روزنامه ایران: بهمن ماه سال گذشته همکاری وزارت بهداشت و کمیته اجتماعی شورای شهر تهران به ابلاغیه‌ای منجر شد که براساس آن، همه بیمارستان های دولتی بویژه در جنوب شهر تهران موظف شدند نوزادان متولد شده از مادران معتاد و مادران تحت درمان را به مدت 3 تا 5 روز برای سم زدایی پذیرش کنند.
از آن تاریخ تا به امروز حدود 8 ماه می‌گذرد، اما مشکل اینجاست بیمارستان‌های پذیرش کننده، مجهز به بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نیستند و بچه‌ها بدون سم زدایی تحویل خانواده‌های معتاد خود می‌شوند! درحالیکه با توجه به این ابلاغیه، بیمارستان باید قبل از تحویل نوزاد، مورد را با قید فوریت برای مداخله به اورژانس اجتماعی بهزیستی اطلاع دهد.به گزارش خبرنگار «ایران»، فاطمه دانشور رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران در نشستی خبری با پیش کشیدن بی‌توجهی بیمارستان ها به ابلاغیه وزارت بهداشت درباره پذیرش نوزادان، از سوء تغذیه، کم وزنی شدید و نداشتن کارت واکسیناسیون این نوزادان پرده برداشته و می‌گوید: متأسفانه مادران معتاد برای آرام کردن نوزادان، از مواد مخدر استفاده می‌کنند، به همین علت اغلب آنها خواب آلوده و خمار هستند که به مرور زمان هم دچار اعتیاد می‌شوند.
وی با تأکید بر اینکه این نوزادان حاصل ازدواج‌های موقت و ثبت نشده هستند، ادامه می‌دهد: ما هم‌اکنون 200 زن معتاد را در مؤسسه مهرآفرین پذیرش کرده‌ایم که این تعداد، حدود 600 فرزند داشتند و این یعنی هر مادر به طور میانگین حدود 4 تا 8 زایمان را تجربه کرده است، اما مسأله مهم اینجاست که زیر 10 نفر از آنها تمایل به ترک داشتند و این سبک زندگی را پذیرفته‌اند.
وی با انتقاد از غفلت بیمارستانها به ابلاغیه وزارت بهداشت، تأکید می‌کند: متأسفانه بعضی بیمارستانها حتی از این ابلاغیه بی‌اطلاعند و علاوه بر این بیمارستانها در پذیرش مادر و نوزاد برخورد چندگانه دارند. از طرفی بیمارستان معتقد است باید کودک معتاد در اختیار اورژانس اجتماعی قرار بگیرد، اما از آن طرف بهزیستی مصر است که باید مددکار بیمارستان، اقدامات قضایی را انجام دهد.
خلأهای قانونی
دانشور با اشاره به اینکه اغلب این نوزادان در پاتوق‌ها به دنیا می‌آیند و نمی‌توانند شناسنامه بگیرند، می‌گوید: درحال حاضر خلأهای قانونی زیادی بر سر راه این نوزادان قرار دارد. از جمله اینکه اغلب آنها فاقد شناسنامه هستند و جالب اینکه برخی مادران آنها هم به همین روال، شناسنامه ندارند و همین مسیر را طی کرده‌اند و فاقد هرگونه پوشش بیمه‌ای هستند، درحالی که وزارت کشور می‌تواند برای صدور مجوز وارد عمل شود.
وی در ادامه به مشکلات پیش روی کودکان بدون شناسنامه از مادران معتاد می‌پردازد و می‌گوید: بسیاری از مادران بدون ازدواج ثبت شده باردار می‌شوند و آنها به علت وجود برخی مشکلات در خانه و پاتوق زایمان کرده و در نهایت کودک آنها بدون شناسنامه باقی می‌ماند، چراکه نه پدری وجود دارد و نه اوراقی برای ازدواج. متأسفانه اگر مادر هم بتواند برای دریافت شناسنامه اقدام کند، جلوی اسم پدر سفید گذاشته می‌شود که همین موضوع کودکان را دچار بحران‌های شدید می‌کند.
