سایه سفته بازی بر بورس

خبرگزاری فارس: شاید این روزها با سرک کشیدن به تالار معاملات بورس پایتخت، اوج بی رمقی را بتوان در چهره معامله گرانی به وضوح دید که حتی خبرهای درگوشی اهالی تالار شیشه‌ای هم آن را مجاب به رفتن تا جنب پل حافظ نمی‌کند. حقیقت این است که پس از بازدهی راضی کننده بازار سهام در زمستان پارسال، بورس تهران در بهار و تابستان امسال درجا زد، تا بتواند اصلاح قیمتی را نیز به اوج خود برساند، اما اکنون اغلب معامله‌گران بازار سهام معتقدند، روند فعلی معاملات از هیچ تحلیلی تبعیت نمی‌کند. آنچه بر بازار فعلی سهام حاکم شده، فضایی توام با سفته بازی و نوسان های چند روزه است که تا زمان آغاز فصل انتخابات در کشور به چنین فضایی دلخوش کرده است. در این ارتباط علی مرتضایی یکی از معامله گران حاضر در تالار شیشه ای بورس تهران با اعتقاد به اینکه پولی که در زمستان با فرمان خودروریی ها وارد بازار شد، هم اکنون از این بازار بیرون رفته است، به خبرنگار فارس می گوید: هم اکنون بورس تهران تا آخر سال با چشم انداز دیگری مواجه است . در حال حاضر کلیت معاملات بازار سهام روی مدار نوسانی و بدون تحلیل حرکت می کند. وی معتقد است: بازار سهام در ابتدای سال جاری با انگیزه کوتاه مدت نگری با تک سهم‌ها و نماد شرکت‌های کوچکی همچون "فلوله"،" ارفع" و یکسری سهام در گروه فلزات اساسی حرکت کرد که هیچ ربطی به تحلیل نداشت و حتی برخی از آنها زیان ده هم بودند. بازار با گروه روی حرکت کرد که مبتنی بر رشد قیمت ها در بازارهای جهانی بود. هم زمان شایعه مناقصه معدن مهدی آباد را بر روی زبان ها انداختند. باید پرسید این معدن که چندین سال از واگذاری آن صحبت می شودچرا وقتی که قیمت های جهانی کمی نوسانی شده باید دوباره مطرح شود. سپس بازار با گروه روی حرکت کرد که مبتنی بر رشد قیمت ها در بازارهای جهانی بود. هم زمان شایعه مناقصه معدن مهدی آباد را بر روی زبان ها انداختند. باید پرسید این معدن که چندین سال از واگذاری آن صحبت می شود، چرا وقتی که قیمت های جهانی کمی نوسانی شده باید دوباره مطرح شود. مرتضایی می افزاید: اردیبهشت ماه امسال اغلب حقوقی ها سهام گروه فلزات اساسی و در راس آن گروه سرب و روی را خریدند و قیمت این سهم‌ها در بعضی موارد تا 100 درصد هم افزایش یافت. هم اکنون نیز بعد از فصل مجامع، گروه پالایشی‌ها را به حرکت انداخته اند. در حالی که هیچ خبری در بازار بعد از عید نیست و بطور کامل زیر سایه سفته بازی رفته است. جعفر صادقی دیگر سهامداری است که شرایط بازار سهام در قبل از عید 95 را متفاوت از شرایط کنونی می‌داند و با اعتقاد به اینکه در سه ماه پایانی امسال دوباره روند تاریخی دیگری برای بازار رقم می خورد می گوید: تا انتخابات ریاست جمهوری امریکا روند بازار سهام نوسانی خواهد بود، به طوری که در اواسط مهر ماه تا آبانماه بازار رخوت انگیزی خواهیم داشت، اما از الان تا اواسط مهر ماه معاملات سهام بدون هیچ تحلیلی نوسان خود را می دهد. به باور وی نوسان کنونی بازار سهام به پشتوانه دلایل خاص علمی استوار نیست. صادقی عنوان کرد: بعد از انتخاب رییس جدید سازمان بورس، به عبارتی حقوقی ها برای بیعت با این انتخاب از طریق بلوک زدن و معاملات کد به کد، شاخص بورس را تا نزدیکی 78 هزار واحد بالا