاز یک آن به اتمام رسیده و طراحی فاز دو آن تا پایان سال به اتمام می رسد. در سال آینده شاهد آغازعملیات اجرایی پروژه احداث بزرگراه شهید شوشتری خواهیم بود. البته در حال تعامل با سازمان محیط زیست و سازمان منابع طبیعی به علت عبور پروژه از جنگل حفاظت شده هستیم که مجوزهای نهایی هنوز صادر نشده است.
پروژه بعدی، تونل آرش اسفندیار است که اتصال دهنده غرب و شرق بزرگراه شهید مدرس در امتداد خیابان آرش و فرید افشار است و می تواند به عنوان ششمین تونل ترافیکی شهر تهران به صورت شرقی-غربی عمل کند. این پروزه تا پایان خرداد ماه سال 96 به بهره‌برداری خواهد رسید.
نوزدهمین پروژه تقاطع غیر همسطح کوی نصر است که شامل جمع‌آوری پل موجود تقاطع بزرگراه جلال آل‌احمد و بزرگراه شهید چمران و احداث یک مسیر زیر گذر است. این پروژه تا پایان تیرماه سال آینده به بهره برداری خواهد رسید.
بیستمین پروژه، مجموعه نمایشگاهی بین المللی شهر آفتاب بود که اردیبهشت ماه سال جاری فاز اول آن به بهره برداری رسید و نمایشگاه کتاب هم در آن برگزار شد.
بیست و یکمین پروژه، زیر گذر جوادیه بود که در فروردین ماه سال جاری با حضور شهردار تهران به بهره برداری رسید و هم اکنون در حال بهره برداری است.
پروژه احداث زیرگذر امتداد خیابان استادمعین به خیابان شهید اکبری از دیگر پروژه‌های در حال اجرا است که بهره‌برداری از آن باعث کاهش ترددهای اضافی در خیابان آزادی و میدان آزادی شده و رفت و آمد میان محلات مناطق 2 و 9 شهرداری تهران را تسهیل می‌کند.
احداث ادامه جنوبی بلوار استاد معین نیز از طرح‌های در حال اجرای معاونت فنی و عمرانی است که با هدف کاهش ترافیک سنگین معابر کم عرض منتهی به سه راه آذری و روان سازی جریان عبور و مرور خودروها در میدان آزادی، خیابان آزادی و بزرگراه آیت ا... سعیدی در دستورکار قرار گرفته و به پیشرفتی قابل ملاحظه رسیده است.
بهسازی و آب بندی کامل سقف فضاهای فرهنگی زیر میدان آزادی، از دیگر اقدامات در حال اجرای شهرداری تهران است که در قالب پروژه بهسازی سطح پیرامونی برج آزادی انجام می‌شود. در این پروژه، سطح پیرامونی برج آزادی با استفاده از بیش از 42هزار مترمربع مصالح و عایق با بالاترین کیفیت ممکن بهسازی می‌شود. پیش بینی می‌شود عملیات اجرایی این پروژه تا پایان سال جاری به اتمام برسد.
پروژه بعدی، مجموعه پروژه های شرکت خاکریز آب است که در قالب شبکه جمع آوری آبهای سطحی شهری تهران تعداد زیادی زیر پروژه دارد که خود آنها بالغ بر 10 پروژه هستند.