عطوان: کُردها عامل اصلی نزدیک شدن ترکیه و ایران هستند

خبرگزاری تسنیم: به نقل از روزنامه رای الیوم، عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه با اشاره به تحول روابط ترکیه و ایران نوشت: خط ارتباطی ایران و ترکیه این روزها گرم و پررفت و آمد شده است و بعید نیست سفر هفته آینده «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه به تهران موضوع غیرمنتظره بزرگی را در ارتباط با منافع دو جانبه تجاری و نیز بحران سوریه به دنبال داشته باشد. تبادل دیدار مسئولان ایران و ترکیه هفته گذشته محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران عازم آنکارا شده و با اردوغان دیدار کرد، سپس مولود چاووش اوغلو در یک سفر غیرعلنی به تهران آمد و با ظریف دیداری پنج ساعته داشت. با این توضیحات باید پرسید دقیقا چه چیزی در جریان است و محور این دیدارها و ارتباطات محرمانه و نیز علنی چیست؟ سوال دیگر اینکه دلایل این گرم شدن روابط دو طرف به شکل غیرمنتظره که در قبال بحران سوریه در دو خندق جدا بودند، چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید به اظهارات مطبوعاتی «نعمان کورتولموش» معاون نخست زیر ترکیه اشاره کرد مبنی بر اینکه از سیاست کشورش در قبال سوریه به شدت و به شکل بی سابقه‌ای انتقاد کرد تا جایی که این سیاست را «منبع دردهای بسیاری دانست که امروز مردم ترکیه از آن رنج می برند» و ابراز امیدواری کرد که به زودی ملت سوریه به راه حلی برسد که جایگزین راه حل تحمیلی از خارج باشد. به نظر می رسد خوشبینی وی در مورد حل و فصل بحران سوریه فقط یک آرزو نیست بلکه زیر و رو شدن مواضع ترکیه در قبال بحران سوریه که روند شتابانی گرفته است، در درجه نخست به موضع آمریکا در قبال کُردها به عنوان متحد راهبردی و پیشروی گسترده نیروهای دموکراتیک کُرد در شمال غرب سوریه و تسلط بر شهر منبج و بیرون راندن داعش مربوط می شود. همچنین ترکیه بیم دارد که منبج به شهر عفرین متصل شده و منطقه خومختاری کُردها شبیه کردستان عراق در نقاط مرزی تشکیل شود. دو شرط ترکیه در قبال حل بحران سوریه نکته قابل توجه اینکه بن علی یلدریم نخست وزیر ترکیه پیش از کودتای نافرجام در این کشور در مورد سیاست جدید کشورش در قبال سوریه بر لزوم جلوگیری از تشکیل حکومت مستقل از سوی کُردها اشاره کرده و گفت که ترکیه برای حل بحران سوریه دو شرط قائل است: اول: حفظ وحدت اراضی سوریه. دوم : تشکیل دولتی با حضور نمایندگانی از تمام ادیان و نژادها بدون اینکه به هیچ وجه به بقای بشار اسد یا کنار رفتن او اشاره‌ای داشته باشد. تحقیق شرط اول شامل مخالفت ترکیه با طرح فدرالی آمریکا درسوریه است که بر اساس آن سه اقلیم در شرق و غرب و شمال برای کُردها تشکیل می شود حال آنکه ترکیه با این تقسیم مخالف است زیرا مقدمه تقسیم سوریه خواهد بود. شرط دوم نیز شامل تشکیل دولت فراگیر در سوریه است که مقدمه اصلاحات سیاسی و اقتصادی باشد. کُردها عامل اصلی نزدیک شدن روابط ترکیه و ایران کُردهای سوریه به طور خاص عامل اصلی نزدیک شدن روابط ترکیه و ایران و تغییر عمیق سیاست ترکیه در قبال بحران سوریه است. در مقابل، اقدام پنتاگون در ارسال جنگنده به سوریه برای حمایت از نیروهای کُرد که با مستشاران آمریکایی همکاری دارند در راستای حمایت از آنان در مقابل حملات هوایی در نزدیک شهر حسکه واقع در شمال شرق سوریه تحولی خطرناک است که چه بسا در واکنش به تفاهم ایران، ترکیه و روسیه علیه کُردها صورت گرفته است. خروج ترکیه از ائتلاف سعودی- آمریکایی- قطری به هر حال شکی نیست که اتحاد روسیه و ایران ترکیه تقویت خواهد شد و نزدیک شدن روابط ترکیه با ایران با این سرعت و بازنگری عمیق در سیاست های خود در قبال بحران سوریه به معنی بیرون آمدن ترکیه از ائتلاف سعودی- آمریکایی - قطری است. حل و فصل بحران سوریه بر اساس شروط و تفاهمات ایران و ترکیه و با استقبال روسیه اکنون بیش از هر زمانی به تحقق نزدیک شده است اما شاید آمریکا در صدد مانع تراشی در این مسیر برآید که این احتمال چندان قوی نیست زیرا بازتاب هایی را به دنبال خواهد داشت که چه بسا موجب رویارویی سیاسی و حتی نظامی بین روسیه و آمریکا شود، زیرا این راه حل به ضرر کُردها به عنوان متحد واشنگتن و حکومت مستقل آنان که آمریکا و غرب قول آن را داده است تمام خواهد شد. در این میان اظهارات معاون نخست وزیر ترکیه هم حاکی از توقف حمایت از مخالفان مسلح سوری و بستن مرزهای ترکیه به روی هرگونه حمایت نظامی و مالی از آنان است. سوریه اکنون به سمت تحولات غیرمنتظره‌ای پیش می رود که احتمال حل و فصل سیاسی بیش از هر زمان دیگری قوت گرفته است.