بردند و خودرویی ها هم از جایگاه پیشرو بودن بازار کنار رفتند. در این بین گروه معدنی ها و فلزات اساسی و در کنار آن پالایشی ها در جایگاه گروههای پیشرو در بازار قرار گرفتند و قیمت سهم هایی همچون پالایشگاه تهران که یک روز قبل از برگزاری مجمع عادی سالیانه به قیمت 237 تومان رسیده بود، یک روز بعد از تقسیم سود نقدی 12 تومانی تا 339 تومان یعنی حدود 50 درصد بدون هیچ حساب و کتابی قیمت این سهم را بالا بردند. سهامدار دیگری که از معرفی نام خود خودداری می کند، با بیان اینکه معاملات سهام در بازار هم اکنون از عمق چندانی برخوردار نیست، می گوید: هم اکنون هیچ دلیلی برای نوسان قیمت سهام مطرح نیست. در حال حاضر سهامداران با موج های کوتاه مدت و نوسانی یا جلو می روند و برخی از آنها غرق می‌شوند و یا برای چند ماه مجبورند با درحا زدن قیمت ها سر کنند. وی معتقد است: در ماههای پایانی امسال و بعد از پشت سرگذاشتن انتخابات ریاست جمهوری امریکا و اینکه چه کسی از بین هیلاری کلینتون و یا ترامپ رییس جمهور این کشور می شود ، تحلیل ها برای ترسیم دورنمای بازار سرمایه متفاوت خواهد بود. اگر ترامپ برنده انتخابات شود، آنچنان نمی توان به دورنمای بازار سرمایه ایران خوشبین بود، زیرا بازار سهام در صورت برنده شدن او با موج منفی و ریزش قیمت ها برای دوره ای کوتاه مدت مواجه خواهد بود، اما به دلیل پیشرو بودن انتخابات ریاست جمهوری ایران؛ بازار سهام با روندی رو بالا همراه خواهد بود. به اعتقاد این سهامدار بازار سرمایه اگر قیمت جهانی و داخلی دلار پس از انتخاب ترامپ در آمریکا افزایش یابد، می توان نتظار داشت که همچنان موج منفی به بازار سهام وارد شود . در سال 91 نیز که وقتی استارت افزایش نرخ دلار زده شد، قیمت سهام در بورس ابتدا افت کرد، اما بعد از برگزاری اجلاس سران عدم تعهد وقتی بازار فهمید که افزایش قیمت دلار به نفع آن است به سمت خرید سهم های بنیادی منتفع از نرخ تسعیر ارز روی آورد. بنابراین قیمت سهام صنایع لاستیک ، شوینده، روغن و غیره 10 برابر شدند، زیرا عنوان می شد که واردات اجناس تا وقتی که به دست مصرف کننده برسد، به دلیل افزایش قیمت دلار با افزایش روبرو می‌شود. این سهامدار با اشاره به تفاوت شرایط کنونی بازار سهام با دوره زمانی قبل گفت: اگر ترامپ رییس جمهور امریکا شود، حتی اگر دلار هم افزایش یابد، اما بازار با شوک کوتاهی مواجه می شود، از طرفی بطور سنتی همیشه بازار سهام در هر دولتی بخاطر انتخابات طی دو یا سه ماه قبل از برگزاری ان با افزایش قیمت سهام مواجه می شود. ناصری سهامدار سالخورده ای که به تابلوی معاملات بورس تهران می‌نگرد، نیز می گوید: شب یلدای پارسال، برخی نگران از آینده بازار بودند، اما دیدیم که در آستانه انتخابات مجلس، قیمت سهام 4 یا 5 برابر شد. در آن زمان برخی توانستند حداقل 50 درصد بازدهی از بازار بگیرند. سهام خودرویی ها از جمله سایپا و یا سرمایه گذاری رنا هم به پشتوانه خبر سازی‌ها 4 برابر شد. وی با اعتقاد به اینکه بازی خودرویی ها در تالار شیشه ای در حال حاضر تمام شده گفت: افرادی که اکنون به بازار نگاه می کنند، عنوان می‌دارند که موج دیگری از نوسان های خودرویی ها در پایان سال باقی مانده است. ناصری درباره اینکه بورس تا حد از فضای انتخابات ریاست