وی با بیان اینکه اغلب این کودکان در آینده به مشاغل سخت و پنهان همچون خرده‌فروشی موادمخدر روی می‌آورند، می‌گوید: والدین مصرف‌کننده فعال مواد یا والدین واجد سابقه شناخته شده، متأسفانه نسبت به فروش نوزاد، بهره‌کشی از کودک برای تکدی‌گری یا اجبار کودک به کار اقدام می‌کنند.دانشور همچنین به مسأله نوزادان اتباع خارجی و عدم پذیرش آنها از سوی بیمارستان ها اشاره کرده و می‌گوید: در یک مورد بیمارستان برای پدیرش یک کودک افغان، از ما درخواست 10 میلیون تومان کرده بود که در نهایت با وساطت سیستم قضایی به 900 هزار تومان کاهش یافت، اما این مسأله همچنان دردسرهای خاص خودش را دارد.عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه در برخی موارد برای گرفتن کودک از والدین و خروج آنها از محیط‌های ناامن با اورژانس اجتماعی بهزیستی به مشکل برمی‌خوریم، می‌گوید: مأموران اورژانس بهزیستی با لباس و خودرو به محل وارد می‌شوند که این موجب می‌شود تا والدین به محض دیدن خودرو، بسرعت محل زندگی خود را تغییر دهند، بنابراین بارها از مأموران اورژانس درخواست کردیم که به شکل نامحسوس برای گرفتن کودکان اقدام کنند. موضوع پرمناقشه پیشگیری از بارداری زنان معتاد دانشور
مشکلات روحی - روانی، بی‌ثباتی شخصیت و پایین بودن ضریب هوشی مادران معتاد را یکی از علل بارداری‌های پی در پی و بدون برنامه آنها اعلام کرده و می‌گوید: همچنان معتقدم باید اجازه عمل توبکتومی (پیشگیری از بارداری ویژه زنان ) برای تعداد محدودی از این قشر خاص و مادران و افراد پرخطر البته با رضایت خودشان صادر شود، چراکه این موضوع با افزایش جمعیت کیفری در آینده ارتباط مستقیم دارد.وی در ادامه با تأکید بر خلأهای قانونی که در این حوزه وجود دارد، می‌گوید: من به این دوره مجلس امیدهای زیادی داشتم، اما در این مدت کوتاه هنوز هیچ حساسیت و واکنشی نسبت به بحث آسیب‌های اجتماعی از طرف اکثر نمایندگان ندیده‌ام. یکی از مشکلات موجود به قدرت مداخله بسیار محدود مددکاران برمی‌گردد، برای مثال هم‌اکنون نه مددکار بهزیستی و نه مددکار خدمات اجتماعی شهرداری نمی‌توانند کودک شیرخوار را از مادری که درحال گدایی بر سر چهاراه‌هاست، جدا کنند.
وی تأکید می‌کند: متأسفانه چندین بار تقاضای برگزاری نشست با نمایندگان مجلس برای طرح موضوعات مختلف را داشتیم که تاکنون محقق نشده است. درحالی که ما با چالش‌های اساسی در ساختارها، قوانین و اقدامات اجرایی کشور روبه‌رو هستیم به طوری که هنوز غربالگری اعتیاد در دوران بارداری به عنوان یک ضرورت مطرح نشده و بسیاری از مادران مبتلا به «اچ آی وی» بدون آگاهی مسئولان بیمارستان، زایمان طبیعی می‌کنند.وی با بیان اینکه در بیمارستانها غالب بودن رویکرد پزشکی در موضوعات اجتماعی بسیار محسوس است، می‌گوید: این درحالی است که باید یک مددکار اجتماعی در همه بیمارستانها حضور داشته باشد نه اینکه کادر پزشکی در موضوعات اجتماعی تصمیم‌گیری کند. البته نتیجه چنین نگاهی هم، اجرا نشدن ابلاغیه وزارت بهداشت است!
دانشور با اشاره به مشکلات اورژانس اجتماعی 123 تصریح می‌کند: ناکافی بودن تعداد مددکار اجتماعی، کمبود تجهیزات و خودروها و... موجب ضعف و تأخیر حضور اورژانس در محل‌های مختلف شده است به طوری که در پهنه شرق و جنوب شرقی تنها 6- 5 مددکار اجتماعی وجود دارد که نمی‌توانند مداخله صریح و بموقع داشته باشند.