جمهوی امریکا و ایران تاثیر خواهد گرفت ؛ پاسخ می دهد: اگر کلینتون رییس جمهور آمریکا شود، بازار سرمایه ایران با داستان دیگری روبرو خواهد بود و باید کمربند ها را محکم بست . اگر کلینتون رییس جمهور شد به نظر می رسد که موجی قوی در بازار سهام ایران برای بالابردن قیمت ها شروع می شود. به عبارتی با برخورد امواج مختلف، شاید به یکباره پدیده ای جدید در بازار ایجاد شود که انتخابات ریاست جمهوری ایران در بهار 96 را نیز در خود حل می کند. وی افزود: بازار سرمایه ایران در دولت کنونی طی سه سال اخیر شاید بدترین دوران را تجربه کرده، اما دولت یازدهم ثابت کرده که برای افزایش شاخص بورس اراده‌ای قوی دارد. دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد بازار سرمایه یکی از بی نظیرترین دوران ها را تجربه کرد. در زمان او بازار سهام با تکیه بر تحلیل گام بر می داشت هر چند که بر سر تنش ها بورس نیز دچار شوک می شد، اما این تنش ها، بهانه استراحت و اصلاح قیمتی سهام قرار می گرفت. اما در حال حاضر هیچ تحلیلی در بازار وجود ندارد و کلیت معاملات زیر سایه سفته بازی قرار دارد. به گفته وی هم اکنون هیچ سهامداری قادر به تشخیص روند سودآوری شرکت ها بر مبنای eps نیست و بازار روی سود برآوردی شرکت ها نمی چرخد. ناصری بر وقوع امواج شدید برای بالا بردن قسمت سهام در بورس ایران در ماههای پایانی باقیمانده تا انتخابات دوره دوازدهم ریاست جمهوری تاکید کرد و گفت: بعد از برگزاری انتخابات باید برای چند ماه از بازار خارج و فاصله گرفت، زیرا به اندازه شدت رشد قیمت سهام ، بازار وارد فاز اصلاحی و استراحت چندین ماهه خواهد شد. حمزه علایی سهامدار دیگر معتقد است: در دولت بعدی ایران وزرای وزیر اقتصاد و صنعت تغییر خواهند کرد. وزیر اقتصاد با برنامه ضد تورمی کار خود را آغاز کرد، اما در نهایت از رکود غافل شد و آن را عمیق تر کرد.این وزرا، شاخص هایی را ملاک قرار دادند و به آنها اهمیت دادند، اما بورس هوشمند است و کاری به این موارد ندارد . جریانی در دل بورس قرار دارد که با هر ابزاری از جمله سفته بازی یا p/e و یا هر بهانه دیگری راه خود را پیدا می کند، بنابراین نمی توان آنرا فریب داد. از همین رو به احتمال زیاد وزیر اقتصاد فردی خواهد بود که برای اجرای برنامه خروج اقتصاد از رکود انتخاب خواهد شد. وی معتقد است : در دولت بعدی سیاست ها بر مبنای رکود زدایی از اقتصاد پیش خواهد رفت، چرا که طی 4 سال اخیر بر مبنای تورم زدایی حرکت شده است. در دولت بعدی باید رکود برداشته شود و به نظر می رسد وزرای انتخابی صنعت و اقتصاد افرادی ضد رکود خواهند بود. بنابراین دولت کنونی بازار سرمایه و بورس را با این قیمت ها تحویل دولت بعدی نخواهند داد. علایی با بیان اینکه داستان برجام ارتباطی به بازار سهام ندارد ، معتقد است: بازار سهام به دلیل هوشمندی همواره موج های مختلف را تشخیص می‌دهد. سه ماه آخر امسال در مجموع برآیند مثبتی برای بازار سهام خواهد داشت. قبل از انتخابات هر چه که موج مثبت قوی تری در بازار سهام وجود داشته باشد، می توان انتظار داشت که بعد از انتخابات، رکود معاملات سهام در تالار شیشه ای عمیق خواهد شد، زیرا نیازمند استراحت خواهد بود. رضا محمدی دیگر سهامداری است که می گوید : امسال بازار سهام مبتنی بر p/e نیست، بلکه بازار احساس و موج های نوسانی است. هیچ سهمی الان p/e تحلیلی ندارد . گرچه قیمت سهام خودرویی ها را با رانت افزایش یافت و یا شرکت‌هایی مثل کنتور سازی که ماجرایی استثنایی است و هر چند وقت یک‌بار در بورس مثل باد کردن «ثتران» تکرار می‌شود. گرچه قیمت سهام خودرویی‌ها را با رانت افزایش یافت و یا شرکت‌هایی مثل کنتور سازی که ماجرایی استثنایی است و هر چند وقت یکبار در بورس مثل باد کردن «ثتران» تکرار می شود. وی می افزاید: روند کنونی بازار سهام تا انتخابات امریکا نوسانی خواهد بود و این پیش بینی نه از روی رانت و یا تحلیل بلکه بر مبنای شناخت و تجربه حضور چند ساله خود در بازار بیان می‌کنم. در عین حال برایند بازار در سه ماهه پایانی امسال اگر روحانی منتخب مجدد دولت بعدی باشد، نوسان منفی بازار را به عقب خواهد انداخت. به اعتقاد محمدی؛ شاخص بورس بر اساس مجموعه‌ای از داده‌های مختلف از جمله افزایش سرمایه‌ها، بلوک‌ها و غیره محاسبه می‌شود. زمانی که علی رحمانی، مدیرعامل بورس تهران بود و وزیر اقتصاد وقت به تلاار شیشه‌ای آمد بازار با اعتراض گسترده‌ای مواجه شد و پالایشگاه نفت اصفهان با قانون گره به شدت با کاهش مواجه شده بود که روزانه 4 درصد قیمت آن افت می کرد. همه سهامداران از وجود چنین روندی در بورس ترسیده بودند و خطاب به وزیر اقتصاد وقت که وارد تالار شیشه‌ای شده بود، یکباره همگی اعتراض کردند. از آن زمان روندی دیگر برای بازار ایجاد شد. محمدی می گوید: دوره احمدی نژاد دیگر برای بازار تکرار نخواهد شد، در آن زمان بازار سهام بر مبنای تحلیل حرکت می کرد و قیمت های سهام با اینکه 12 برابر شده بود، اما نمادهای معاملاتی ریزش زیادی نداشتند، زیرا eps های خوبی ساختند. در عین حال آن دسته از شرکت هایی که با حباب قیمت های آنها را بالابردند، از جمله لبنی ها و یا خودرویی ها با کاهش مواجه شدند. این سهامدار ادامه می دهد: به نظر مناسبات حزبی در امریکا برای اولین بار به هم خواهد ریخت. گرچه مواضع ترامپ علیه عربستانی ها جذاب است. اگر او بر روی کار بیاید شاید برای یکسال با او مشکل خواهیم داشت، اما در نهایت به برجام احترام خواهد گذاشت. به نظرم کلینتون رییس جمهور خواهد شد و بازار سهام کشور به بهانه چشم انداز روشن سیاسی و اقتصادی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دور دوازدهم ایران با افزایش قیمت سهام مواجه می‌شود. اگر روحانی رییس جمهور شود هم بازار برای دو ماه با افزایش روند مواجه خواهد بود و پس از آن با اصلاح قیمتی مواجه است. زیرا قیمت سهمی که 300 تومان بوده و به 800 تومان رسیده دیگر با قدرت پول بالاتر نخواهد رفت و باید خبر جدید دیگری را برای آن رو کرد. در غیر این صورت با اصلاح مواجه می شود. به اعتقاد محمدی در حال حاضر شاخص واقعی بازار شاید 45 هزار واحد هم نباشد، اما با احتساب رقم فعلی شاخص کل به نظر می رسد، تا انتخابات 96 با فرض مواردی که گفته شد ؛ شاخص بورس به 110 هزار واحد هم خواهد رسید. رکود یعنی بیکاری و به نظر می رسد در 4 سال دوم ریاست جمهوری روحانی بنای دولت خود را بر کاهش دادن رکود متمرکز خواهد کرد. اما الان فقط کنترل تورم را در دستور کار قرار داده است که این برنامه نه برای بورس و نه برای صنایع خوب نبوده است.